Ροή
Αν και η εγκατάσταση μονάδων αποθήκευσης ενέργειας αποτελούν προϋπόθεση για την «πράσινη στροφή» του ενεργειακού μίγματος, ώστε έως το 2030 τουλάχιστον το 60% της ηλεκτρικής ενέργειας να προέρχεται από ΑΠΕ, η συμμετοχή τους στις χονδρεμπορικές αγορές δεν μπορεί να εξασφαλίσει πάρα ένα μικρό ποσοστό του κόστους αυτών των εγκαταστάσεων.
Σε αυτό το συμπέρασμα καταλήγει η εισήγηση της Ομάδας Εργασίας που συγκρότησε το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με σκοπό την διαμόρφωση του θεσμικού και ρυθμιστικού πλαισίου για την ανάπτυξη και συμμετοχή μονάδων αποθήκευσης στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας και σε μηχανισμούς ισχύος.
Σύμφωνα με την εισήγηση, παρά τα οφέλη που δημιουργούν οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης, για την εύρυθμη λειτουργία του ηλεκτρικού συστήματος με «πρωταγωνιστή» τις ΑΠΕ, τα έργα αυτά δεν αποκομίζουν επαρκή έσοδα από τη συμμετοχή τους στην αγορά, ώστε να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα των επενδύσεων. Ειδικά στην ελληνική αγορά, η Ομάδα Εργασίας διαπιστώνει το κενό χρηματοδότησης που διαπιστώνεται κυμαίνεται σε υψηλά επίπεδα, τα οποία μπορούν να φτάσουν ή και να ξεπεράσουν το 70% του πλήρους κόστους των σταθμών.
Απαραίτητες μονάδες αποθήκευσης 1500-2000 MW
Για τις ανάγκες σε συστήματα αποθήκευσης, η εισήγηση λαμβάνει υπόψη της πρόσφατη μελέτη που είχε διενεργήσει το Μετσόβιο Πολυτεχνείο για λογαριασμό της ΡΑΕ, σύμφωνα με την οποία τα επόμενα χρόνια θα χρειαστεί να αναπτυχθούν έργα που θα προσθέσουν νέας αποθηκευτική ισχύ περίπου 1500-2000 MW. Μάλιστα, η μελέτη του ΕΜΠ έδειχνε πως τα μέγιστα οφέλη για το σύστημα θα προέλθουν αν η ισχύς αυτή προέλθει από ένα μείγμα τεχνολογιών και χαρακτηριστικών διάρκειας.
Ωστόσο, όπως επισημαίνεται στο κείμενο, με βάση μόνο τα προσδοκώμενα έσοδα των έργων από τις αγορές και την αβέβαιη προοπτική εισαγωγής πρόσθετων αμειβόμενων υπηρεσιών στο μέλλον, δεν είναι σήμερα δυνατή η ανάπτυξη του αναγκαίου δυναμικού αποθήκευσης το οποίο θα στηρίξει τη μετάβαση του ελληνικού ενεργειακού συστήματος σε σημαντικά υψηλότερες διεισδύσεις ΑΠΕ.
«Λύση για την έγκαιρη δρομολόγηση σημαντικών έργων μπορεί να δώσει η εισαγωγή σχημάτων ενίσχυσης των επενδύσεων αποθήκευσης, τα οποία θα αντισταθμίσουν τις αβεβαιότητες των εσόδων από τις αγορές και θα καλύψουν το χρηματοδοτικό κενό των έργων, ώστε οι σχετικές επενδύσεις να καταστούν βιώσιμες και χρηματοδοτήσιμες», επισημαίνεται στο κείμενο.
Επενδυτική και λειτουργική ενίσχυση
Όπως αναφέρει η Ομάδα Εργασίας, μία πιθανή «φόρμουλα» στήριξης αυτών των επενδύσεων είναι η επενδυτική ενίσχυση, ως επιδότηση κεφαλαίου ή μέσω φοροαπαλλαγών και άλλων επενδυτικών κινήτρων. Τα επιλέξιμα έργα θα προκύπτουν μέσω διαγωνισμού. Επίσης, πιθανή είναι η λειτουργική ενίσχυση με τη μορφή αμοιβής ισχύος, την οποία θα «κλειδώνουν» οι μονάδες μέσω ανταγωνιστικών διαδικασιών.
Έτσι, διαμορφώνονται τρεις εναλλακτικές επιλογές, ξεκινώντας από τη συμμετοχή στον μηχανισμό επάρκειας ισχύος του συστήματος, με αμοιβή ανάλογη της συνεισφοράς των μονάδων. Η συμμετοχή των αποθηκευτικών σταθμών σε τέτοιους μηχανισμούς ενδείκνυται να γίνει μέσω διακριτής ποσόστωσης ισχύος και όχι σε άμεσο ανταγωνισμό με θερμικές μονάδες, σε αναγνώριση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της αποθήκευσης και της σημαντικής πρόσθετης αξίας που αυτή αποφέρει στο σύστημα.
Κονδύλια από το «Ελλάδα 2.0»
Η δεύτερη εναλλακτική αφορά την επενδυτική ενίσχυση, αξιοποιώντας τα κεφάλαια ύψους 450 εκατ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF), που προβλέπονται στο σχέδιο «Ελλάδα 2.0» για την επιδότηση ανάλογων επενδύσεων . Η ενίσχυση θα καλύπτει επαρκές μέρος του ελλείμματος βιωσιμότητας των έργων αποθήκευσης, ώστε να εξασφαλιστεί η υλοποίηση της ισχύος εκείνης που κρίνεται αναγκαία για τη στήριξη των στόχων διείσδυσης ΑΠΕ του ενεργειακού σχεδιασμού της χώρας σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, π.χ. 2030-2035.
Η γκάμα των δυνατών επιλογών συμπληρώνεται από την καθιέρωση ιδιαίτερου μηχανισμού ενίσχυσης της αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας, σε αναγνώριση της ευχέρειάς της να παράσχει υπηρεσίες που καμία άλλη τεχνολογία δεν δύναται, λόγω δυνατότητας απορρόφησης ενέργειας, στον οποίο θα συμμετέχουν μόνο αποθηκευτικοί σταθμοί, με ανταγωνιστικό τρόπο και χωρίς διακρίσεις τεχνολογιών.
