Ροή
Στα επίπεδα των 3 δισ. ευρώ και άνω αναμένεται να ανέλθει το προσεχές διάστημα το ανεκτέλεστο υπόλοιπο συμβάσεων του κατασκευαστικού ομίλου ΑΒΑΞ, από περίπου 2,2 δισ. ευρώ στην παρούσα φάση, με την εισηγμένη να περιμένει την ανάληψη σημαντικών και μεγάλων συμβάσεων έως το καλοκαίρι, σε Ελλάδα ή και εξωτερικό (ιδιαίτερη αναφορά σε εστίαση σε ενεργειακά έργα). Για το 2024 ο όμιλος αναμένει τζίρο που μπορεί να φτάσει στα επίπεδα τω 800 εκατ. ευρώ (σχεδόν διπλάσιο από τον κύκλο εργασιών του 2022, και το 2023 θα είναι αυξημένος αλλά έχει επηρεαστεί το α’ εξάμηνο από κάποιες καθυστερήσεις έργων - συμβάσεων), ενώ πλέον, έχει «ανοίξει γραμμές» λήψης εγγυητικών και από ξένες τράπεζες καθώς έχουν «πλαφονάρει» τα περιθώρια των ελληνικών. Παράλληλα, η ΑΒΑΞ δεν σχεδιάζει ΑΜΚ, έχοντας μειώσει αισθητά τον δανεισμό έχει περιθώρια για νέα μόχλευση, ενώ, έχοντας επαρκή κεφαλαιοποίηση, ρευστότητα και τα έσοδα από υφιστάμενες παραχωρήσεις, θα μπορεί να χρηματοδοτήσει έργα ή να διεκδικήσει νέα (δημόσια, ΣΔΙΤ/Παραχωρήσεις, ιδιωτικά).
Αυτά ανέφερε, μεταξύ άλλων, η διοίκηση της ΑΒΑΞ σε χτεσινή εκδήλωση στην Ένωση Θεσμικών Επενδυτών, όπου παρέστησαν από πλευράς της εισηγμένης ο πρόεδρος του ομίλου και βασικός μέτοχος, Χρ. Ιωάννου, ο διευθύνων σύμβουλος, Κ. Μιτζάλης, αλλά και η κα. Αθ. Ηλιάδη (γενική Οικονομική Διευθύντρια). Όπως αναφέρθηκε, μέσα στο προσεχές διάστημα η ΑΒΑΞ θα ανακοινώσει την ανάληψη νέων έργων, «χτίζοντας» ανεκτέλεστο άνω των 3 δισ. ευρώ, ενδεχομένως από το εξωτερικό (ενεργειακά;). «Ποτέ δεν ήμασταν καλύτερα από τώρα την τελευταία δεκαετία», σημείωσε ο κ. Μιτζάλης, που πρόσθεσε ότι «η ΑΒΑΞ είναι η μόνη εταιρεία που παρέδωσε τα τελευταία χρόνια μεγάλα έργα. Είμαστε δυνατοί στην κατασκευή, όλοι το γνωρίζουν, ξέρουμε τον χώρο. Εμείς ξέρουμε τις προοπτικές μας που δεν ακυρώνονται από δημοσιεύματα». Από τις αρχές του 2023 υπεγράφησαν έργα 274 εκατ. ευρώ, ενώ προς υπογραφή τείνουν έργα ύψους 43 εκατ. ευρώ.
Τα μεγάλα έργα – Μετρό, Ελληνικό, Vouliagmenis Mall Complex
Ο ίδιος αναφέρθηκε στα μεγάλα έργα που προωθεί ο όμιλος, όπως η α’ φάση της Γραμμής 4 του Μετρό Αθήνας (αναφέρθηκε ότι υπάρχουν μόνο μικροκαθυστερήσεις, όπως συμβαίνει σε τέτοια έργα, που εκτιμάται ότι θα απορροφηθούν στην πορεία), οι υποδομές στο Ελληνικό (250 εκατ. ευρώ, ήδη η υπογειοποίηση της Λ. Ποσειδώνος είναι σε πρόοδο στο 30%, εντός χρονοδιαγράμματος, με τα έργα πολιτικού μηχανικού να αναμένεται να ολοκληρωθούν το 2024 αλλά θα χρειαστούν και άλλες διαδικασίες), το οδικό έργο Μπράλος – Άμφισσα (σχεδόν 250 εκατ. ευρώ, εκκινούν μελέτες), το FlyOver Θεσσαλονίκης (ΣΔΙΤ, με Μυτιληναίο, ξεκινάει προσεχώς) κ.α.. Επίσης, σημείωσε ότι σε συνεργασία με την ιταλική Rizzani (μερίδιο 40% ΑΒΑΞ, το 60% οι Ιταλοί) έχουν αναδειχθεί ως σύμβουλοι (Early Contractor Involvement) για το Vouliagmenis Mall Complex που προωθεί η Lamda στο Ελληνικό, ευελπιστώντας στο μέλλον να αναλάβουν και την κατασκευή, επιβεβαιώνοντας όσα αποκάλυψε το περασμένο Σάββατο το insider.gr. Σε σχέση με τη συνέχεια, ο κ. Μιτζάλης σημείωσε ότι «έγινε ένα ράλι, βγήκαν πολλά έργα, τώρα θα πέσουν οι ρυθμοί. Δεν έχουμε αγωνία για νέους διαγωνισμούς όπως παλιά. Στοίχημα είναι να γίνουν τα υπάρχοντα και να βγούνε κέρδη από αυτά».
«Ανοιχτή γραμμή» με ασφαλιστικές και ξένες τράπεζες για εγγυητικές
Ιδιαίτερη έμφαση έδωσαν τα στελέχη της ΑΒΑΞ στα θέματα χρηματοοικονομικής επάρκειας, δανεισμού και εγγυητικών. Για το τελευταίο δε, αποκάλυψαν ότι, δεδομένου ότι η ζήτηση για εγγυητικές έχει αυξηθεί κατά 30%, η ΑΒΑΞ έχει έρθει σε επαφή με ξένες τράπεζες, εγχώριους ασφαλιστικούς οργανισμούς ή φορείς, αλλά και με ελληνικές τράπεζες με τις οποίες δεν είχε συνεργασία, ώστε να καλυφθεί η σχετική ανάγκη. Όπως ειπώθηκε, υπάρχουν συζητήσεις και δεν θα προκύψει πρόβλημα για τα επόμενα χρόνια, ενώ υπάρχουν και οι «πόρτες» της EBI (European Bank Investment). Μάλιστα, όπως είπε η κα Ηλιάδη, οι ξένες τράπεζες δίνουν καλύτερη τιμολόγηση. «Απευθυνθήκαμε σε ασφαλιστικές και λάβαμε σημαντικά όρια από αυτές, ενώ είναι εγκεκριμένες από την τράπεζα της Ελλάδος. Επίσης κάνουμε κινήσεις ώστε και με άλλες τράπεζες που δεν είχαμε συνεργασία ή με τράπεζες εκτός Ελλάδος, για να εκδώσουμε εγγυητικές επιστολές. Έτσι βρισκόμαστε με ένα ασφαλές επίπεδο ορίων για άμεσες ανάγκες», ειπώθηκε χαρακτηριστικά.
Το αναγκαίο equity για ΣΔΙΤ/Παραχωρήσεις – «Δίνουμε μέρισμα, όχι σε ΑΜΚ»
Σύμφωνα με τον κ. Ιωάννου, η ΑΒΑΞ έχει το αναγκαίο equity (cash ή περιθώρια δανεισμού) για να υποστηρίξει τα έργα που έχει αναλάβει και τη συμμετοχή σε ΣΔΙΤ – Παραχωρήσεις. Κατά συνέπεια, δεν χρειάζεται αύξηση μετοχικού κεφαλαίου. «Δίνουμε μέρισμα στους μετόχους μας, δεν θα το πάρουμε πίσω μέσω μιας ΑΜΚ. Πάμε σε περαιτέρω μείωση δανεισμού το 2023, δεν υπάρχει ανάγκη αύξησης κεφαλαίου και έχουμε πρόθεση συνέχισης πολιτικής επιβράβευσης μετόχων», σημείωσε χαρακτηριστικά. Επί της ουσίας, τα έσοδα από υφιστάμενα ΣΔΙΤ και Παραχωρήσεις, θα στηρίξουν την υλοποίηση έργων και την διεκδίκηση νέων.
Οι πωλήσεις και η στρατηγική
«Είμαστε εστιασμένοι σε κατασκευές και παραχωρήσεις. Έχουμε κάνει απο-επένδυση από μη βασικές δραστηριότητες & ώριμες συμμετοχές σε παραχωρήσεις, προκειμένου να ανακυκλώσουμε τα κεφάλαια σε νέα έργα παραχώρησης/ΣΔΙΤ με ανώτερη απόδοση. Επίσης, προχωρά η μεταφορά συμμετοχών της εταιρείας προς την 100% θυγατρική ΑΒΑΞ Παραχωρήσεις μαζί με το συνδεδεμένο τραπεζικό δανεισμό, προκειμένου να γίνει πιο ευκρινής η δομή και η αξία του χαρτοφυλακίου παραχωρήσεων και ΣΔΙΤ του Ομίλου και να υπάρξει μεγαλύτερη ευελιξία στη χρηματοδότηση νέων επενδύσεων. Την τρέχουσα περίοδο διεκδικούμε μεγάλα έργα υποδομής (Ελλάδα) και ενεργειακά έργα (εξωτερικό) ιδιαίτερα σημαντικής αξίας, ενώ έχουμε συνεργασία με σοβαρούς εταίρους στη διεκδίκηση μεγάλων έργων υποδομής & κτιριακών», ανέφερε κατά την παρουσίαση.
Για τη Volterra αναφέρθηκε ότι το χαρτοφυλάκιο έργων ΑΠΕ πουλήθηκε διότι υπήρχαν ελκυστικές προτάσεις, όχι από ανάγκη, ενώ «είμαστε σε συζητήσεις για τη μεταβίβαση του retail/wholesale business, καθότι η εταιρεία έχει επιστρέψει σε κέρδη και διαθέτει ένα αξιόλογο πελατολόγιο και μερίδιο αγοράς». Το book value του retail εκτιμάται στα 25 εκατ. ευρώ. Να σημειωθεί ότι υπάρχουν πληροφορίες για επαφές με τη Μυτιληναίος για την πώληση του retail σε αυτήν.
Σε σχέση με αποεπενδύσεις, μετά την πώληση κτηρίων, της Volterra ή της συμμετοχής στη Γέφυρα Ρίο Αντίρριο στην ΑΒΑΞ δεν «βλέπουν» άλλες σημαντικές κινήσεις. Ωστόσο, η διοίκηση του γκρουπ άφησε «ανοιχτό» το θέμα πώλησης του ποσοστού 35% στην παραχώρηση της Μαρίνας Λεμεσού, όπου εκκρεμεί η πώληση κάποιων τελευταίων κατοικιών (περίπου 10, είπε ο κ. Ιωάννου) αλλά και οι επαφές με άλλες εταίρους.
Μειώθηκε ο δανεισμός, περιθώρια μόχλευσης στο μέλλον
Σε σχέση με τον δανεισμό, όπως σημειώθηκε, ο καθαρός δανεισμός μειώθηκε το 2022 στα 220 εκατ. ευρώ από 328 εκατ. το 2021 (και -51% σε σχέση με το 2020), ενώ τα ομολογιακά δάνεια ανήλθαν σε 276,4 εκατ. ευρώ. Η σχέση καθαρός δανεισμός / ίδια κεφάλαια ήταν κοντά στο 5 το 2020, υποχώρησε στο 1,42 τέλος 2022 και εκτιμάται στο 0,7 το 2023. Για αυτό και η διοίκηση της ΑΒΑΞ σημείωσε ότι επειδή είναι χαμηλό το επίπεδο, μπορεί να αυξηθεί (π.χ. ομολογιακά) προς το 1,5 τα προσεχή έτη ή και υψηλότερα επίπεδα που είναι ανεκτά από τις τράπεζες.
Στοχεύει σε ενεργειακά έργα στο εξωτερικό
Ειδική μνεία έγινε σε έργα εξωτερικού, όπου γίνεται εστίαση σε ενεργειακά projects στα οποία η ΑΒΑΞ έχει εξειδίκευση, με τη διοίκησή της να προσδοκά σε καλή κερδοφορία (έργα σε Μέση Ανατολή, Βαλκάνια κ.α., χωρίς όμως να γίνεται γεωγραφική στόχευση αλλά ανά sector). «Περιμένουμε περιθώρια κέρδους στο εξωτερικό ανάλογα με αυτά στα ελληνικά έργα», ανέφερε η διοίκηση της ΑΒΑΞ. Η οποία σημείωσε την παρουσία του γκρουπ σε έργα ανάπτυξης δικτύου φυσικού αερίου στην Ελλάδα (π.χ. Ημαθία – Πτολεμαΐδα), σε έργο αναγκαίο για το LNG Αλεξανδρούπολης (θα ολοκληρωθεί τέλη 2023) κ.α., ενώ, ως γνωστόν, είχε συμμετοχή στον αγωγό IGB, σε ενεργειακά projects στο Ιράκ (δύο μονάδες από 1.500MW η κάθε μία) και αλλού. Πάντως, η ειδική αναφορά του ομίλου σε ενεργειακά έργα εξωτερικού προκαλεί «σκέψεις» για το κατά πόσο η ραγδαία άνοδος του ανεκτέλεστου προσεχώς θα προέλθει από τον τομέα αυτόν.
Η Αττική Οδός
Σε σχέση με την Αττική Οδό, έγινε αναφορά για την υφιστάμενη σύμβαση που θα προσφέρει προσεχώς μερίσματα και επιστροφή κεφαλαίου άνω των 100 εκατ. ευρώ, αλλά και για τον διαγωνισμό για τη νέα 25ετή παραχώρηση (διαγωνισμό που υλοποιεί το ΤΑΙΠΕΔ). Έγινε εκ νέου αναφορά για τους εταίρους ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις και Ardian (Γάλλοι), ωστόσο, στην αγορά κυκλοφορούν σενάρια για αποχώρηση των Γάλλων, στον διαγωνισμό του ΒΟΑΚ (παραχώρηση) η ΑΒΑΞ συμμάχησε με Egis – Meridiam, με τη διοίκηση του γκρουπ όμως να μην επιθυμεί στο περιθώριο της εκδήλωσης να αναφέρει κάτι παραπάνω για το θέμα. Πάντως, ο κ. Ιωάννου σημείωσε ότι ήταν μια παραχώρηση (η παλιά σύμβαση) και μια συνεργασία με την ΑΚΤΩΡ επικερδής, με άλλα δεδομένα ως προς το IRR, ο δρόμος έχει δείξει την αξία και την κυκλοφορία του, με τη νέα σύμβαση όμως να μην αφήνει μεγάλα περιθώρια για ανάλογη απόδοση ιδίων κεφαλαίων.
Τα οικιστικά
Στον οικιστικό τομέα η συνολική τρέχουσα αποτίμηση των ιδιόκτητων ακινήτων της AVAX Development και των συμμετοχών σε Μαρίνες ανέρχεται περίπου σε 100 εκατ. ευρώ. Ο όμιλος εστιάσει εκ νέου σε οικιστικά έργα και τουριστικά ακίνητα, ιδίως σε νησιά, ενώ συμμετέχει και σε διαδικασία για την υλοποίηση real estate projects στο Ελληνικό.
Η έλλειψη προσωπικού
Αξίζει να αναφέρουμε ότι ο κ. Μιτζάλης δεν θέλησε να αναφερθεί σε τυχόν claims που υπάρχουν σε Ελλάδα και εξωτερικό (όταν υπάρχει κάτι θα δοθεί ενημέρωση), ούτε στο πότε ενδεχομένως να αυξηθούν τα διόδια στους μεγάλους αυτοκινητόδρομους (υπενθυμίζεται ότι τέλη 2022 υπήρχε θέμα με τους παραχωρησιούχους που ζητούσαν από τότε άνοδο λόγω πληθωρισμού και το υπ. Υποδομών που δεν ήθελε ανατιμήσεις προεκλογικά), παραπέμποντας σε άλλους που είναι αρμόδιοι.
Η διοίκηση της ΑΒΑΞ αναφέρθηκε και σε άλλα ζητήματα που απασχολούν τον κλάδο. Το πρόβλημα είναι μεγάλο και αντιμετωπίζεται από το σύνολο του τεχνικού κόσμου και ακόμα δεν έχουν ξεκινήσει τα έργα. «Έχουμε σκέψεις και κάνουμε επαφές, έχουμε εμπειρία από τα έργα στη Μέση Ανατολή καθώς φέρναμε προσωπικό από Ινδία, Πακιστάν και Μαλαισία ή Φιλιππίνες. Έχει βγει και μία κυβερνητική απόφαση που δίνει αυτή την δυνατότητα. Δεν είναι εύκολο να φέρει κανείς κόσμο, γιατί στους Ολυμπιακούς Αγώνες που είχαμε φέρει κόσμο από την Ρουμανία, δεν είναι εδώ γιατί είτε έφυγαν σε άλλες χώρες της Ευρώπης, είτε γύρισαν στη Ρουμανία γιατί έχει περισσότερα έργα από εμάς. Αλλά και οι εργάτες από την Αλβανία λόγω της απραξίας των τελευταίων ετών πήγε στην Κεντρική Ευρώπη και αμείβεται ακόμα καλύτερα», σημείωσε ο κ. Μιτζάλης.
Θετικό margin από τα έργα – Η μετοχική βάση
Επίσης, σημειώθηκε ότι τα έργα που συνθέτουν το ανεκτέλεστο έχουν θετικό margin και καλά περιθώρια κερδοφορίας για τη συνέχεια. «Δόθηκαν καλές τιμές, χαμηλές εκπτώσεις, ενώ εμπεριέχουν και την αύξηση του κόστους», σημειώθηκε. Ο κ. Ιωάννου σημείωσε ότι δεν «βλέπει» νέο μεγάλο γύρο συγχωνεύσεων καθώς μειώνεται ο ανταγωνισμός (με τη συμφωνία ΑΚΤΩΡ – Intrakat), ενώ σχολίασε και την σταθερή, συμπαγή μετοχική βάση του ομίλου, με τη μετοχή να έχει κερδίσει ποσοστό περίπου 27% το 2023, ενώ έχει ενισχυθεί και η εμπορευσιμότητα. Οι οικογένειες των βασικών μετόχων ελέγχουν το 70,8% της ΑΒΑΞ (Ιωάννου, Μιτζάλης, Κουβαράς), το free float είναι στο 29,2%, τα θεσμικά χαρτοφυλάκια ελέγχουν 3,5%, ενώ η μετοχική βάση αποτελείται από 4.100 μετόχους.
Οι επιχειρησιακοί τομείς
Σε σχέση με τα γενικά χαρακτηριστικά του ομίλου, ο κ. Ιωάννου σημείωσε ότι η κατασκευαστική δραστηριότητα μοιράζεται σε 3 επιχειρησιακούς τομείς:
- Τομέας Υποδομών & Κτιριακών Έργων [σύνθετα έργα υποδομής και κτιριακές εγκαταστάσεις με αυξημένες απαιτήσεις σε ηλεκτρο-μηχανολογικές εργασίες].
- Τομέας Ενεργειακών & Βιομηχανικών Έργων [τεχνολογικά προηγμένα και πολύπλοκα ενεργειακά & βιομηχανικά έργα μεγάλης κλίμακας, με τη μέθοδο EPC (μελέτη, προμήθεια υλικών και κατασκευή), με εξειδίκευση σε εγκαταστάσεις LNG και σταθμούς ενέργειας].
- Τομέας Έργων Δικτύων [έργα EPC για την ανάπτυξη υποδομών δικτύων μεταφοράς / διανομής καυσίμων, φυσικού αερίου και τηλεπικοινωνιακών δικτύων].
Πόσο αποτιμώνται παραχωρήσεις και ΣΔΙΤ
Οι συμμετοχές σε παραχωρήσεις & ΣΔΙΤ υποδομών αποτιμήθηκαν περίπου σε €400 εκατομμύρια στις αρχές του 2023, λαμβάνοντας υπόψη τον υπολειπόμενο χρόνο και το χαρακτήρα κάθε σύμβασης. Η αποτίμηση των συμμετοχών του Ομίλου σε παραχωρήσεις στον ενοποιημένο ισολογισμό της 31.12.2022 δεν αντικατοπτρίζει εύλογη αξία (fair value) ύψους 130 εκατομμυρίων λόγω διαφορετικής λογιστικής απεικόνισής τους (ενοποίηση με μέθοδο καθαρής θέσης). Η παρουσία σε παραχωρήσεις/ΣΔΙΤ (π.χ. Flyover Θεσσαλονίκης με 50%, Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου με 23,61%, Διαχείριση Απορριμμάτων Ηλείας με ποσοστό 50%, Ολυμπία Οδός με 19,1%, Αττική Οδός με 34,25%, Σταθμοί Στάθμευσης Αυτοκινήτων σε Αθήνα & Θεσσαλονίκη με περίπου 25% - 55%), παρά τη λήξη της σύμβασης της Αττικής οδού το 2024, θα εισφέρει σημαντικές μερισματικές ροές μακροπρόθεσμα, μαζί με τα νέα έργα που θα έρθουν.
Τα μεγέθη 2022
Σε σχέση με τα αποτελέσματα του 2022, επηρεάστηκαν από ενδογενή και εξωγενή παράγοντα. Η καθυστέρηση της δημοπράτησης των έργων, η κρίση του Covid σε συνδυασμό με τον πόλεμο στην Ουκρανία, οι καθυστερήσεις στην παράδοση και διάθεση των υλικών και οι ανατιμήσεις, τα μεγάλα έργα ΣΔΙΤ με αυξημένες ανάγκες σε κόσμο και κεφάλαια, επηρεάσανε, την εικόνα. Στο στρατηγικό πλάνο είναι η ρευστοποίηση μη βασικών δραστηριοτήτων για να συμμετάσχει σε νέα έργα ενδιαφέροντος και σε ΣΔΙΤ. Το 2022 ο τζίρος ήταν 402,7 εκατ. ευρώ από 592,2 εκατ. ευρώ το 2021 με το περιθώριο να διατηρείται στο 5,2% από 5,3% το 2021, επί της ουσίας σταθερό. Το EBITDA ήταν αυξημένο στα 58,2 εκατ. ευρώ από 51 εκατ. ευρώ. Η καθαρή θέση ενισχύθηκε στα 154,9 εκατ. ευρώ από 110,4 εκατ. ευρώ.
