Ροή
Από την Τετάρτη, και μετά τις ανακοινώσεις της Fed, το πολυσυζητημένο tapering έχει αρχίσει να «αχνοφαίνεται» στο τέρμα του τούνελ, όπερ σημαίνει στο γ’ τρίμηνο του 2023, αντί για το α’ τρίμηνο του 2024.
Πέρα όμως κι από το τέρμα του τούνελ, βρίσκεται ένα… βουνό. Ένα «βουνό» χρέους το οποίο έχει συσσωρευτεί σε δυσθεώρητα ύψη κατά την διάρκεια της πανδημίας.
Το πρόγραμμα QE της Fed για την διατήρηση της οικονομίας εν ζωή για όσο διαρκεί η κρίση του Covid-19 είναι γνωστό πως αγοράζει 120 δισ. δολάρια χρέους τον μήνα.
Για να γίνουν κατανοητά τα μεγέθη, αρκεί να γίνει μια σύγκριση: πριν από την χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, η Fed διατηρούσε στο χαρτοφυλάκιο της assets ύψους 900 δισ. δολαρίων. Η εφαρμογή των προγραμμάτων ποσοτικής χαλάρωσης στα πρώτα χρόνια της προηγούμενης δεκαετίας, εκτόξευσε αυτό το νούμερο στα 4 τρισ. δολάρια. Η πανδημία του 2020 διπλασίασε τον αριθμό, στα 8 τρισ. δολάρια, ενώ αναμένεται, σύμφωνα με το υπάρχον πρόγραμμα, να ξεπεράσει τα 9 τρισ. δολάρια πριν το τέλος του έτους.
Η πολιτική της Fed η οποία, τηρουμένων των αναλογιών, ακολουθείται και από την ΕΚΤ και άλλες κεντρικές τράπεζες, έχει ως αποτέλεσμα, όπως αναφέρει το Forbes, την υπερσυγκέντρωση πλούτου στα χέρια των δισεκατομμυριούχων οι οποίοι μέσα στο 2020 αύξησαν τις περιουσίες τους κατά 60%, από τα 8 τρισ. δολάρια στα 13,1 τρισ. δολάρια, με το περιοδικό να την ονομάζει «την μεγαλύτερη επιτάχυνση πλουτισμού στην ανθρώπινη ιστορία».
Ακόμα σημαντικότερη όμως επίπτωση της πολιτικής της Fed, είναι μια επισήμανση που δημοσιεύει σε άρθρο της η Wall Street Journal: μετά από την έκδοση ομολογιακού χρέους ύψους 1,7 τρισ. δολαρίων το προηγούμενο έτος, το συνολικό χρέος των αμερικανικών επιχειρήσεων ανέρχεται σε 11,2 τρισ. δολάρια, δηλαδή στο ήμισυ του αμερικανικού ΑΕΠ.
Τους κινδύνους που εγκυμονεί η απόσυρση του QE κι ενώ έχουν συγκεντρωθεί τέτοια εταιρικά χρέη, μαζί και όποια υφεσιακά φαινόμενα συνεπάγονται από αυτό, την περιγράφει χωρίς περιστροφές ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών, Μπρούνο Λε Μερ, ο οποίος μιλώντας για την αντίστοιχη συνθήκη που επικρατεί στην Ευρώπη, δήλωσε: «Δεν θέλουμε να διακόψουμε απότομα την στήριξη μας και να προκαλέσουμε δεκάδες χιλιάδες χρεοκοπίες»…
Τα χρέη δεν είναι η μόνη επιπλοκή
Αλλά η δημιουργία των βουνών χρέους δεν είναι η μοναδική επίπτωση από την πολιτική της Fed. Η υπερπροσφορά πάμφθηνου χρήματος είναι ονειρική συνθήκη για κάθε είδους κερδοσκοπία, σε εμπορεύματα, ακίνητα, μετοχές και κρυπτονομίσματα.
Οι αποδόσεις σε εταιρικά junk bonds έχουν πέσει σε ιστορικά χαμηλά. Το Bloomberg αναφέρει περίπτωση εταιρείας η οποία προσέφερε 500 εκατ. δολάρια σε junk bonds για την αγορά bitcoin και έλαβε μια «χαριστική» αξιολόγηση από την Moody’s γιατί έχει «πολύ χαμηλό κόστος δανεισμού».
Τα εμπορεύματα, από την άλλη, έχουν βρεθεί στο επίκεντρο της κερδοσκοπίας, με απότομες μεταβολές στις τιμές τους. Τον Μάιο, η ξυλεία στις ΗΠΑ αυξήθηκε σε ιστορικά υψηλά για να «γκρεμιστεί» 41% μέσα στον μήνα. Αντίστοιχες αυξομειώσεις έχουν γνωρίσει οι τιμές του χαλκού, του σιδηρομεταλλεύματος, και πιο πρόσφατα του χρυσού.
Στην αγορά των ακινήτων, οι τιμές αυξάνονται με ρυθμούς που συναντά κανείς λίγο πριν το ξέσπασμα της κρίσης του 2008, με το ρεκόρ να ανήκει στη νέα Ζηλανδία με μια αύξηση 22% την προηγούμενη χρονιά, ενώ οι ΗΠΑ ακολουθούν με 13,5%.
Η Fed και ο διοικητής της Τζερόμ Πάουελ, έχουν δώσει «μάχη» για να αποδείξουν πως μπορούν να έχουν υπό τον έλεγχο τους τον πληθωρισμό.
Μένει να αποδειχτεί από την ιστορία αν τα υπάρχοντα «όπλα» της νομισματικής πολιτικής, είναι ικανά να τον συγκρατήσουν.
