Ροή
Επιταχύνονται οι εξελίξεις όσον αφορά το νέο Σχέδιο Νόμου των Πρότυπων Προτάσεων που προωθεί το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, ένα σχέδιο νόμου το οποίο αναμένεται το επόμενο διάστημα, να κατατεθεί προς ψήφιση στη Βουλή, όπως είχε αναφέρει την περασμένη Κυριακή το insider σε σχετικό του θέμα περί προώθησης του σχετικού νομοσχεδίου. Χτες, το υπουργείο γνωστοποίησε την εκκίνηση της σχετικής διαβούλευσης, που πάντως έχει ξεκινήσει από την Τετάρτη, και θα ολοκληρωθεί το μεσημέρι στις 01/12/2021.
Αρχικά στο «πακέτο» μπορούν να «χωρέσουν», μεταξύ άλλων, έργα έως 200 εκατ. ευρώ, έργα υποδομής, τα οποία δεν έχουν ενταχθεί οριστικά στον σχεδιασμό της αναθέτουσας αρχής, έργα τα οποία εμπίπτουν στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών ή του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας ή και έργα τα οποία, παρότι έχουν ενταχθεί στον σχεδιασμό της αναθέτουσας αρχής ή του αναθέτοντος φορέα ή στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, παρουσιάζουν πολύ χαμηλό επίπεδο ωρίμανσης κ.α. Επίσης, το πρόγραμμα μπορεί να «τρέξει» μέσω δημόσιων διαγωνισμών, συμβάσεων παραχώρησης ή και ΣΔΙΤ, ως προς το μοντέλο προώθηση και χρηματοδότησης. Η πρακτική των προτύπων προτάσεων έχει υιοθετηθεί υπό διάφορες παραλλαγές σε αρκετά κράτη διεθνώς, μεταξύ των οποίων οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, η Αυστραλία και η Ιταλία.
Στο σχέδιο νόμου που περιλαμβάνεται στη διαβούλευση αναφέρεται ότι «εισάγεται ο θεσμός των πρότυπων προτάσεων για έργα υποδομής, ως μια εναλλακτική λύση στην παραδοσιακή μέθοδο σύλληψης και ωρίμανσης έργων υποδομών, όπου ο ιδιωτικός τομέας αναλαμβάνει πρωτοβουλία και συμμετοχή στον εντοπισμό και την ωρίμανση ενός έργου, συμπληρωματικά προς τον σχεδιασμό του κράτους, με σκοπό την επιτάχυνση της ωρίμανσης, δημοπράτησης και υλοποίησης έργων υποδομών με τη συμβολή του ιδιωτικού τομέα».
Πρόκειται για ένα νέο μοντέλο της σύλληψης και της ωρίμανσης νέων έργων υποδομών, που θα υποβάλλονται από τον ίδιο τον Ιδιωτικό Τομέα και αφορά στη θέσπιση ενός ολοκληρωμένου πλαισίου υποβολής, αξιολόγησης και έγκρισης προτάσεων για μεγάλα έργα άνω των 200.000.000 ευρώ, σε πρώτη φάση.
Στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος εμπίπτουν οι προτάσεις που υποβάλλονται από οικονομικούς φορείς με πρωτοβουλία τους και έχουν ως αντικείμενο τη μελέτη και κατασκευή έργων υποδομών, είτε αφορούν σε νέα έργα υποδομών είτε στην επέκταση ή αναδιαμόρφωση ή τροποποίηση υφιστάμενων έργων υποδομών, ή την παροχή συναφών με τη λειτουργία τους υπηρεσιών, εφόσον πληρούν σωρευτικά τις κατωτέρω προϋποθέσεις:
(α) αφορούν σε έργα υποδομών, τα οποία εμπίπτουν στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών ή του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας ή νομικών προσώπων δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου που εποπτεύονται από τα υπουργεία αυτά,
(β) αφορούν σε έργα υποδομών, τα οποία παρουσιάζουν χαρακτηριστικά καινοτομίας και πολυπλοκότητας,
(γ) η προϋπολογιζόμενη αξία του έργου, στο οποίο αφορά η πρόταση, υπερβαίνει το ποσό των διακοσίων εκατομμυρίων (200.000.000) ευρώ, χωρίς ΦΠΑ,
(δ) αφορούν σε έργα υποδομής, τα οποία δεν έχουν ενταχθεί οριστικά στον σχεδιασμό της αναθέτουσας αρχής ή του αναθέτοντος φορέα δια της δέσμευσης σχετικής πίστωσης για την εκτέλεσή τους και δεν έρχονται σε αντίθεση με τον σχεδιασμό αυτό,
(ε) η υλοποίηση της προτεινόμενης επένδυσης προάγει την περιφερειακή ανάπτυξη ή συμβάλλει συνολικά στην εθνική οικονομία.
Κατ’ εξαίρεση, με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, κατόπιν εισήγησης της Επιτροπής Αξιολόγησης Πρότυπων Προτάσεων, δύνανται να γίνονται αποδεκτές και να θεωρούνται ως πρότυπες, προτάσεις οι οποίες αφορούν:
(α) σε έργα τα οποία, παρότι έχουν ενταχθεί στον σχεδιασμό της αναθέτουσας αρχής ή του αναθέτοντος φορέα ή στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, παρουσιάζουν πολύ χαμηλό επίπεδο ωρίμανσης και η επιτάχυνση της υλοποίησής τους εκτιμάται ότι θα συμβάλει σημαντικά στην περιφερειακή ή εθνική οικονομική ανάπτυξη, ή
(β) σε έργα τα οποία εμπίπτουν στην αρμοδιότητα αναθέτουσας αρχής ή αναθέτοντος φορέα διάφορου των αναφερομένων στην περ. α) της παρ. 1, ή (γ) ειδικώς για χρονικό διάστημα οκτώ (8) μηνών από την έναρξη ισχύος του παρόντος, παρότι δεν πληρούν την προϋπόθεση της περ. β) της παρ. 1, κρίνεται ότι, μέσω της υλοποίησής τους, θα συμβάλλουν στην αντιμετώπιση των δυσμενών οικονομικών συνεπειών της πανδημίας του κορωνοϊού COVID19.
Τα έργα υποδομών στα οποία αφορούν οι πρότυπες προτάσεις, δύνανται να υλοποιηθούν μέσω σύναψης δημόσιας σύμβασης έργου, σύμβασης παραχώρησης ή σύμπραξης δημοσίου και ιδιωτικού τομέα.
Στόχοι του Υπουργείου μέσα από το νέο αυτό πλαίσιο είναι:
- Η Ανάδειξη Νέων «Καινοτόμων» Ιδεών
- Η Επιτάχυνση Ωρίμανσης Έργων
- Η Αυξημένη Εμπλοκή Ιδιωτικού Τομέα με την αξιοποίηση της ευελιξίας που έχει
- Η Μεταφορά Τεχνογνωσίας του Ιδιωτικού Τομέα στη Δημόσια Διοίκηση
Το πλαίσιο, που παρουσιάζεται, είναι μια μεταρρύθμιση στο χώρο των Δημοσίων Έργων, γιατί από τη μία, επιτυγχάνεται η ωρίμανση έργων που η ίδια η αγορά θεωρεί σημαντικά και από την άλλη, δίνεται κίνητρο στον ιδιωτικό τομέα για την υποβολή πρότυπων τεχνικών λύσεων για την κατασκευή των έργων, έργα που θα ελέγχονται από το έμπειρο στελεχιακό δυναμικό του Υπουργείου, δημιουργώντας έτσι μια παρακαταθήκη γνώσης σε αυτό και θα εξασφαλίσει την ταχύτερη μετάβαση σε μια νέα εποχή.
Ως «πρότυπη πρόταση» νοείται κάθε έγγραφη πρόταση οικονομικού φορέα, η οποία υποβάλλεται σύμφωνα με τον παρόντα και αφορά στη δημοπράτηση και κατασκευή έργου υποδομής ή την παροχή συναφών με τη λειτουργία του υπηρεσιών, προς τον σκοπό της κίνησης διαδικασίας ανάθεσης δημόσιας σύμβασης έργου, σύμβασης παραχώρησης έργου ή σύμπραξης δημοσίου και ιδιωτικού τομέα. Ως «καινοτομία» νοείται η υλοποίηση έργου ή υπηρεσίας ή διαδικασίας με νέα, πρωτότυπα ή σημαντικά βελτιωμένα χαρακτηριστικά ή όρους υλοποίησης ή αποτελέσματος, που περιλαμβάνουν ενδεικτικά διαδικασίες παραγωγής, ανοικοδόμησης ή κατασκευής, νέα μέθοδο εμπορίας ή νέα μέθοδο οργάνωσης στις επιχειρηματικές πρακτικές, οργάνωσης του χώρου εργασίας ή των εξωτερικών σχέσεων, μεταξύ άλλων, με σκοπό τη συμβολή στην αντιμετώπιση των κοινωνικών προκλήσεων ή την υποστήριξη της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» για έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη.
Η πρότυπη πρόταση θα πρέπει να περιλαμβάνει αναλυτική περιγραφή του αντικειμένου της πρότυπης πρότασης, με την οποία συνυποβάλλεται και αναλυτική τεκμηρίωση των χαρακτηριστικών καινοτομίας και πολυπλοκότητας της προτεινόμενης επένδυσης, αναλυτική και τεκμηριωμένη έκθεση του προτείνοντος ως προς τη δομή και μέθοδο υλοποίησης της προτεινόμενης επένδυσης από οικονομικής, τεχνικής και νομικής πλευράς, τεκμηρίωση της σκοπιμότητας της σύμβασης, τεκμηρίωση της αξίας της προτεινόμενης επένδυσης, πρόγραμμα εκπόνησης μελετών, προμελέτη, μελέτη κόστους-οφέλους, πρόταση σχετικά με τις εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης, δημόσιες και ιδιωτικές, του προτεινόμενου έργου και την κεφαλαιουχική δομή της επένδυσης, μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, αναλυτικό χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης του έργου και πλήθος ακόμα δεσμεύσεων και προϋποθέσεων.
Στις διαδικασίες ανάθεσης συμβάσεων παραχώρησης ή σύμπραξης δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, εφόσον, μετά την ολοκλήρωση του σταδίου εξέτασης και αξιολόγησης των οικονομικών προσφορών, ο προτείνων δεν έχει τεθεί πρώτος στον πίνακα κατάταξης, η αναθέτουσα αρχή ή ο αναθέτων φορέας υποχρεούται να καλέσει τον προσφέροντα που κατατάσσεται πρώτος, τον προτείνοντα, καθώς και τους προσφέροντες που έχουν καταταγεί σε θέση μεταξύ του πρώτου στον πίνακα κατάταξης και του προτείνοντος, προκειμένου να υποβάλουν βελτιωμένες οικονομικές προσφορές («δικαίωμα διεκδίκησης»), εντός εύλογης προθεσμίας, η οποία δεν δύναται να είναι μεγαλύτερη των είκοσι (20) ημερών. Κατόπιν της υποβολής βελτιωμένων οικονομικών προσφορών, σύμφωνα με το πρώτο εδάφιο, προσωρινός ανάδοχος της σύμβασης ανακηρύσσεται ο προσφέρων που έχει υποβάλει την πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά, σύμφωνα με τις σχετικές προβλέψεις των τευχών διαγωνισμού.
«Το προτεινόμενο νομοσχέδιο αποσκοπεί, αφενός, στην αξιοποίηση της τεχνογνωσίας του ιδιωτικού τομέα στη «σύλληψη» καινοτόμων ιδεών που αφορούν στην υλοποίηση μεγάλων έργων υποδομής και, αφετέρου, στην επιτάχυνση των διαδικασιών ωρίμανσης τέτοιων έργων μέσω της αξιοποίησης των πόρων και της ευελιξίας του ιδιωτικού τομέα. Με το προτεινόμενο νομοσχέδιο επιδιώκεται να αντιμετωπιστεί η απουσία επαρκούς ωρίμανσης μεγάλων έργων υποδομής κατά την τελευταία δεκαετία, λόγω, κυρίως, της κρίσης χρέους αλλά και των γραφειοκρατικών αγκυλώσεων του Δημοσίου. Η απουσία ωρίμανσης αφορά, ιδίως, σε μεγάλα έργα, με έντονα στοιχεία πολυπλοκότητας και καινοτομίας, τα οποία έχουν κατά κοινή ομολογία σημαντική προστιθέμενη αξία στην περιφερειακή ανάπτυξη και συνολικά στην εθνική οικονομία, ως προς τη «σύλληψη» και ωρίμανση των οποίων εκτιμάται ότι η ιδιωτική πρωτοβουλία θα συνεισφέρει σημαντικά», αναφέρεται χαρακτηριστικά.
