Ροή
«Καζάνι που βράζει» θυμίζει η Χιλή που κλονίζεται από τη σοβαρότερη κοινωνική κρίση μετά το τέλος της στρατιωτικής δικτατορίας στη χώρα.
Η αύξηση των τιμών των εισιτηρίων από τα 800 στα 830 πέσος από τον Πρόεδρο Σεμπάστιαν Πινιέρα ήταν η αφορμή για το ξέσπασμα βίαιων συγκρούσεων, με 18 ανθρώπους να έχουν χάσει μέχρι στιγμής τη ζωή τους στο Σαντιάγκο της Χιλής.
Εικόνες που θύμισαν μια σκοτεινή εποχή για την Χιλή, με την εγκαθίδρυση του τρόμου από τα καραβάνια του θανάτου από τον δικτάτορα Πινοσέτ το 1980 και 1990, ήρθαν πάλι στο προσκήνιο με την ανάπτυξη ισχυρών στρατιωτικών δυνάμεων, της τάξεως των 10.500 στρατιωτικών, μαζί με τεθωρακισμένα οχήματα, που προσπαθούν να καταπνίξουν τη λαϊκή εξέγερση. Την περασμένη Παρασκευή, τουλάχιστον 16 λεωφορεία κάηκαν και δέκα σταθμοί του μετρό καταστράφηκαν ολοσχερώς, σύμφωνα με τις αρχές. «Όλο το δίκτυο του μετρό είναι κλειστό λόγω των ταραχών και των καταστροφών», δήλωνε τη μέρα εκείνη ο διευθυντής του μετρό, έπειτα από επιθέσεις σε 164 σταθμούς.
Σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Ανθρωπίνων Δικαιώματων (INDH), εκτός των 18 νεκρών, στις ταραχές έχουν τραυματιστεί 269 άνθρωποι και οι αρχές έχουν προχωρήσει σε περίπου 1.900 συλλήψεις.
«Βρισκόμαστε σε πόλεμο εναντίον ενός εχθρού ισχυρού, αδυσώπητου, που δεν σέβεται τίποτε και κανέναν και είναι έτοιμος να κάνει χρήση βίας και να εγκληματήσει χωρίς κανένα όριο» δήλωσε αρχικά ο πρόεδρος της Χιλής Σεμπάστιαν Πινιέρα, ο οποίος έχει επιβάλει απαγόρευση κυκλοφορίας στην πρωτεύουσα Σαντιάγκο, αλλά και κατάσταση έκτακτης ανάγκης σε πολλές πόλεις της χώρας.
Ο Πρόεδρος της Χιλής αναθεώρησε σύντομα τις αρχικές του εξαγγελίες, ανακοινώντας ένα πακέτο ελαφρύνσεων προς τη μεσαία τάξη προκειμένου να κατευνάσει το κύμα οργής.
Συγκεκριμένα μέσω διαγγέλματος ανακοίνωσε ότι:
- θα αυξήσει κατά 20% την κατώτερη σύνταξη,
- και ότι θα παγώσει την τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος
Παρ' όλα αυτά τα εργατικά συνδικάτα δεν πείστηκαν συνεχίζοντας και την Πέμπτη τις απεργίακες κινητοποιήσεις για να πιέσουν την κυβέρνηση του Πινιέρα να δώσει εντολή να αποσυρθεί ο στρατός από τους δρόμους και να ξεκινήσει διάλογο με κοινωνικές οργανώσεις για την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων.
Όπως παρατηρούν πολιτικοί παρατηρητές, η αύξηση 3% στις τιμές των εισιτήριων υπήρξε αφορμή για το ξέσπασμα των ταραχών στο Σαντιάγκο της Χιλής. Οι ρίζες του προβλήματος όμως είναι πολύ βαθύτερες και εντοπίζονται σε ένα πολιτικό σύστημα, που επιβάλει μέτρα λιτότητας επί σειρά ετών, δημιουργώντας πολύ υψηλά επίπεδα ανισότητας και επισφαλούς απασχόλησης. Τόσο η πολιτική ηγεσία όσο και η στρατιωτική έχουν εμπλακεί σε σκάνδαλα οικονομικής διαφθοράς και φορολογικής απάτης. Ταυτόχρονα το προφίλ της Καθολικής Εκκλησίας στη Χιλή έχει αμαυρωθεί μετά από κατηγορίες σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών από επισκόπους με τον Πάπα Φραγκίσκο να καθαιρεί άμεσα 25 επισκόπους και αρχιεπισκόπους στη χώρα της Λατινικής Αμερικής.
Η βία λοιπόν εμφανίζεται ως αντίδραση όλων αυτών που έχει άμεσες συνέπειες στο συνταξιοδοτικό σύστημα της χώρας και στους μισθούς που, υπό το πρίσμα της έλλειψης ελπίδας δικαιοσύνης και καλύτερων συνθηκών διαβίωσης, συνεχώς συρρικνώνονται.
Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, το ΑΕΠ της Χιλής συρρικνώθηκε στο 1,8% κατά το πρώτο εξάμηνο του 2019 μετά από άνοδο της τάξης του 4% το 2018. Αυτό, όπως τονίζει η Παγκόσμια Τράπεζα, οφείλεται στο αβέβαιο εξωτερικό περιβάλλον και στην καθυστέρηση εφαρμογής κυβερνητικών μεταρρυθμίσεων.">Παράλληλα η Χιλή μπορεί να επιθυμεί να ενταχθεί στους δείκτες του ΟΟΣΑ έναντι των λατινοαμερικανικών, αλλά απέχει ακόμα πολύ δρόμο για να βελτιώσει την εκπαίδευση, και να διασφαλίσει υψηλότερες συντάξεις και υψηλότερης ποιότητας εργασία.
Η Μάρτα Λάγκος πολιτική αναλύτρια στο Σαντιάγκο της Χιλής αναφέρει στους Financial Times πως «κάτι πολύ ισχυρό και βαθύ συμβαίνει στη Χιλή. Η κατάσταση δεν εκτυλίσσεται από ένα μάτσο βίαιων παιδιών, είναι κάτι πολύ περισσότερο από αυτό. Αυτό είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου που δημιουργεί μια πολύ ασταθή κατάσταση που όλοι αγνοούν». Η ίδια συμπλήρωσε πως «ο πρόεδρος Πινιέρα σκέφτεται πως οι διαμαρτυρίες και η λαϊκή εξέγερση είναι ένα ζήτημα ασφάλειας, ένα πρόβλημα βίας και λεηλασίας. Δεν συνειδητοποιεί ότι υπάρχει μια βαθιά κοινωνική λεηλασία και κακουχία που θα επιμείνει και δεν μπορεί να περιοριστεί με την απαγόρευση της κυκλοφορίας.»
«Καθώς η παγκόσμια οικονομία συνεχώς επιβραδύνεται έχουμε δει πολλούς «πολιτικούς σεισμούς» στη Λατινική Αμερική με τους πιο πρόσφατους να χτυπούν το Εκουαδόρ και τη Χιλή. Είναι μια τάση που σίγουρα θα πρέπει να αναμένουμε πως θα συνεχιστεί», δήλωσε ο Μαρκ Κέλλερ Λατινοαμερικανός αναλυτής του Economist.
Τι ισχύει στη Χιλή:
- Μια κοινωνία «χωρίς νερό» λόγω ιδιωτικοποίησης.
- Οι μισθοί των πολιτικών είναι 33 φορές υψηλότεροι από το χαμηλότερο μισθό εργαζόμενου στη Χιλή.
- Το συνταξιοδοτικό σύστημα καταρρέει.
- Οι παροχές και τα κονδύλια για το σύστημα υγείας συνεχώς συρρικνώνονται.
- Το σύστημα παιδείας είναι ένα από τα χειρότερα στη Νότια Αμερική, αλλά ταυτόχρονα ένα από τα ακριβότερα στον κόσμο.
Η Χιλή είναι ένα «καζάνι που βράζει» χρόνια... και θα εκραγεί με τον χειρότερο τρόπο... To αίτημα πάγιο για τον εκδημοκρατισμό των κυβερνήσεων και τη δημιουργία ίσων οικονομικών ευκαιριών.
