Ροή
Τρόπους με τους οποίους θα χρηματοδοτηθεί η αναβίωση του γερασμένου κτηριακού αποθέματος της χώρας αναζητούν στην κυβέρνηση. Στόχος είναι μέσω ενός πλέγματος φορολογικών κινήτρων, χρηματοδοτήσεων με ευρωπαϊκά κονδύλια και εργαλείων όπως η μεταφορά συντελεστή δόμησης να δημιουργηθούν οι συνθήκες που θα οδηγήσουν στην αναβάθμιση των κτηρίων και κατοικιών, η πλειοψηφία των οποίων είναι κατασκευασμένα πριν το 1980.
Στο υπουργείο Περιβάλλοντος θεωρούν πως με την ανάκαμψη του real estate υπάρχει πλέον η δυνατότητα να τοποθετηθούν χρήματα στην οικοδομή και στην αναβάθμιση/ανακαίνιση των κτηρίων. Τα τελευταία χρόνια υπήρξαν ορισμένα προγράμματα όπως για παράδειγμα το «Εξοικονομώ κατ’ οίκον» I και ΙΙ, αλλά οι υπεύθυνοι γνωρίζουν πως αν δεν υπάρξει ολοκληρωμένη προσέγγιση τα αποτελέσματα θα παραμένουν φτωχά.
Οι άξονες δράσεις
Έτσι, μέσα στους επόμενους μήνες, πιθανότατα μέσα στον Μάρτιο, αναμένεται ότι θα έχει ολοκληρωθεί η μακροπρόθεσμη στρατηγική ανακαίνισης του κτηριακού αποθέματος, με γνώμονα το στόχο που περιλαμβάνονται στον εθνικό ενεργειακό σχεδιασμό, να αναβαθμιστούν ως το 2030 πάνω από το ένα έκτο (15%) των υφιστάμενων κτιρίων.
Ένα πρώτο που έχει ήδη θεσμοθετηθεί είναι η έκπτωση έως του 40% των δαπανών ανακαίνισης από το φόρο εισοδήματος. Αν και παράγοντες της αγοράς εκτιμούν πως έτσι όπως τελικά ισχύει δεν προσφέρει αρκετά ως κίνητρο και υπάρχει η σκέψη να αναθεωρηθεί, εφόσον βέβαια υπάρξει και συμφωνία με τους Θεσμούς.
Ακόμη, προετοιμάζεται το νέο «Εξοικονομώ» με σκοπό να ξεκινήσει μέσα στο 2021. Στόχος της κυβέρνησης είναι να επεκταθεί η δράση του προγράμματος με επιπλέον πόρους, ενώ στο «παιχνίδι» αναμένεται να μπουν και οι ενεργειακές επιχειρήσεις που θα κληθούν να βοηθήσουν τους πελάτες τους να αντικαταστήσουν καυστήρες, ή να βελτιώσουν τη μόνωση τους σπιτιού τους. Παράλληλα με το νέο Εξοικονομώ κατ’ οίκον αναμένεται και το σχέδιο «Ηλεκτρα» για την ενεργειακή αναβάθμιση των ακινήτων.
Η πιο δύσκολη νομικά εξίσωση που καλείται να λύσει το υπουργείο Περιβάλλοντος αφορά τη λεγόμενη τράπεζα γης που θα ενεργοποιήσει τη μεταφορά συντελεστή δόμησης. Μέσω αυτού του εργαλείου θα χρηματοδοτούνται παρεμβάσεις σε διατηρητέα από την πώληση συντελεστή δόμησης. Το πρόβλημα είναι ότι όσες φορές έχει γίνει προσπάθεια λειτουργίας της Τράπεζας γης, αυτή έχει προσκρούσει στο ΣτΕ.
Ενεργειακή σπατάλη
Τα περισσότερα κτήρια της Ελλάδας αυτά είναι ενεργοβόρα, θερμικά απροστάτευτα, δεν έχουν χρησιμοποιηθεί ενεργειακά αποδοτικά υλικά για την κατασκευή τους και συνολικά δεν πληρούν υψηλές προδιαγραφές υγιεινής και άνεσης.
Και αυτό διότι όπως αναφέρει έρευνα της Arbitrage Real Estate πάνω από το 50% των κτιρίων με χρήση κατοικίας της χώρας έχει κατασκευαστεί πριν το 1980, όταν δεν είχε τεθεί σε εφαρμογή σχετική νομοθεσία και αυστηρότεροι κανονισμοί ενεργειακής απόδοσης, δεν υπήρχαν κοινοτικές οδηγίες για τη μείωση των εκπομπών ρύπων και δεν εφαρμόζονταν συστήματα ενεργειακής διαχείρισης και επιθεώρησης.
Αντίθετα, τα κτήρια που κατασκευάστηκαν μετά το 2010, όταν και άρχιζε να εφαρμόζεται ο Κανονισμός για την Ενεργειακή Απόδοση των Κτιρίων (KENAK) και ενσωματώνουν τις ελάχιστες απαιτήσεις του σε όλα τα νεόδμητα κτίρια αποτελούν μόλις το 1,5% του συνολικού αποθέματος κατοικιών.
Η συσχέτιση της περιόδου κατασκευής ενός κτιρίου με την ενεργειακή απόδοσή του, ως αποτέλεσμα της εξέλιξης του νομοθετικού πλαισίου και της τεχνολογίας επιβεβαιώνεται και από τα στατιστικά στοιχεία των Πιστοποιητικών Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ). Ενδεικτικό χαρακτηριστικό της ενεργειακής απόδοσης στην Ελλάδα είναι το γεγονός ότι μόνο το 3,5% όλων των κτιρίων διαθέτει χαρακτηριστικά υψηλής ενεργειακής απόδοσης, ενώ το 60% περίπου αυτών ανήκει σε τάξεις χαμηλής ενεργειακής απόδοσης.
