Ροή
Στις νέες δυνατότητες και στα πολλαπλά οφέλη που προσφέρουν τα ανοιχτά δεδομένα στην εποχή του ψηφιακού μετασχηματισμού αναφέρθηκε κατά την διάρκεια της ομιλίας του ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος κ. Γιάννης Στουρνάρας, στην ημερίδα Ανοικτών Δεδομένων «Τεχνολογίες Ανοικτής Τραπεζικής Fintech – Open Banking Protocols».
Όπως διευκρίνισε ο κ. Στουρνάρας, ως ανοικτά δεδομένα νοούνται τα δεδομένα που διατίθενται με ορισμένη άδεια, ώστε οποιοσδήποτε να μπορεί να τα χρησιμοποιεί, να τα επαναχρησιμοποιεί και να τα αναδιανέμει αυτούσια ή τροποποιημένα, με μοναδικό περιορισμό την αναφορά στην πηγή τους ή τη διάθεσή τους υπό τους ίδιους όρους με το πρωτότυπο έργο. Τα δεδομένα αυτά είναι διαθέσιμα σε τυποποιημένη μορφή με τη χρήση σχετικών προδιαγραφών “ανοικτών προτύπων”, ώστε να μπορούν να ανακτηθούν εύκολα από μηχανές αναζήτησης, να γίνει η επεξεργασία τους από υπολογιστικές εφαρμογές και να καταστεί δυνατή η μηχανική επαναχρησιμοποίησή τους.
Ο κ. Στουρνάρας επεσήμανε πως τα ανοικτά δεδομένα προσφέρουν σημαντικά οφέλη, τόσο για τον οργανισμό-πάροχο των δεδομένων όσο και για τους παραλήπτες των δεδομένων αυτών. Η αναζήτηση πληροφορίας γίνεται ταχύτερη και αποτελεσματικότερη για κάθε ενδιαφερόμενο. Η εσωτερική και εξωτερική διαφάνεια ενός οργανισμού ενισχύεται. Η επιστημονική έρευνα και ο πειραματισμός διευκολύνονται, προάγοντας την ανάπτυξη καινοτόμων ιδεών και προϊόντων. Η καινοτομία οδηγεί με τη σειρά της στην δημιουργία νέων επιχειρήσεων και νέων θέσεων εργασίας, την ενίσχυση του ανταγωνισμού και την προσφορά καλύτερων προϊόντων στους καταναλωτές. Τέλος, το άνοιγμα των δεδομένων του δημόσιου τομέα επιτρέπει στους πολίτες να ασκούν έλεγχο στις δημόσιες υπηρεσίες και συμβάλλει στην πιο ενεργό συμμετοχή τους στο δημόσιο βίο.
Ακόμα, σύμφωνα με τον Γιάννη Στουρνάρα, αναγνωρίζοντας την αξία των ανοικτών δεδομένων, τον Ιούλιο του 2018 η Τράπεζα της Ελλάδος έθεσε σε λειτουργία την Πύλη Ανοικτών Δεδομένων (Open Data Portal). Μέσω της Πύλης διατίθενται στους ερευνητές και στο ευρύ κοινό στατιστικά σύνολα δεδομένων σε μορφή που επιτρέπει την άμεση ανάγνωση και επεξεργασία τους από υπολογιστές. Η συλλογή, επεξεργασία και δημοσίευση των ανοικτών δεδομένων της Τράπεζας πραγματοποιούνται βάσει διεθνών προτύπων. Έως και τον Ιούλιο του 2021, όταν συμπληρώθηκε το τρίτο έτος λειτουργίας της, την Πύλη είχαν επισκεφθεί συνολικά 40.000 χρήστες, εκ των οποίων πάνω από το 30% από το εξωτερικό. Το περιεχόμενο της Πύλης περιλαμβάνει πάνω από 3.000 αρχεία και συνεχίζει να εμπλουτίζεται με νέα σύνολα δεδομένων, όπως για παράδειγμα τα Δελτία Τιμών Χρυσού και Χρυσών Νομισμάτων.
Η λειτουργία της Πύλης καθιστά την ΤτΕ πρωτοπόρο ανάμεσα στις εθνικές κεντρικές τράπεζες στον τομέα των ανοικτών δεδομένων, προσέθεσε ο διοικητής της Τράπεζας. Συνεχίζοντας στην κατεύθυνση αυτή, πρόθεση της ΤτΕ είναι να διεξάγει διαγωνισμό datathon το Φθινόπωρο του 2022, για την αναζήτηση καινοτόμων λύσεων με τη χρήση ανοικτών δεδομένων.
Καταλήγοντας ο κ. Στουρνάρας ανέφερε: «Όπως τα ανοικτά δεδομένα, η ανοικτή τραπεζική (open banking) προάγει την καινοτομία, την διαφάνεια και την αποτελεσματικότητα, ιδιαίτερα στον χρηματοπιστωτικό τομέα. Ορόσημο για την ανάπτυξη της ανοικτής τραπεζικής στην Ευρωπαϊκή Ένωση αποτέλεσε η υιοθέτηση της Οδηγίας PSD2, η οποία έχει πλήρως ενσωματωθεί στην ελληνική νομοθεσία. Η PSD2 απαιτεί το άνοιγμα των τραπεζικών δεδομένων για σκοπούς πληρωμών. Με άλλα λόγια, τα πιστωτικά ιδρύματα υποχρεούνται να δίνουν σε τρίτους αδειοδοτημένους φορείς παροχής υπηρεσιών πληρωμών πρόσβαση στις πληροφορίες λογαριασμών πληρωμών των πελατών τους, με την συναίνεση των τελευταίων μέσω διεπαφών προγραμματισμού εφαρμογών (APIs), ανοίγοντας το πεδίο για νέα προϊόντα και υπηρεσίες. Η Τράπεζα της Ελλάδος έλαβε ενεργό ρόλο στην αξιολόγηση των μηχανισμών διασύνδεσης μεταξύ των τραπεζών και των τρίτων παρόχων σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών ενώ μεριμνά για την παρακολούθηση και την άρση τυχόν εμποδίων πρόσβασης σε λογαριασμούς πληρωμών. Τα οφέλη είναι αισθητά: ήδη έχουν δραστηριοποιηθεί νέοι πάροχοι υπό το καθεστώς PSD2 στην Ελληνική αγορά, και αναμένονται περισσότεροι στο μέλλον».
