Ροή
H προώθηση έργων μέσω των «προτάσεων καινοτομίας» φαίνεται να αποτελεί μια σαφή επιλογή του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών που μέσω αυτής της πρωτοβουλίας φιλοδοξεί να φέρει και στην Ελλάδα ένα νέο μοντέλο για τα δημόσια έργα, καθαρής αξίας άνω των 200 εκατ. ευρώ, που παρουσιάζουν χαρακτηριστικά καινοτομίας και πολυπλοκότητας, προάγουν την περιφερειακή ανάπτυξη, συμβάλλουν στην εθνική οικονομία και υλοποιούνται μέσω κλασικών δημόσιων έργων, συμβάσεων παραχώρησης ή ΣΔΙΤ.
Ποια είναι όμως αυτή η μέθοδος που εφαρμόζεται σε αρκετές χώρες του κόσμου και κάποιες της Ευρώπης; Πρόκειται για τις «προτάσεις καινοτομίας», που θα αφορούν έργα άνω των 200 εκατ. ευρώ με ισχυρό αναπτυξιακό αποτύπωμα, τα οποία ο ιδιωτικός τομέας αναλαμβάνει να προτείνει ή/και να ωριμάσει για λογαριασμό του Δημοσίου. Μέθοδο που έχει αναλύσει προ μηνών ο κ. Καραμανλής σε υπουργικό συμβούλιο.
Ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, κ. Καραμανλής, μιλώντας πρόσφατα μόλις σε συνέδριο αναφέρθηκε και στο θέμα αυτό, σημειώνοντας ότι θα «απογειώσουν» τα έργα οι προτάσεις καινοτομίας. Έφερε δε το παράδειγμα της μεταφοράς του αεροδρομίου Ν. Καζαντζάκης στο Ηράκλειο Κρήτη και της αξιοποίησης του χώρου, ένα έργο που χαρακτήρισε ως ένα «νέο μικρό Ελληνικό». Με το μοντέλο των προτάσεων καινοτομίας, που έχει εφαρμοστεί στην Ιταλία, όπως επισήμανε ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, «αντί να καθόμαστε να τσακωνόμαστε τι θα γίνει αυτή η μεγάλη ιδιοκτησία στην παραλιακή της Κρήτης, θα καλέσουμε τον ιδιωτικό τομέα και θα μας κάνει μία κοστολογημένη πρόταση». Σημείωσε ότι οι προτάσεις καινοτομίας θα αφορούν μεγάλα έργα προϋπολογισμού άνω των 200 εκ ευρώ και επισήμανε ότι: «Θα γλυτώνουμε τουλάχιστον δύο με τρία χρόνια μεγάλων καθυστερήσεων και απίστευτων διαβουλεύσεων και θα τελειώνουμε με αυτό το γαϊτανάκι που ρίχνει ο ένας την πολιτική ευθύνη στον άλλον».
Γενικότερα, το μοντέλο αυτό σχετίζεται με έργα που παρουσιάζουν χαρακτηριστικά καινοτομίας, προάγουν την περιφερειακή ανάπτυξη, συμβάλλουν στην εθνική οικονομία και πρόκειται να υλοποιηθούν μέσω συμβάσεων έργων, συμβάσεων παραχώρησης και ΣΔΙΤ, που εκμεταλλεύονται την ήδη ανεπτυγμένη τεχνογνωσία του ιδιωτικού τομέα στη σύλληψη και κυρίως στην ωρίμανση νέων έργων με ισχυρό αναπτυξιακό αποτύπωμα.
Προβλέπεται δηλαδή αυξημένη εμπλοκή του ιδιωτικού τομέα παράλληλα με τη δημόσια διοίκηση στην σύλληψη ιδέας, την ανάλυση, την προκαταρκτική αξιολόγηση, την προετοιμασία αρχικών μελετών και προϋπολογισμών και, ιδίως, στην αξιοποίηση της τεχνογνωσίας και ευελιξίας του στην ωρίμανση έργων υποδομής με ισχυρό αναπτυξιακό αποτύπωμα. Μέσω των «Προτάσεων Καινοτομίας», ιδιωτικοί φορείς μπορούν να διαμορφώσουν και να υποβάλουν πρόταση για ένα έργο για το οποίο δεν υπάρχει σε εξέλιξη διαγωνιστική διαδικασία με σύστημα παραχώρησης (ολικής ή μερικής) ή συνδυαστικό σύστημα ανταποδοτικής αμοιβής και πληρωμών διαθεσιμότητας.
Η πρόταση που καταθέτει ο ιδιώτης πρέπει να είναι ώριμη, με πλήρη τεχνικά, περιβαλλοντικά και οικονομικά στοιχεία, τόσο για την περίοδο κατασκευής όσο και την περίοδο λειτουργίας, ώστε ο διαγωνισμός να προκηρυχθεί άμεσα. Ο φάκελος του έργου θα πρέπει να περιλαμβάνει προϋπολογισμό, τεκμηρίωση της αξίας της προτεινόμενης επένδυσης, την κεφαλαιακή της δομή, τις εναλλακτικές πηγές δημόσιας και ιδιωτικής χρηματοδότησης, τους βασικούς δείκτες απόδοσης της επένδυσης και το χρηματοοικονομικό μοντέλο, εφόσον πρόκειται για παραχώρηση ή σύμπραξη (ΣΔΙΤ). Ως προς τις μελέτες, ο ιδιώτης πρέπει να καταθέσει προμελέτη, μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, μελέτη κόστους – οφέλους και αναλυτικό πρόγραμμα εκπόνησης των υπολοίπων μελετών.
Η αναθέτουσα αρχή είναι υποχρεωμένη εντός τριμήνου να αξιολογεί την πρόταση και να την εγκρίνει ή να την απορρίπτει, μετά από γνώμη του εξειδικευμένου, κατά τομέα, οργάνου. Προκειμένου να μη δημιουργηθούν ζητήματα αθέμιτου ανταγωνισμού, όλοι οι ενδιαφερόμενοι για το έργο θα έχουν πρόσβαση στον πλήρη φάκελο από την κατάθεση της πρότασης έως την έναρξη της διαδικασίας ανάθεσης και φυσικά θα μπορούν να καταθέσουν προτάσεις και σχόλια.
