Ροή
Πόση ομοφωνία υπάρχει εντός των Fed και ΕΚΤ για το μέλλον των έκτακτων προγραμμάτων παροχής ρευστότητας στις αγορές; Μια προσεκτική ανάγνωση των διεθνών αναφορών, δείχνει πως διχασμοί άρχισαν ήδη να εμφανίζονται στα όργανα χάραξης πολιτικής των δύο μεγάλων κεντρικών τραπεζών του κόσμου, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ, για τη μελλοντική κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής.
Συνδυαστικά, τα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ και της Fed έχουν διοχετεύσει τρισεκατομμύρια δολάρια στο χρηματοπιστωτικό σύστημα από την έναρξη της πανδημίας πέρυσι. Ωστόσο, δεν θα μπορούσαν να λείπουν οι ανησυχίες σχετικά με το πού κατευθύνονται, εν μέσω αυξανόμενων ενδείξεων πληθωρισμού και ανεξέλεγκτης κερδοσκοπίας σε εμπορεύματα και στα διάφορα assets.
Οι μακροχρόνιες διαφορές στην ΕΚΤ εμφανίστηκαν ξανά αυτή την εβδομάδα, καθώς δύο κορυφαία μέλη του διοικητικού της οργάνου προέβαλαν αντιρρήσεις σχετικά με το «προς τα πού» πρέπει να πάει η κεντρική τράπεζα.
Τη Δευτέρα, το μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου της ΕΚΤ, Φάμπιο Πανέττα, που είναι ευθυγραμμισμένος με την πρόεδρο της τράπεζας Κριστίν Λαγκάρντ, δήλωσε ότι οι αξιωματούχοι της ΕΚΤ θα πρέπει να διατηρήσουν την «μη συμβατική ευελιξία» που αναπτύχθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημικής κρίσης και να διατηρήσουν τα επιτόκια χαμηλά.
Οι κυβερνήσεις και το κοινό, συνέχισε, πρέπει να αναγνωρίσουν ότι οι τρέχουσες νομισματικές και δημοσιονομικές πολιτικές, που αποσκοπούν στην παροχή κινήτρων, ήταν «σαφώς ανώτερες» από εκείνες που ίσχυαν πριν από την πανδημία όταν επικεντρώνονταν στη μείωση του χρέους.
Τα σχόλιά του επαναλήφθηκαν μετά από εκείνα της Λαγκάρντ που δήλωσε την περασμένη εβδομάδα στους ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ότι πρέπει να «ποτίσουν τους πράσινους βλαστούς» της οικονομικής ανάκαμψης και ήταν πολύ νωρίς για να αρχίσουν καν να μιλάνε για τον τερματισμό των μέτρων της ΕΚΤ.
Τον Μάρτιο του 2020, η ΕΚΤ ξεκίνησε ένα πρόγραμμα έκτακτης ανάγκης ύψους 1,85 τρισ. ευρώ για τη στήριξη των αγορών και έχουν απομείνει ακόμη πάνω από 700 δισ. ευρώ πριν να λήξει τον Μάρτιο του 2022.
Λίγες ώρες μετά τις παρατηρήσεις του Πανέττα, ο επικεφαλής της γερμανικής Bundesbank, Γενς Βάιντμαν, εξέφρασε μια αντίθετη προοπτική κατά την διάρκεια μιας ομιλίας.
Ο Βάιντμαν, ο οποίος ηγείται της βορειοευρωπαϊκής επικριτικότητας για τις υπερβολικά χαλαρές νομισματικές πολιτικές, δήλωσε ότι υπάρχουν «ανοδικοί κίνδυνοι» για την πορεία του πληθωρισμού και το πρόγραμμα τόνωσης της κεντρικής τράπεζας θα έπρεπε να τερματιστεί «μόλις η κατάσταση έκτακτης ανάγκης έχει ξεπεραστεί» γιατί το 2022 δεν θα δικαιολογεί τον χαρακτηρισμό ως «έτος κρίσης».
Όπως σημείωσαν οι Financial Times: «Οι παρατηρήσεις του προκάλεσαν σύγκρουση με άλλα μέλη του διοικητικού συμβουλίου της κεντρικής τράπεζας σχετικά με τη μελλοντική πορεία της πολιτικής της». Η ΕΚΤ πρόκειται να ανακοινώσει τη μελλοντική κατεύθυνση των πολιτικών της τον Σεπτέμβριο.
Η Federal Reserve
Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού υπάρχουν επίσης ενδείξεις διαφωνιών στα κορυφαία όργανα της Fed σχετικά με το κατά πόσον το σημερινό επίπεδο των αγορών assets, που ανέρχεται σε 120 δισ. δολάρια το μήνα, πρέπει να μειωθεί.
Παρά τις προβλέψεις ορισμένων μελών της Fed ότι τα επιτόκια πρέπει να αρχίσουν να αυξάνονται το 2023, σε αντίθεση με τις προηγούμενες προβλέψεις του 2024, ο πρόεδρος της Fed Τζερόμ Πάουελ επέμεινε ότι οι τρέχουσες πολιτικές θα παραμείνουν σε ισχύ έως ότου υπάρξει «ουσιαστική περαιτέρω πρόοδος» στους στόχους της Fed. Υποστήριξε ότι η αύξηση του πληθωρισμού, με τις τιμές να αυξάνονται κατά 5% σε ετήσια βάση τον Μάιο, μετά από αύξηση 4,2% τον Απρίλιο, είναι «παροδική».
Ωστόσο, η κλιμάκωση των τιμών των κατοικιών στις ΗΠΑ οδήγησε σε εκκλήσεις ορισμένων μελών της Fed ότι η αγορά ενυπόθηκων securities (MBS), η οποία ανέρχεται σε 40 δισ. δολ. το μήνα, θα πρέπει να αρχίσει να αντισταθμίζεται.
Την Τρίτη αποκαλύφθηκε ότι οι τιμές των κατοικιών αυξήθηκαν σε επίπεδα ρεκόρ. Ο εθνικός δείκτης τιμών κατοικιών S&P CoreLogic Case Shiller, ο οποίος μετρά τις τιμές των κατοικιών σε μεγάλες μητροπολιτικές περιοχές, αυξήθηκε κατά 14,6% το έτος που έληξε τον Απρίλιο, το υψηλότερο επίπεδο ετήσιας ανάπτυξης από την έναρξη του δείκτη το 1987. Αυτό ακολούθησε μια έκθεση της εθνικής ένωσης των κτηματομεσιτών η οποία ανέφερε ότι η μέση τιμή για ένα υπάρχον σπίτι είχε αυξηθεί κατά 23,6% το Μάιο από ένα χρόνο νωρίτερα.
Σε συνέντευξή του στους Financial Times που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα, ο Έρικ Ρόζενγκρεν, πρόεδρος της Fed της Βοστώνης, εξέφρασε ανησυχίες για τις επιπτώσεις της έκρηξης των τιμών των κατοικιών.
«Είναι πολύ σημαντικό για εμάς να επιστρέψουμε στον στόχο πληθωρισμού 2%, αλλά ο στόχος να είναι βιώσιμος. Και για να είναι βιώσιμος, δεν μπορούμε να έχουμε μια έκρηξη και αποτυχία σε κάτι σαν την αγορά ακινήτων».
Η άνοδος των τιμών των κατοικιών, η οποία αντανακλάται στην Ευρώπη, καθώς και στην Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία και αλλού, τροφοδοτήθηκε σε μεγάλο βαθμό από τις εξαιρετικά χαμηλές επιτοκιακές πολιτικές όλων των κεντρικών τραπεζών.
Ο Ρόζενγκρεν υπενθύμισε ότι «οι κύκλοι έκρηξης στην αγορά ακινήτων έχουν συμβεί πολλές φορές στις Ηνωμένες Πολιτείες και σε όλο τον κόσμο, και συχνά είναι πηγή ανησυχιών για την οικονομική σταθερότητα», υπενθυμίζοντας και το 2007-2008.
Άλλοι έχουν προχωρήσει περισσότερο. Ο πρόεδρος της Fed στο Ντάλλας, Ρόμπερτ Κάπλαν, δήλωσε ότι πρέπει να σταματήσουν «νωρίτερα παρά αργότερα» οι αγορές των MBS για την ανάσχεση της ανόδου των τιμών των κατοικιών, και ο πρόεδρος της Fed του Σεντ Λούις, Τζέιμς Μπούλαρντ, ζήτησε επίσης από την Fed να επανεκτιμήσει την πολιτική της λόγω ανησυχιών ότι αναπτύσσεται μια φούσκα.
Σύμφωνα με μια αναφορά στη Wall Street Journal, ο Πάουελ και άλλοι αξιωματούχοι της Fed είναι απρόθυμοι να στοχεύσουν συγκεκριμένα στην αγορά MBS για την μείωση των αγορών assets, διότι «θα έδειχνε ότι η Fed χρησιμοποιεί την νομισματική πολιτική για να αντιμετωπίσει μια ανησυχία σχετικά με τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος που προκύπτει από τις αυξημένες τιμές των κατοικιών».
Τον Μάιο, βασικός υποστηρικτής του Πάουελ, ο πρόεδρος της Fed της Νέας Υόρκης Τζον Γουίλιαμς επεσήμανε τα ευρύτερα αποτελέσματα του προγράμματος MBS που είχαν «αρκετά ισχυρές επιπτώσεις σε άλλους οικονομικούς τομείς, όπως τα επιτόκια των εταιρικών ομολόγων και άλλα παρόμοια είδη κινητών αξιών». Υπογράμμισε αυτή του την εκτίμηση σε επιπλέον σχόλια την προηγούμενη εβδομάδα ότι οι αγορές των MBS από την Fed δεν «συνδέονται συγκεκριμένα με την αγορά κατοικιών».
