Ροή
Μία από τις παθογένειες στον τομέα των διαγωνισμών για τα δημόσια έργα που φιλοδοξεί να θεραπεύσει το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών είναι, μεταξύ άλλων, οι υψηλές εκπτώσεις που υποβάλουν σε διαγωνισμούς κάποιοι κατασκευαστικοί όμιλοι, φαινόμενο που μέχρι πρόσφατα είχε ως αποτέλεσμα τη δυσκολία ολοκλήρωσής των projects, κάτι που είχε επισημανθεί και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Βέβαια, δεν είναι μόνο το αρμόδιο υπουργείο που «βλέπει με κακό μάτι» τις ασυνήθιστα υψηλές εκπτώσεις (ιδίως όταν είχαμε να κάνουμε με εκπτώσεις 35%-40% και άνω, ενίοτε και στο 50%), αλλά και οι ίδιοι οι κατασκευαστικοί όμιλοι, ιδίως οι ισχυροί που κάποιες φορές βέβαια παλιότερα και αυτοί είχαν μπει στον πειρασμό. Εδώ και χρόνια, αποτελούσε ένα από τα πάγια αιτήματα του κλάδου να αντιμετωπιστεί, μεταξύ άλλων ζητημάτων, το θέμα των υψηλών εκπτώσεων που έμοιαζε με «μάστιγα» στον τομέα των δημόσιων συμβάσεων.
Πριν καν καλά καλά ο νέος νόμος για τις δημόσιες συμβάσεις, στον οποίον ξεχώριζαν και οι μεταρρυθμίσεις του υπ. Υποδομών, πάρει τον δρόμο για ψήφιση στη Βουλή (έγινε την περασμένη εβδομάδα), από το υπουργείο σημείωναν ότι είναι σημαντική η «αντιμετώπιση των ασυνήθιστα χαμηλών προσφορών στα έργα, οι οποίες είχαν σαν αποτέλεσμα τη δυσκολία ολοκλήρωσής τους. Με τις νέες προβλέψεις, θα πρέπει να αιτιολογείται όποια προσφορά έχει απόκλιση μεγαλύτερη των δέκα ποσοστιαίων μονάδων από τον μέσο όρο του συνόλου των εκπτώσεων των προσφορών που υποβλήθηκαν. Η αιτιολόγηση αυτή θα αποτελεί δεσμευτική συμφωνία και τμήμα της σύμβασης ανάθεσης, που δεν μπορεί να μεταβληθεί καθ’ όλη την διάρκεια εκτέλεσης της σύμβασης».
Ταυτόχρονα, η εγγύηση καλής εκτέλεσης υπολογίζεται πλέον επί αρχικού προϋπολογισμού δημοπράτησης και όχι επί της αξίας της σύμβασης, ενώ αποδεσμεύεται η εγγύηση προκαταβολής από την εγγύηση καλής εκτέλεσης, στην περίπτωση που χορηγείται και οφείλει ο ανάδοχος να προσκομίζει πρόσθετη εγγυητική για ποσό ίσο με αυτό της προκαταβολής. Δηλαδή, έμμεσα επιτυγχάνεται η αύξηση του ποσού των εγγυητικών επιστολών, που μέχρι σήμερα το Δημόσιο παρακρατούσε ως εχέγγυο για την καλή και εμπρόθεσμη εκτέλεση αυτών.
Ο στόχος, λοιπόν, του υπουργείου Υποδομών είναι να αποφευχθούν φαινόμενα που παρατηρήθηκαν τα τελευταία χρόνια, με την αποδεδειγμένη αδυναμία ολοκλήρωσης των έργων, λόγω υπερβολικών εκπτώσεων από αναδόχους, αλλά και φαινόμενα που συνδέονταν τελικά με υπερκοστολογήσεις, συμπληρωματικές συμβάσεις κ.λπ. Με ότι αυτά «κόστιζαν» σε χρόνο και χρήμα, ενώ συχνά, οι ανάδοχοι, λόγω και άλλων οικονομικών προβλημάτων, καθίστανται έκπτωτοι με αποτέλεσμα να έχουμε νέες καθυστερήσεις, «γκρίνιες» από τις Βρυξέλλες κ.λπ.
Όπως είχε συμβεί σε πολλούς διαγωνισμούς, με μια σχετικά πρόσφατη ηχηρή τέτοια περίπτωση να αποτελεί η έκπτωση του γκρουπ Τοξότης-Ομάδα Κατασκευών, του ομίλου Καλογρίτσα, από εργολαβίες του οδικού άξονα Πάτρα-Πύργος (είχε κερδίσει διαγωνισμούς άνω των 200 εκατ. ευρώ), με το έργο να μένει στον αέρα πριν τελικά Αθήνα και Βρυξέλλες τα βρούνε για να «κουμπώσει» το οδικό τμήμα στην κοινοπραξία της Ολυμπίας Οδού (αυτοκινητόδρομος Κόρινθος-Πάτρα, σύμβαση παραχώρησης).
Πάντως, συμπωματικά, προ ημερών, η Ομάδα Κατασκευών, έμελλε να κερδίσει διαγωνισμό της Αττικό Μετρό, ύψους 18,2 εκατ. ευρώ, που αφορούσε στην επέκταση του αμαξοστασίου του Τραμ στο Ελληνικό, με έκπτωση άνω του 43%! Όταν οι άλλοι διεκδικητές, έδωσαν περίπου 17% η Τέρνα-ΘΕΜΕΛΗ, στο 11% η ΑΒΑΞ και περί το 9% η Intrakat, πάντα σύμφωνα με πληροφορίες από πλευρές που παρακολούθησαν τη διαδικασία. Βέβαια, εκκρεμεί η εξέταση των φακέλων ώστε να αποδειχθεί ότι πληρούνται ή όχι οι προϋποθέσεις, η ανάδειξη του αναδόχου, η αποστολή της σύμβασης στο Ελεγκτικό Συνέδριο κ.α. Και βέβαια, μένει να φανεί αν η εταιρεία, της οποίας η συγγενική Τοξότης αντιμετωπίζει αιτήματα πτώχευσης από πιστωτές και προμηθευτές, είναι σε θέση να προχωρήσει το έργο ομαλά με αυτή την έκπτωση.
Βέβαια, δεν έχουμε στην περίπτωση του Τραμ να κάνουμε με διαγωνισμό μεγάλου μεγέθους, ωστόσο, έχει το ενδιαφέρον του να δούμε πως θα εξελιχθούν τα πράγματα τόσο σε αυτό το project, όσο και γενικότερα στο μέτωπο των δημοσίων συμβάσεων όσον αφορά στις οικονομικές προσφορές και τις εκπτώσεις.
