Ροή
Με υψηλές στροφές κινείται ο ρυθμός προόδου υλοποίησης των εργασιών στη μεγάλη επένδυση, ύψους 500 εκατ. ευρώ, για την κατασκευή του νέου αεροδρομίου στο Καστέλι Ηρακλείου Κρήτης, που θα αποτελέσει καταλύτη για το νησί, τον τουρισμό και τις υποδομές - μεταφορές, αλλά και «διάδρομο» προσέλκυσης επενδυτών, επιβατών, υπηρεσιών/προϊόντων από τις γύρω περιοχές μέχρι και την Ασία (Ινδία και όχι μόνο).
Η ΤΕΡΝΑ, κατασκευαστικός βραχίονας του ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, έχει ήδη προχωρήσει εργασίες σε ποσοστό μεγαλύτερο του 31%. Κάτι που πιστοποίησε και η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών που χτες επισκέφτηκε το νησί και υποδομές που προχωρούν εκεί (αεροδρόμιο, ΒΟΑΚ, φράγματα, σχολεία κ.α.).
Όπως από τον Ιανουάριο έχει αναφέρει το insider.gr αποκαλύπτοντας τα κυβερνητικά ενοποιημένα σχέδια ανά υπουργείο για φέτος, εν προκειμένω για τις υποδομές, το 2024 αναμένεται να υλοποιηθεί το έργο κατά το ήμισυ περίπου. Η εμπορική του λειτουργία αναμένεται το 2027. Ειδικότερα, σε σχέση με ορόσημα και χρονοδιαγράμματα, προβλέπονται υλοποίηση 35% του αντικειμένου του έργου στο 1ο τρίμηνο 2024 και υλοποίηση 45% του αντικειμένου του έργου στο 3ο τρίμηνο 2024. Στην εταιρεία Αεροδρομίου συμμετέχουν το Ελληνικό Δημόσιο (45,90%), η ΤΕΡΝΑ (32,46%, όμιλος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ) και ο ινδικός όμιλος GMR Airports Ltd (21,64%).
Τα έσοδα
Σε σχετική παρουσίαση – IR report για τα οικονομικά αποτελέσματα 9μήνου 2023, για το αεροδρόμιο στο Καστέλι Κρήτης αναφέρονταν ότι θα είναι δυναμικότητας 15 εκατ. επιβατών, με capex 600 εκατ. ευρώ, Equity invested (ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ μερίδιο 32,5%) 161 εκατ., έχει ήδη κατασκευαστεί το 30% και αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία την περίοδο 2026-2027. Οι οικονομικές προβολές για την περίοδο 2026–2055 δείχνουν σωρευτικά έσοδα 6,6 δισ. ευρώ, σωρευτικά EBITDA 4,3 δισ. ευρώ και διανομές 1,1 δισ. ευρώ. Οι παραδοχές δεν λαμβάνουν υπόψη την εμπορική εκμετάλλευση για περίπου 400 στρέμματα.
Την κατασκευή αναλαμβάνει ο κατασκευαστικός βραχίονας της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ βάσει σύμβασης με το κλειδί στο χέρι. Πρόσφατα, ο κ. Ιωάννης Μετσοβίτης, με μακρά εμπειρία στον κλάδο των αερομεταφορών στην Ελλάδα και το εξωτερικό, ανέλαβε Γενικός Διευθυντής της εταιρείας του Νέου Διεθνούς Αερολιμένα Ηρακλείου Κρήτης (ΔΑΗΚ).
Η πρόοδος των έργων
Ηδη, έχουν ολοκληρωθεί οι χωματουργικές εργασίες και τα αντιπλημμυρικά έργα στο σύνολο του αεροδρομίου. Επίσης έχουν ολοκληρωθεί οι εργασίες οδοστρωσίας στο χώρο στάθμευσης αεροσκαφών και είναι σε εξέλιξη οι εργασίες οδοστρωσίας στις περιοχές του διαδρόμου – τροχοδρόμου. Όσον αφορά στις εργασίες σε κτίρια έχει σχεδόν ολοκληρωθεί το κτίριο της Αστυνομίας και ο φέρων οργανισμός του κτιρίου νερού. Στο Κτίριο Κεντρικού Αεροσταθμού (Terminal) είναι σε πλήρη εξέλιξη οι εργασίες Φέροντα Οργανισμού με ολοκλήρωση του επιπέδου του υπογείου, του ισογείου, του διαδρόμου αφίξεων. Παράλληλα, έχει ξεκινήσει η κατασκευή ειδικών συστημάτων για το Κτίριο Κεντρικού Σταθμού ενώ εκτελούνται οι εργασίες για την κατασκευή της γέφυρας αναχωρήσεων στο κτίριο Αεροσταθμού.
Τέλος, ξεκίνησαν οι εργασίες θεμελίωσης του Πύργου Ελέγχου και εργασίες εκσκαφών στον Πυροσβεστικό Σταθμό και είναι σε εξέλιξη οι εργασίες κατασκευής του φέροντος οργανισμού του κτιρίου του Υποσταθμού. Για τις Οδικές Συνδέσεις του Αεροδρομίου (σύνδεση με ΒΟΑΚ / ΝΟΑΚ), στη Βόρεια σύνδεση του Αεροδρομίου (ΒΟΑΚ – Αεροδρόμιο) έχει ολοκληρωθεί σε ποσοστό 70% το τμήμα από Χ.Θ. 7+020 έως την είσοδο του Αεροδρομίου (Χ.Θ. 18+624) και σε ποσοστό 45% το τμήμα από τον Κόμβο Χερσονήσου έως την Χ.Θ. 3+800. Η νότια σύνδεση του Αεροδρομίου (ΝΟΑΚ) έχει ολοκληρωθεί σε ποσοστό 75%. Αξίζει να σημειωθεί ότι στο εργοτάξιο απασχολούνται περίπου 900 άτομα.
Η σύμβαση παραχώρησης και οι εταίροι
Το έργο υλοποιείται με Σύμβαση Παραχώρησης (35 ετών) για τη μελέτη, κατασκευή, χρηματοδότηση, λειτουργία, συντήρηση και εκμετάλλευση του Νέου Διεθνούς Αερολιμένα Ηρακλείου Κρήτης, συμπεριλαμβανομένου του αναγκαίου οδικού του δικτύου. Ο Νέος Αερολιμένας αποτελεί έργο μακράς πνοής που θα ενισχύσει τον τουρισμό στην Κρήτη, θα συμμετέχει καθοριστικά στην ανάπτυξη του νησιού, καθώς και της εθνικής οικονομίας συνολικότερα, ενώ, ταυτόχρονα, θα δημιουργήσει συνθήκες για την προσέλκυση νέων επενδύσεων και την αύξηση των θέσεων εργασίας στην περιοχή. Σύμφωνα με τη Σύμβαση Παραχώρησης, περιλαμβάνει όλα τα κτίριά του, λοιπές υποδομές, εξοπλισμό, εγκαταστάσεις, συστήματα, συμπεριλαμβανομένου του Οδικού Δικτύου Σύνδεσης εντός του ακινήτου, εκτός των Τοπικών Έργων.
Το Αεροδρόμιο από την έναρξη λειτουργίας του θα αντικαταστήσει τον σημερινό εν λειτουργία Διεθνή Αερολιμένα Ηρακλείου «Ν. Καζαντζάκης» που βρίσκεται στην περιοχή της Αλικαρνασσού. Το Οδικό Δίκτυο αφορά στη σύνδεση του Αεροδρομίου με τους ΒΟΑΚ με νέο κλειστό αυτοκινητόδρομο (μήκους 18 χλμ. περίπου, και τη σύνδεση του Αεροδρομίου με τον ΝΟΑΚ μήκους έξι (6) χλμ. Ο Νέος Διεθνής Αερολιμένας Ηρακλείου Κρήτης θα είναι το δεύτερο πιο πολυσύχναστο αεροδρόμιο στην Ελλάδα, ως επιχειρησιακή συνέχεια του υφιστάμενου Κρατικού Αερολιμένα Ηρακλείου «Νίκος Καζαντζάκης». Θα εξυπηρετεί 10.000.000 επιβάτες ετησίως κατά την έναρξη, ενώ κατά τη διάρκεια της περιόδου παραχώρησης αναμένεται να ξεπεράσει τους 18.000.000 σε ετήσια βάση.
Πώς θα είναι το νέο αεροδρόμιο
Ο Αεροσταθμός θα έχει έκταση 94.000 τ.μ. κατά την έναρξη λειτουργιών και διαθέτει 8 επίπεδα. Καθ’ όλη τη διάρκεια της παραμονής των επιβατών στον Αεροσταθμό θα υπάρχουν βιομετρικές και αυτοματοποιημένες διαδικασίες ελέγχου καθώς και εγκαταστάσεις ψυχαγωγίας, αναψυχής, εστίασης, προσευχής, υποστήριξης βρεφών και μητέρων δημιουργώντας ένα μοναδικό αίσθημα ταξιδιωτικής εμπειρίας. Επίσης, ο Αερολιμένας θα διαθέτει:
- 31 απομακρυσμένες θέσεις Power in – Power out ICAO Code C με σύστημα ανεφοδιασμού Fuel Hydrant
- 6 θέσεις στάθμευσης MARS τύπου push back για αεροσκάφη τύπου ICAO Code E εξοπλισμένες με Fuel Hydrant και τροφοδοσία 400 Hz και PreConditioned Air
- 3 θέσεις στάθμευσης Ελικοπτέρων
- Δεύτερο (Νέο) διάδρομο προσαπογειώσεων μήκους 3.200m, κατηγορίας ICAO 4E για πολιτικά και στρατιωτικά αεροσκάφη με διπλή διασύνδεση (taxilink) του νέου Διαδρόμου προσαπογειώσεων με τον υφιστάμενο διάδρομο αεροδρομίου της 133ης Σμηναρχίας Μάχης
- Αερόσταθμος Γενικής Αεροπορίας/VIP και πίστα χωρητικότητας 9 θέσεων αεροσκαφών
- Εγκατάσταση Αποπαγοποίησης & Πλύσης Αεροσκαφών
- Eγκαταστάσεις Δεξαμενών Καυσίμων, Βιολογικού Καθαρισμού, Διαχείρισης Απορριμμάτων
- Υποδομή Υποστέγου συντήρησης Αεροσκαφών MRO
- Εμπορικοί χώροι Αεροσταθμού 13.000 τ.μ.
- Εγκατάσταση Σταθμού Λεωφορείων και λοιπών Μέσων Μαζικής Μεταφοράς
- Αποθηκευτικοί χώροι και χώροι γραφείων Αεροδρομίου άνω των 6.000 τ.μ.
Πρόκειται για ένα «πράσινο αεροδρόμιο» με ιδία παραγωγή και διαχείριση ενέργειας, ενώ ανταποκρινόμενο στην ανάγκη μέριμνας για την κλιματική αλλαγή, θα δίνεται έμφαση στη μείωση αποτυπώματος CO2. Ένα άλλο χαρακτηριστικό είναι η εφαρμογή υψηλότατων κριτηρίων στην παροχή Υπηρεσιών, σύμφωνα με τις προδιαγραφές διεθνώς αναγνωρισμένων οργανισμών του κλάδου (ACI ASQ, IATA Optimum Level). Το νέο αεροδρόμιο αποσκοπεί να έχει μια αρμονική σχέση με την τοπική κοινωνία και να την αναδεικνύει. Ταυτόχρονα, ως μία σύγχρονη υποδομή, η πιο πρόσφατη τεχνολογία και οι καινοτόμες εφαρμογές θα είναι στην πρώτη γραμμή, παράλληλα με την επίτευξη στρατηγικών εμπορικών συμφωνιών. Ο Διεθνής Αερολιμένας θα περιλαμβάνει εμπορική ζώνη προσβάσιμη από τον αστικό ιστό και κατάλληλα ενταγμένη στην ευρύτερη οικιστική και χωροταξική ανάπτυξη της περιοχής έκτασης 800 στρεμμάτων.
Όπως από πέρυσι έχει αναφέρει το insider.gr, η επικαιροποιημένη ΜΠΕ προέβλεπε αλλαγές – τροποποιήσεις και τα τεχνικά χαρακτηριστικά του μεγάλου αυτού έργου. Εκτείνεται σε 6.030 στρέμματα ενώ ο ετήσιος φόρτος επιβατών υπολογίζεται σε περίπου 11.700.000 (20ο έτος λειτουργίας). Το μήκος διαδρόμου θα είναι 3.200 μ. και το πλάτος διαδρόμου 45 μ. Μεταξύ άλλων, η κύρια πίστα του αεροδρομίου θα καταλαμβάνει 366.073 τ.μ., η απομονωμένη πίστα του αεροδρομίου θα καταλαμβάνει 10.025 τ.μ., η πίστα γενικής αεροπλοΐας προβλέπεται να καταλαμβάνει 46.499 τ.μ., για τα ελικόπτερα προβλέπεται χώρος εμβαδού 9.777 τ.μ., για τον χώρο στάθμευσης εργαζομένων στάθμευσης ηλεκτρικών αυτοκινήτων προβλέπεται μια έκταση 9.01 5 τ.μ., ο χώρος στάθμευσης ταξί θα καταλαμβάνει 4.104 τ.μ., ο χώρος στάθμευσης ενοικιαζόμενων οχημάτων θα καλύπτει μια έκταση 7.242 τ.μ. κ.α.
Τα οφέλη για Κρήτη, τουρισμό, οικονομία, πολίτες
O Νέος Αερολιμένας Καστελίου θα παρέχει τη δυνατότητα χρησιμοποίησής του από τους τύπους αεροσκαφών που χρησιμοποιεί σήμερα ο αερολιμένας Ηρακλείου αλλά και από μεγαλύτερου μεγέθους αεροσκάφη που βρίσκονται σε εξέλιξη ή έχουν ήδη μπει σε χρήση. Ο υπό μελέτη αερολιμένας θα αποτελέσει ένα σύγχρονο αεροδρόμιο, πολύ υψηλών προδιαγραφών σε ότι αφορά την προσβασιμότητα, την λειτουργικότητα και το επίπεδο εξυπηρέτησης που θα προσφέρει, με ταυτόχρονη επιδίωξη το καλό αισθητικό αποτέλεσμα δηλαδή την αρμονική ένταξη του αεροδρομίου στο ιστορικό, πολιτιστικό και φυσικό περιβάλλον της Κρήτης. Επιπλέον, η υλοποίηση του υπό μελέτη αεροδρομίου θα συντελέσει στην μείωση των πιέσεων του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος, την οποία δέχεται σήμερα η πόλη του Ηρακλείου από την υφιστάμενη λειτουργία του αεροδρομίου «Ν. Καζαντζάκης».
Στην πλήρη ανάπτυξή του στο έργο θα δημιουργηθούν 2.000 θέσεις εργασίας και πολλαπλάσιες μόνιμες θέσεις εργασίας κατά την περίοδο λειτουργίας και την περίοδο που θα αναπτυχθούν οι νέες εμπορικές υποδομές και οι χρήσεις. Μάλιστα, με βάση την πρόσφατη έκθεση του Air Transport Action Group (ATAG), εκτιμάται ότι το Αεροδρόμιο Καστελίου θα δημιουργήσει περίπου 7.000 με 7.500 θέσεις άμεσης απασχόλησης (στην εταιρεία του Αεροδρομίου, τις αεροπορικές εταιρείες, τις εταιρείες διαχείρισης handling, τις εταιρείες παροχής υπηρεσιών κ.ά.). Παράλληλα η αναπτυξιακή δυναμική που θα προσδώσει στην περιοχή, το νέο Αεροδρόμιο, θα οδηγήσει και σε ενίσχυση της έμμεσης απασχόλησης σε τομείς όπως για παράδειγμα ο τουρισμός και το εμπόριο. Βάσει των ίδιων στοιχείων της ATAG υπολογίζεται ότι το Αεροδρόμιο Καστελίου θα κινητοποιήσει περίπου 35.000 με 37.000 θέσεις έμμεσης απασχόλησης.
Αναμένεται, οι πολίτες και οι τοπικές κοινωνίες να έχουν ισχυρά οφέλη καθώς προβλέπεται η καταβολή αντισταθμιστικού ανταλλάγματος από την εταιρεία του έργου προς το Δημόσιο, που αντιστοιχεί στο 2% επί των εσόδων που προκύπτουν από την εκμετάλλευση του έργου (1% στο Δήμο Μινώα Πεδιάδος της Περιφέρειας Κρήτης και 1% στους ΟΤΑ). Τα έσοδα αυτά θα διανέμονται στους φορείς Τοπικής Αυτοδιοίκησης της περιοχής, για κοινωφελείς δράσεις. Το έργο θα συμβάλλει στη βιώσιμη ανάπτυξη όλης της περιφέρειας Κρήτης. Σε εθνικό επίπεδο αναμένονται θετικές επιδράσεις λόγω της συμβολής στην εθνική οικονομία, με την εισροή συναλλάγματος.
Αναφορικά με τη λειτουργία του υφιστάμενου αεροδρομίου Ηρακλείου (με συνεχώς αυξανόμενη επιβατική κίνηση, άνω των 9 εκατομμυρίων επιβατών το 2023), με χρηματοδότηση από την εταιρεία ΤΕΡΝΑ, θα πραγματοποιηθεί, τις επόμενες εβδομάδες, η αναγκαία συντήρηση τμήματος του οδοστρώματος του διαδρόμου του, διάδρομος που κατασκευάστηκε πριν από 50 έτη.
Η τοποθεσία
Ο Νέος Αερολιμένας θα απέχει οδικώς, μέσω του Βόρειου Οδικού Άξονα, μόλις 25 λεπτά από το Ηράκλειο το οποίο είναι το μεγαλύτερο διοικητικό και οικονομικό κέντρο του νησιού, καθώς και το λιμάνι αυτού. Θα διασυνδέει με σύγχρονο αυτοκινητόδρομο τον Βόρειο Οδικό Άξονα (ΒΟΑΚ) με τον Νότιο (ΝΟΑΚ) μέσω νέου σύγχρονου αυτοκινητοδρόμου δύο λωρίδων ταχείας κυκλοφορίας και μίας λωρίδας έκτακτης ανάγκης ανά κατεύθυνση. Πρόκειται για την πρώτη διασύνδεση Βόρειας και Νότιας Κρήτης με σύγχρονο οδικό δίκτυο, δημιουργώντας νέες προοπτικές ανάπτυξης και πρόσβασης προς την Κοιλάδα της Μεσσαράς, την Ιεράπετρα, τους Καλούς Λιμένες, το Τυμπάκι. Θα απέχει από τη Χερσόνησο λιγότερο από 20 λεπτά, ενώ με την ολοκλήρωση του προς δημοπράτηση τμήματος του ΒΟΑΚ, ο νέος αερολιμένας θα εξυπηρετεί σε πολύ συντομότερους χρόνους και με οδική ασφάλεια ταξιδιώτες από τα Χανιά, το Ρέθυμνο και τη Σητεία.
