Ροή
Παρουσιάζοντας το σχέδιο της επιπλέον χρηματοδότησης του σχεδίου εξόδου από την κρίση στην Ιταλία ο Μάριο Ντράγκι, μίλησε και πάλι για το «καλό χρέος» και την αναθεώρηση του Συμφώνου Σταθερότητας.
Για την Ιταλία αυτό σημαίνει 30 δισ. ευρώ επιπλέον χρηματοδότηση στις στρατηγικές ανάκαμψης (πέραν του Ταμείου Ανάκαμψης) και άλλα 40 δισ. ευρώ για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας.
Όλα θα προέλθουν από νέο δανεισμό, με το χρέος της Ιταλίας να εκτοξεύεται πλέον στο 165% του ΑΕΠ, με προοπτικές περαιτέρω αύξησης το 2023.
Όπως εξήγησε σε μία από τις ελάχιστες συνεντεύξεις που έχει δώσει από τότε που ανέλαβε την πρωθυπουργία της Ιταλίας και έχοντας στο πλευρό του μόνο τον υπουργό που είναι υπεύθυνος για την αντιμετώπιση της πανδημίας (που δέχθηκε μία άγρια επίθεση από την ιταλική ακροδεξιά) διευκρίνισε τι εννοεί:
- Η Ιταλία βρίσκεται σε δύσκολη κατάσταση εξ αιτίας της πανδημίας αλλά αυτό είναι κάτι που συμβαίνει σε όλες τις χώρες της Ε.Ε., ανεξάρτητα από το τι ισχυρίζονται οι κυβερνήσεις τους…
- Η πανδημία έχει αλλάξει την προσέγγιση της υπόθεσης του χρέους στις εθνικές οικονομίες και τίποτα δεν μπορεί να κάνει την Ε.Ε. να επιστρέψει στην παλιά της αντίληψη.
- Η προσοχή πρέπει να δοθεί - και αυτή είναι η γραμμή της ιταλικής exit strategy – μόνο στο «καλό χρέος» ήτοι στον δανεισμό ο οποίος θα χρηματοδοτήσει τα προγράμματα ανάκαμψης, υποδομών και παραγωγής, στις οικονομίες χωρίς καμία επιφύλαξη και περιορισμούς (κάτι σαν την «γραμμή Μπάιντεν» στις ΗΠΑ).
- Το Σύμφωνο Σταθερότητας είναι ένα πλαίσιο λειτουργίας το οποίο θα αναθεωρηθεί το 2022. Ολόκληρο το επόμενο έτος θα αφιερωθεί στην αναμόρφωσή του και στα νέα κριτήρια με τα οποία θα δουλέψει η δημοσιονομική προσαρμογή της Ε.Ε. έτσι ώστε να μη εμποδίσει την ανάκαμψη της οικονομίας.
Η σημασία της επισήμανσης του τι ακριβώς είπε ο Μάριο Ντράγκι παρουσιάζοντας το ιταλικό πρόγραμμα εξόδου από την κρίση – ανεξάρτητα και επιπλέον των προβλεπόμενων από το Ταμείο Ανάκαμψης – έχει να κάνει με το γεγονός ότι η στρατηγική γραμμή με την οποία συγκροτήθηκε πριν από το καλοκαίρι του 2020 το NGEU, σαν όχημα αντιμετώπισης της κρίσης στην Ε.Ε. αποτελεί υλοποίηση των «προτάσεων» Ντράγκι τρείς μήνες νωρίτερα με παρουσίασση τους από του Financial Times. Επί λέξη μάλιστα…
Η «γραμμή» στην συνέντευξη/παρουσίαση του Ντράγκι τον Μάρτιο του 2020, λίγο πριν την αρχίσουν να εξαπλώνονται τα προγράμματα lockdown σ’ ολόκληρη την Ευρώπη, ήταν:
- «Ξεχνάμε» το πως αντιμετωπίζαμε το χρέος και τα ελλείμματα μέχρι σήμερα,
- «Τώρα» είναι η στιγμή για να δώσουμε χρήματα όχι να μαζέψουμε,
- Στην διαδικασία αυτή σταδιακά και όχι άμεσα, περιορίζονται οι πόροι στήριξης στους μη ανταγωνιστικούς τομείς της οικονομίας, αύξηση της χρηματοδότησης στους ανταγωνιστικούς τομείς και στην υψηλή τεχνολογία
- Μεγαλύτερη χρηματοδότηση και προσοχή στην αναδιάρθρωση του τραπεζικού τομέα λόγω των μεγάλων πιέσεων από την νέα γενιά των Npls
Σ’ αυτή την «γραμμή» συντάχθηκε το NGEU, σ’ αυτή την «γραμμή» δρομολογήθηκε η αναστολή του Συμφώνου Σταθερότητας, σ’ αυτή την «γραμμή» ακολούθησε το ξεδίπλωμα των έκτακτων προγραμμάτων νομισματικής πολιτικής (PEPP) της ΕΚΤ…
Το καλό και το κακό χρέος
Στην συνέχεια λίγους μήνες αργότερα και πριν ολοκληρωθεί η έγκριση του NGEU, ή επεκταθεί το PEPP, ο Μάριο Ντράγκι, πριν αναλάβει «με άνωθεν εντολή» την θέση θέση του πρωθυπουργού στην Ιταλία, μίλησε στο Ρίμινι, για να εισάγει την έννοια του «καλού» και του «κακού» χρέος.
Το καλό είναι αυτό που θα χρηματοδοτήσει το πρόγραμμα των κρατικών επενδύσεων των 30 + 40 δισ. ευρώ που παρουσίασε, το κακό είναι αυτό που δημιουργείται από δανεισμό για την συντήρηση μη βιώσιμων επιχειρήσεων…
Οι εξαγγελίες που ακολούθησαν, μαζί και του Έλληνα ΥΠΟΙΚ κ. Σταϊκούρα 4 – 6 μήνες μετά, χωρίς να αναφέρονται σε «καλό και κακό χρέος», άρχισαν την εφαρμογή της «γραμμής» Ντράγκι με πρώτο βήμα την εξαγγελία της αναθεώρησης των μέτρων στήριξης από οριζόντια σε επιλεγμένη στήριξη…
Η εισαγωγή της λέξης «επιλεγμένη» στήριξη έχει να κάνει ακριβώς με το τι δραστηριότητες θα αφορά η κρατική στήριξη, στην βάση της λογικής του καλού και του κακού χρέους, δεδομένου ότι αυτή έτσι κι αλλιώς προέρχεται από δανεισμό.
Βέβαια αυτό που ο Ντράγκι παρουσιάζει σαν exit strategy και οι θεσμικοί σε Βρυξέλλες και Φρανκφούρτη υλοποιούν βήμα το βήμα, προφανώς δεν αποτελεί αποτελέσμα της προσωπικής επιλογής Ντράγκι, αλλά μίας ευρωπαϊκής «ηγεσίας» από το επιτελείο της οποίας η κα Μέρκελ θα αποσυρθεί σε λιγότερο από 6 μήνες και ο κ. Μακρόν - ο οποίος με τα σημερινά δεδομένα – σε ένα χρόνο γιατί δεν θα είναι πρόεδρος της Γαλλίας μετά τις επόμενες εκλογές…
Σ΄ αυτό το εξαιρετικά αντιφατικό πολιτικο-οικονομικό περιβάλλον η ΕΚΤ την επόμενη εβδομάδα, σύμφωνα με πληροφορίες που δεν επιβεβαιώνονται προς το παρόν, θα αφήσει ανοικτό, με μία λεκτική «πιρουέτα» το ενδεχόμενο να επαναφέρει σε χαμηλούς ρυθμούς μετά το καλοκαίρι τις αγορές της μέσω PEPP.
Απέναντι σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο είναι αναμενόμενο ο ΟΔΔΗΧ να σπεύσει να εκμεταλλευτεί με νέες εκδόσεις, μεσο-μακροπρόθεσμες, το παράθυρο ευκαιρίας που παραμένει ανοικτό στις αγορές πριν από το τέλος του μήνα…
