Ροή
Για αμέσως μετά το Πάσχα και ειδικότερα στις 24 Απριλίου έχει οριστεί από το ΤΑΙΠΕΔ η ημερομηνία - «κλειδί» για την υποβολή οικονομικών προσφορών στον διαγωνισμό με «έπαθλο» την απόκτηση του 67% των μετοχών του Οργανισμού Λιμένος Ηρακλείου. Υπό την προϋπόθεση να μη χρειαστεί να δοθεί μια χρονική παράταση στη διαδικασία, όπως πολλές φορές έχει συμβεί στο παρελθόν σε διάφορους διαγωνισμούς (ΤΑΙΠΕΔ και όχι μόνο), οι ισχυροί «μνηστήρες» που διεκδικούν την υποδομή στην Κρήτη προετοιμάζονται για «ναυμαχία», όπως τουλάχιστον συνηγορούν το ισχυρό ενδιαφέρον που φαίνεται να προκύπτει από τουλάχιστον 3-4 πλευρές αλλά και το «μέγεθος» των επιχειρηματικών ονομάτων – ομίλων που έχουν «περάσει» στην τελική φάση.
Το asset
Στον Οργανισμό Λιμένος Ηρακλείου έχει παραχωρηθεί από το Ελληνικό Δημόσιο το δικαίωμα αποκλειστικής χρήσης και λειτουργίας των γηπέδων, κτιρίων και εγκαταστάσεων της χερσαίας λιμενικής ζώνης του λιμένος Ηρακλείου. Η εταιρεία με την επωνυμία «Οργανισμός Λιμένος Ηρακλείου Α.Ε.» (ΟΛΗ Α.Ε.) έχει σήμερα το δικαίωμα αποκλειστικής χρήσης και λειτουργίας των γηπέδων, κτιρίων και εγκαταστάσεων της χερσαίας λιμενικής ζώνης του λιμένος Ηρακλείου μέχρι τον Ιανουάριο του 2063.
Έχει επίσης διαχειριστικές αρμοδιότητες των α) του παλαιού Ενετικού λιμένα, β) του λιμένα Λινοπεραμάτων και γ) των τριών αλιευτικών καταφυγίων: Λούτρα, Κερατόκαμπος και Άρβη. Προβλέπεται ο Παλαιός Ενετικός Λιμένας να εξαιρεθεί από την αναθεωρημένη ζώνη ευθύνης του Οργανισμού. Οι κύριες δραστηριότητες της ΟΛΗ Α.Ε. περιλαμβάνουν υπηρεσίες ελλιμενισμού πλοίων, φορτοεκφόρτωσης ξηρού χύδην φορτίου και γενικών συμβατικών φορτίων, δραστηριότητες κρουαζιέρας καθώς και παράκτιες μεταφορές επιβατών.
Ο Ιταλός διεκδικητής και ο ανταγωνισμός
Αυτό που πάντως φαίνεται να προκύπτει είναι το έντομο ενδιαφέρον κάποιων εκ των διεκδικητών της υποδομής, με την πλευρά μάλιστα του Ιταλού επιχειρηματία, Εμ. Γκριμάλντι (Grimaldi Lines, Minoan Lines), να δείχνει πιο «θερμή» για το εν λόγω assets, έχοντας σημαντικά σχέδια για την αξιοποίησή του. Βέβαια, το προηγούμενο χρονικό διάστημα πραγματοποιήθηκαν επισκέψεις ενδιαφερόμενων στον χώρου των εγκαταστάσεων του λιμένα, οι οποίες συνεχίστηκαν και μέχρι αυτές τις ημέρες.
Βέβαια, ο Ιταλός φαίνεται να επιθυμεί διακαώς την επικράτηση στον σχετικό διαγωνισμό ποντάροντας όχι μόνο στις «γραμμές – φιλέτα» (τουριστικές ροές, μεταφορά φορτηγών και προϊόντων) αλλά και σε άλλες συνέργειες, όπως η μεταφορά οχημάτων, με το νησί της Κρήτης, ως γνωστόν, πέρα από κόμβο υποδομών (πάσης φύσης) να αποτελεί και γεωγραφικό κόμβο εν είδη ενδιάμεσου σταθμού ιδίως για αγορές εξ Ανατολών. Αν συνυπολογίσουμε τα μεγάλα έργα υποδομής στο νησί (ΒΟΑΚ, Καστέλι κ.α.), τις ενεργειακές μπίζνες, την αξιοποίηση της έκτασης στις Γούρνες (μαζί με Καζίνο), τις τουριστικές και οικιστικές επενδύσεις, μαζί βέβαια και τις καθαρά λιμενικές, ναυτιλιακές-ακτοπλοϊκές χρήσεις ή τις προσδοκίες να μετατραπεί η Κρήτη σε έναν «κόμβο» εμπορευματικό-επιχειρηματικό-οικονομικό, γίνεται αντιληπτό γιατί το ενδιαφέρον για κάθε επένδυση που σχετίζεται με το νησί αυξάνεται κατακόρυφα.
Ωστόσο, δεν λείπει ο ανταγωνισμός. Στον διαγωνισμό έχουν προχωρήσει οι Olete Limited, κοινοπραξία Grimaldi Euromed S.p. A. – Μινωικές Γραμμές, κοινοπραξία Portek International Private Limited – GRH Cruise Port Fianance Ltd, κοινοπραξία ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις ΑΕ – Attica Group, κοινοπραξία ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ ΑΕ – Aviareps Hellas A.E., κοινοπραξία ΣΕΚΑΒΟΝ ΑΕ – Goldenstep Shipping Limited, Οργανισμός Λιμένος Θεσσαλονίκης και ΤΕΚΑΛ.
O όμιλος Grimaldi έχει να ανταγωνιστεί ξένα ισχυρά σχήματα, την κοινοπραξία Attica Group – ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις, τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, εγχώριους ομίλους υποδομών, μεταφορών και τουρισμού, εκ νέου τον ΟΛΘ, μέλος της οικογένειας Βαρδινογιάννη (ΣΕΚΑΒΙΝ, συμφερόντων Σήφη Βαρδινογιάννη), και άλλους (π.χ. Goldenstep Shipping Ltd, μέλος του Ομίλου Seajets που λειτουργεί το μεγαλύτερο δίκτυο σκαφών high speed παγκοσμίως). Επίσης, τόσο η Minoan όσο και η Attica Group έχουν στενή σχέση με την Κρήτη, ενώ υπάρχουν και όμιλοι με τοπικό «χρώμα» που έχουν δείξει αρχικό ενδιαφέρον (επιχειρηματίας Γ. Γρύλλος - AVIAREPS ΕΛΛΑΣ - Sky Express). Μένει, ωστόσο, να φανεί αν όλα τα σχήματα δώσουν προσφορές ή περιοριστεί ο αριθμός.
Τα ανοδικά μεγέθη του ΟΛΗ
Το 2022 υπήρξε για τον Οργανισμό Λιμένος Ηρακλείου (ΟΛΗ) χρονιά έντονης δραστηριότητας, με εντυπωσιακή ανάπτυξη όλων των οικονομικών μεγεθών. Τα προ φόρων αποτελέσματα της χρήσεως 2022 διαμορφώθηκαν σε 3,77 εκατ. ευρώ, ήτοι βελτιωμένα κατά 2 εκατ. ευρώ (+114,75%) περίπου σε σχέση με την προηγούμενη χρήση.
Ο κύκλος εργασιών παρουσίασε σημαντική αύξηση της τάξεως του 37,42% διαμορφούμενος σε 7.788.370 ευρώ έναντι 5.667.530 ευρώ κατά την προηγούμενη χρήση 2021, υπερβαίνοντας και τα αντίστοιχα μεγέθη του 2019 κατά 18,52% οπότε και είχε διαμορφωθεί σε 6.571.242 ευρώ.
Η άρση των ταξιδιωτικών περιορισμών σε συνέχεια της υγειονομικής αποκατάστασης λειτούργησε καταλυτικά για τον κλάδο της κρουαζιέρας. Ειδικότερα το έτος 2022 οι συνολικές αφίξεις κρουαζιερόπλοιων που προσέγγισαν το Λιμάνι του Ηρακλείου ήταν 227 με αριθμό αφίξεων επιβατών 304.257, ενώ το 2021 οι προσεγγίσεις κρουαζιερόπλοιων ήταν 118 με 119.930 επιβάτες, δηλαδή η αύξηση το 2022 σε σχέση με το 2021 στις αφίξεις κρουαζιερόπλοιων ήταν 92% και στους επιβάτες ήταν 154%. Σε αντίστοιχο συσχετισμό του 2022 με το έτος αναφοράς 2019 (προ πανδημίας εποχή), στην οποία είχε σημειωθεί ο αριθμός αφίξεων κρουαζιερόπλοιων 204 και αριθμός αφίξεων επιβατών 307.043, το ποσοστό της αύξησης το 2022 σε επίπεδο προσεγγίσεων ήταν 8% σε σχέση με το 2019, το δε ποσοστό στους επιβάτες παρέμεινε στα ίδια σχεδόν επίπεδα.
Η θεαματική ανάπτυξη στον τομέα της κρουαζιέρας φαίνεται να συνεχίζεται και για το 2023 από τις ήδη προγραμματισμένες προκρατήσεις προσεγγίσεων κρουαζιερόπλοιων που θα ξεπεράσουν κατά 20% τις αφίξεις του 2022. Ήδη για το 2023 στο λιμάνι έχουν προσεγγίσει πέντε κρουαζιερόπλοια, με τα οποία επισκέφτηκαν το Ηράκλειο πάνω από 6.000 επιβάτες.
Στον Τομέα της Ακτοπλοΐας όπου το λιμάνι του Ηρακλείου συνδέεται καθημερινά με τον Πειραιά με δυο ακτοπλοϊκά δρομολόγια που εκτελούνται σύγχρονα, πολυτελή και γρήγορα Επιβατηγά–Οχηματαγωγά πλοία (Ε/Γ-Ο/Γ), παράλληλα δε συνδέεται με τα Δωδεκάνησα ενώ τους θερινούς μήνες υπάρχουν καθημερινά δρομολόγια προς πολλά νησιά των Κυκλάδων, με ταχύπλοα Επιβατικά ή/και Οχηματαγωγά (Ε/Γ-Τ/Χ, Ο/Γ-Τ/Χ) σκάφη, η αύξηση που σημειώθηκε το 2022 στον αριθμό των διακινούμενων επιβατών των πλοίων γραμμής ανήλθε σε 31,7%.
