Ροή
Τι συμβαίνει όταν τρεις δημοκρατικές χώρες της Ανατολικής Μεσογείου ενώνουν τις δυνάμεις τους και μάλιστα έχουν την υποστήριξη και μιας υπερδύναμης όπως είναι οι ΗΠΑ; Ανοίγει ο δρόμος για την κατασκευή του αγωγού East Med (ένα έργο το οποίο κάποιοι θεωρούσαν μη βιώσιμο), ενθαρρύνονται συνέργειες (σε επίπεδο ενέργειας, στρατιωτικής εκπαίδευσης και πολιτικής) και δημιουργείται αυτό που ονομάζουμε «θετικό κλίμα» σε μια γεωγραφική περιοχή, η οποία δεν θεωρείται και από τις πιο ήσυχες «γωνιές» του κόσμου.
Ο αγωγός East Med
Ελλάδα, Κύπρος και Ισραήλ έχουν ««δώσει τα χέρια» για την κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου East Med, ο οποίος στόχος είναι από το 2025 να μεταφέρει φυσικό αέριο από το Ισραήλ μέσω Κύπρου και Ελλάδας στην Ευρώπη. Πρόκειται για ένα ακριβό project (6 δις. ευρώ), το οποίο φαίνεται ότι πληροί τα δύο από τα τρία βασικά κριτήρια προκειμένου να θεωρηθεί βιώσιμο: θεωρείται τεχνικά εφικτός και έχει την πολιτική στήριξη των εμπλεκόμενων κρατών, ωστόσο δεν υπάρχουν ενδείξεις για το ποια θα είναι η ανταπόκριση της αγοράς, η οποία είναι τελικά και αυτή η οποία έχει τον τελικό λόγο. Θα μπορούσε να υποστηρίξει κάποιος ότι πρόκειται για έναν σχεδιασμό ο οποίος ουσιαστικά αρχίζει από το τέλος καθώς προβλέπεται να δημιουργηθούν πρώτα οι υποδομές μεταφοράς χωρίς να έχει εξασφαλιστεί ότι θα υπάρχουν επαρκείς ποσότητες αερίου οι οποίες να μπορούν να δικαιολογήσουν την κατασκευή του αγωγού.
Πρόκειται για το αέριο το οποίο θα προέρχεται από τη λεκάνη της Λεβαντίνης ενώ υπάρχουν προσδοκίες για εκμετάλλευση του αερίου από το νέο κοίτασμα («Γλαύκος») στην κυπριακή ΑΟΖ και φυσικά για τη μεταφορά αερίου από ενδεχόμενες ανακαλύψεις στην Ελλάδα (Κρήτη, Ιόνιο κλπ). Παρά τις επιφυλάξεις της αγοράς και το γεγονός ότι η επένδυση αυτή θα πρέπει να βασιστεί στις υψηλές τιμές του φυσικού αερίου, η κατασκευή του αγωγού σίγουρα θα ενίσχυε την ενεργειακή ασφάλεια της Ελλάδας και της ευρύτερης περιοχής και θα αποτελούσε ένα συνεκτικό κρίκο για συνεργασίες και σε άλλους τομείς μεταξύ των εμπλεκόμενων κρατών.
Η συνεργασία Ελλάδας- Ισραήλ και το success story της Energean
Η στενότερη συνεργασία Ελλάδας – Ισραήλ με αφορμή τον αγωγό θα μπορούσε να διευκολύνει τις εκατέρωθεν επενδύσεις και συνεργασίες σε πολλούς τομείς, από την υψηλή τεχνολογία έως τη γεωργία και από την ιατρική αλλά και τον Τουρισμό (περίπου 650.000 Ισραηλινοί επισκέπτονται κάθε χρόνο την Ελλάδα).
Αντιπροσωπευτικό παράδειγμα success story επιχείρησης (πάλι από το χώρο της ενέργειας) αποτελεί η δραστηριότητα της ελληνικής Energean στο Ισραήλ, η οποία αυτήν την περίοδο είναι η μοναδική εταιρεία που πραγματοποιεί γεώτρηση στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο.
Η επιχείρηση εξόρυξης και παραγωγής υδρογονανθράκων έχει επτά άδειες στην ΑΟΖ του Ισραήλ, δηλαδή τα κοιτάσματα Καρίς και Τανίν (2,2 τρισ. κυβικά πόδια αερίου βεβαιωμένα αποθέματα και 0,2 τρισεκ. κυβικά πόδια αερίου δυνητικά αποθέματα) καθώς και τα blocks 12,21,22,23,31. Συνολικά από τις επτά άδειες οι δυνητικοί πόροι φυσικού αερίου εκτιμώνται σε 7,5 τρισ. κυβικά πόδια.
Η εταιρεία έχει λάβει την Τελική Επενδυτική Απόφαση για την ανάπτυξη του κοιτάσματος Καρίς. Το κοίτασμα θα αναπτυχθεί από το “Energean Power”, μία Πλωτή Μονάδα Παραγωγής, Αποθήκευσης και Εκφόρτωσης (FPSO), η κατασκευή της οποίας βρίσκεται σε εξέλιξη στα ναυπηγεία της COSCO στο Ζουσάν της Κίνας και στα ναυπηγεία Admiralty της Sembcorp Marine στη Σιγκαπούρη.
Το FPSO θα αρχίσει να εφοδιάζει με αέριο την ισραηλινή αγορά από το πρώτο τρίμηνο του 2021 (όταν ξεκινήσει η παραγωγή στο Καρίς, πλέον πάνω από το 80% της παραγωγής της Energean θα προέρχεται από φυσικό αέριο) και θα έχει δυναμικότητα 8 δισεκ. κυβικά μέτρα αερίου ετησίως. Ως τώρα, η Energean έχει υπογράψει συμβόλαια πώλησης αερίου σε ηλεκτροπαραγωγούς και βιομηχανικούς καταναλωτές του Ισραήλ, κάτι που σημαίνει ότι έχει διαθέσιμη δυναμικότητα 3,4 δισεκ. κυβικών μέτρων ετησίως, η οποία μπορεί να προέλθει από τη σύνδεση με το FPSO γειτονικών κοιτασμάτων ή νέων ανακαλύψεων στην περιοχή και την ανάπτυξή τους.
Το FPSO της Energean, μαζί με την εξέδρα ανάπτυξης του κοιτάσματος Λεβιάθαν, είναι η μόνη υπό κατασκευή υποδομή που προορίζεται για την περιοχή.
Παράλληλα, σε εξέλιξη βρίσκεται στο Βόρειο Καρίς η γεώτρηση της Energean, η οποία έχει ως στόχο επιπλέον 1,3 τρισεκ. κυβικά πόδια αερίου με 69% γεωλογικές πιθανότητες επιτυχίας. Μία ανακάλυψη στο Βόρειο Καρίς θα ενίσχυε την προοπτική της Energean να εξάγει αέριο σε γειτονικές αγορές.
Το πρόγραμμα της Energean για το 2019 στο Ισραήλ προβλέπει ακόμη τρεις γεωτρήσεις ανάπτυξης στο Καρίς, ενώ η εταιρεία διατηρεί το δικαίωμα για έξι ακόμη γεωτρήσεις στο πλαίσιο του συμβολαίου που έχει συνάψει με την Stena Drilling.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Energean έχει υποβάλει πρόταση προς την κυπριακή κυβέρνηση για την προμήθεια της Κύπρου με φυσικό αέριο από το πρώτο τρίμηνο του 2021.
