Γιατί η κτηματαγορά ξεκινάει από νέα βάση – Ευκαιρίες και προβληματισμοί – Τι εκτιμά ο κ. Μπ. Χαραλαμπόπουλος

Γιώργος Παπακωνσταντίνου
Viber Whatsapp Μοιράσου το
Γιατί η κτηματαγορά ξεκινάει από νέα βάση – Ευκαιρίες και προβληματισμοί – Τι εκτιμά ο κ. Μπ. Χαραλαμπόπουλος

«Η εγχώρια αγορά ακινήτων, ιδίως των τουριστικών, θα επιστρέψει στα προ πανδημία επίπεδα, δηλαδή στα πρόσφατα υψηλά της του 2019, μετά από 3 χρόνια. Μετά το τέλος της πανδημικής κρίσης, η αγορά θα ξεκινήσει με νέα δεδομένα και από χαμηλότερη χρηματοοικονομική βάση». Αυτό εκτιμά ο κ. Μπάμπης Χαραλαμπόπουλος, τέως πρόεδρος του Ελληνικού Ινστιτούτου Εκτιμητικής και επιστημονικός σύμβουλος της εταιρείας ακινήτων «Solum Property Solutions».

Μιλώντας στο insider, το γνωστό στέλεχος της κτηματαγοράς, εκτιμά ότι η υγειονομική και οικονομική κρίση έχουν επηρεάσει πολλούς τομείς του χώρου και ο κλάδος θα χρειαστεί λίγο διάστημα για να επανέλθει στην κατάσταση που βρέθηκε προ 2ετίας. Ιδίως δε ο τουριστικός-ξενοδοχειακός τομέας, αναμένεται να «καλύψει τις απώλειες» σε περίπου 3 χρόνια από τώρα, το 2024, αν όλα τελειώσουν το 2021 με την πανδημία.

Ωστόσο, όπως σημειώνει, «ακόμα και τώρα δεν απουσιάζουν οι ευκαιρίες και οι καλές περιπτώσεις ακινήτων. Ο κλάδος των logistics παρουσιάζει σημαντικό ενδιαφέρον και λόγω της ανάπτυξης του ηλεκτρονικού εμπορίου, καθώς χρειάζονται αποθηκευτικοί χώροι. Επίσης, υπάρχει ενδιαφέρον για ποιοτικούς και προβεβλημένους γραφειακούς και επαγγελματικούς χώρους, για grade A, για “πράσινα” ακίνητα, χώροι όμως που δεν βρίσκονται σε αφθονία, είναι λιγοστοί».

Κατά τον τέως πρόεδρο του Ελληνικού Ινστιτούτου Εκτιμητικής μάλιστα, «αυτά τα ποιοτικά ακίνητα τα χτυπάνε οι μεγάλες ΑΕΕΑΠ, όπως οι Prodea, Trastor και άλλες, ή και ξένα funds – ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια».

Οσον αφορά στις προσδοκώμενες αποδόσεις αυτών των χαρτοφυλακίων, αυτές οριοθετούνται σε yileds της τάξεως του 7% με 8%. Σε αυτή την κατηγορία υπάρχει σταθερότητα τιμών και ενοικίων, αλλά δεν υπάρχει επαρκές προϊόν ή συνήθως αυτή την περίοδο έχουμε ανάπτυξη νέων κτιρίων που γίνεται κατόπιν παραγγελίας από τους ενδιαφερόμενους.

Το δε μέλλον των ποιοτικών logistics, που συγκεντρώνουν καλά χαρακτηριστικά, θέσης, προσπέλασης και μεγέθους προδιαγράφεται πολύ καλό στον ορατό ορίζοντα.

Πρέπει, όμως, όπως ισχυρίζεται ο κ. Χαραλαμπόπουλος, να έχουμε κατά νου «ότι μετά το τέλος της πανδημικής κρίσης, η αγορά θα ξεκινήσει με νέα δεδομένα, δηλαδή από χαμηλότερη χρηματοοικονομική βάση, τουλάχιστον για τους περισσότερους. Χάθηκε μέρος του εισοδήματος, υπάρχουν δάνεια που ακόμα επιβαρύνουν τον κόσμο, κινδυνεύουν θέσεις εργασίας, επιχειρήσεις πιέζονται, αν και στηρίζονται μέσω των επιδοτήσεων που παρέχει η κυβέρνηση».

Τι μπορεί να σημαίνει αυτό για την αγορά οικιστικών ακινήτων; Δεδομένης της οικονομικής συρρίκνωσης για τους περισσότερους (ιδιώτες και επιχειρήσεις), «τα οικιστικά ακίνητα δεν θα απευθύνονται στους πολλούς, αλλά θα είναι για λίγους. Ακόμα οι τράπεζες δεν έχουν ανοίξει κατά πολύ τις στρόφιγγες για να δώσουν νέα δάνεια. Αλλωστε, εστιάζουν κατά βάση στη διαχείριση των δικών τους NPLs, ώστε να ξεφορτωθούν κόκκινα δάνεια που έχουν εγγυήσεις ακίνητα».

Κατά τον ίδιο, θα παίξουν σημαντικό ρόλο η συρρίκνωση των οικονομικών μεγάλης μερίδας των νοικοκυριών, ιδίως εκείνων του ιδιωτικού τομέα αλλά και η αβεβαιότητα για το χρόνο που θα διατηρούνται αυτά τα διάφορα περιοριστικά μέτρα. Ωστόσο, δεν πρόκειται να «παγώσει» εντελώς η αγορά καθώς αναμένεται σχετική ζήτηση σε καλές περιοχές – συνοικίες για καινούργια διαμερίσματα όπου στα τέλη του 2019 και στις αρχές του 2020 παρατηρήθηκε κάποια κινητικότητα και έγιναν μεταβιβάσεις ακινήτων, ενώ συνεχίζεται η στροφή στο ενοίκιο σε σημείο που να μη βρίσκει κανείς εύκολα ακίνητο σε κάποιες περιοχές της Αττικής.

Οσον αφορά στα τουριστικά ακίνητα, όπως σημειώνει επιστημονικός σύμβουλος της «Solum Property Solutions», για όσα «είναι σε προνομιακή θέση θα υπάρχει ενδιαφέρον, κάποια στιγμή θα επανέλθει ο τουρισμός μετά τη λήξη της πανδημίας. Πάντως, υπάρχουν αρκετά κόκκινα τουριστικά χαρτοφυλάκια που δεν παρουσιάζουν όλα ενδιαφέρον για τους επενδυτές».

Για τα παλαιού τύπου καταστήματα και γραφειακούς χώρους εκτιμά ότι είναι ορατός ο κίνδυνος να αδειάσουν ή να παραμείνουν «κενά» (όσα ήδη είναι). Πάντως οι δρόμοι μαγνήτες των πόλεων θα έχουν διαχρονική ζήτηση αλλά θα αλλάζουν οι ενοικιαστές λόγω των αναδιατάξεων σε όλο το εμπόριο, ενώ ταυτόχρονα τα καταστήματα σε δευτερεύοντες δρόμους θα έχουν περαιτέρω προβλήματα, πολλά δε εξ αυτών θα μείνουν στα αζήτητα.

«Οι ποιοτικοί χώροι δεν θα έχουν ιδιαίτερο πρόβλημα, θα προσελκύσουν ενδιαφέρον, όμως, έχουμε πληθωρισμό χώρων για τα τωρινά δεδομένα της αγοράς και της οικονομίας και ίσως πολλοί ιδιοκτήτες αντιμετωπίσουν πρόβλημα. Προσθέστε και το γεγονός ότι η ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου θα επιδεινώσει την κατάσταση στα εμπορικά καταστήματα», συμπληρώνει ο κ. Μπ. Χαραλαμπόπουλος. Η επέκταση της τηλεργασίας έρχεται να βάλει νέους κανόνες στη λειτουργία των γραφειακών χώρων.

Ακολουθήστε το insider.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.

gazzetta
gazzetta reader insider insider