Ροή
Πολύ κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο κινείται η χώρα, λόγω της παντελούς έλλειψης μέτρων και δράσεων παρά το γεγονός ότι με τον Νόμο 4342/2015 προβλέπονται τόσο ανακαινίσεις κτιρίων 654 GWh πρωτογενούς ενέργειας ετησίως, όσο και δράσεις εξοικονόμησης μέσω προγραμμάτων. Μάλιστα στο άρθρο 6 προβλέπεται η ύπαρξη Σχεδίου Δράσης Αντιμετώπισης της Ενεργειακής Πενίας από τον Μάιο 2016!
Κύρια αιτία η έλλειψη αποτελεσματικού και επικαιροποιημένου ΚΕΝΑΚ που να περιλαμβάνει τα Κτίρια Ελάχιστης Κατανάλωσης Ενέργειας, καθώς επίσης η διάθεση στην αγορά μέσω προγραμμάτων των ευρωπαϊκών κονδυλίων εκτιμώμενου ύψους άνω των 5 δις. Ευρώ.
Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση προόδου επίτευξης των εθνικών στόχων εξοικονόμησης ΕΣΔΕΑ 2017, φαίνεται πως η κατανάλωση ενέργειας στο διάστημα 2014-2015 έχει αυξηθεί κατά +6%, τη στιγμή που οφείλαμε να έχουμε μείωση -1,3%!
Η μεγαλύτερη αύξηση (+16%) σημειώθηκε, μάλιστα, στον τομέα που θεωρητικά απασχολεί ιδιαίτερα την κυβέρνηση, τα κτίρια κατοικίας, όπου καταγράφηκε εκτόξευση της χρήσης τζακιών.
Τα περασμένα χρόνια η εθνική αδράνεια στο ζήτημα της ενεργειακής αποδοτικότητας κρύφτηκε επιδέξια κάτω από το χαλί της οικονομικής ύφεσης, που επέφερε την αναγκαστική μείωση της κατανάλωσης. Η ενεργειακή ένταση (μονάδες ενέργειας/μονάδες ΑΕΠ), δείκτης που αποτυπώνει την συνολική αποδοτικότητα της οικονομίας, δεν άφησε όμως ποτέ περιθώρια αμφιβολίας. Μέσα στην κρίση (από το 2010) αυξήθηκε κατά +4,2%, τη στιγμή που ο αντίστοιχος δείκτης για την Ε.Ε. μειώθηκε κατά -12,5%, και ο εθνικός στόχος για το 2020 είναι η μείωση του κατά περίπου 15% σύμφωνα με το ΕΣΔΕΑ 2014.
Στον τομέα των μεταφορών, η Ελλάδα έχει σημειώσει τη μεγαλύτερη μείωση κατανάλωσης ενέργειας σε όλη την Ε.Ε. από το 2005. Επίδοση, όμως, που αποτελεί κυρίως αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης: η χώρα έρχεται πρώτη σε όλη την Ε.Ε. στη μείωση των οδικών μεταφορών από το 2007 με -6,5%, όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι -1,8%.
Η απουσία πραγματικών μέτρων βελτίωσης της αποδοτικότητας των μεταφορών φαίνεται από το ότι η Ελλάδα παραμένει προτελευταία στη διείσδυση του ηλεκτρισμού στις μεταφορές, ο δείκτης ιδιοκτησίας ΙΧ οχημάτων έχει αυξηθεί κατά +20% την τελευταία δεκαετία, ενώ το μερίδιο των δημόσιων συγκοινωνιών στις συνολικές μετακινήσεις επιβατών έχει σημειώσει την τρίτη μεγαλύτερη μείωση, μετά την Πολωνία και τη Βουλγαρία.
Η εικόνα είναι αντίστοιχη και στα νοικοκυριά. Από το 2000 η κατανάλωση, εάν συνεκτιμηθούν οι διαφορετικές κλιματικές συνθήκες, έχει μειωθεί κατά μόλις -8,7%. Η μείωση αυτή αποδίδεται κατά 12,5% στη βελτίωση της αποδοτικότητας, και κατά 87,5% στην αδυναμία δηλαδή κάλυψης αναγκών! Είναι ενδεικτικό πως ένα 42% των Ελλήνων αδυνατούν να πληρώσουν τους λογαριασμούς τους, την στιγμή που ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι μόλις 9,1%. Ακόμα όμως και παρά την αδυναμία πληρωμής, τα ελληνικά νοικοκυριά εξακολουθούν να καταναλώνουν αλόγιστα σχεδόν τη διπλάσια ενέργεια ανά m2 από αυτά της Πορτογαλίας, χώρας με συγκρίσιμα οικονομικά, πληθυσμιακά και κλιματικά δεδομένα, αποδεικνύοντας ότι η εξοικονόμηση ενέργειας παραμένει λέξη σχεδόν άγνωστη.
Στον τομέα της βιομηχανίας, τρίτο κατά σειρά σε συνεισφορά στο εθνικό ενεργειακό αποτύπωμα, οι εξελίξεις είναι ακόμα πιο αποκαρδιωτικές. Η Ελλάδα όχι μόνο ανήκει στο γκρουπ των 3 μοναδικών χωρών της Ε.Ε. που έχουν αυξήσει την ενεργειακή τους ένταση από το 2005, παράγουν δηλαδή λιγότερο προϊόν με την ίδια ή και παραπάνω ενέργεια, αλλά καταλαμβάνει και την πρώτη θέση με αύξηση περίπου +25%.
Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, δεν προκαλεί έκπληξη η θέση που καταλαμβάνει η Ελλάδα στην επίτευξη πραγματικής εξοικονόμησης ενέργειας από το 1990. Τέταρτη, ανάμεσα στις 28 χώρες της Ε.Ε. – από το τέλος!
«Αλλά και στην εξοικονόμηση ενέργειας, οι επιδόσεις της Ελλάδας χειροτερεύουν. Βάσει της ετήσιας έκθεσης προόδου που κατέθεσε η χώρα μας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η τελική κατανάλωση ενέργειας αυξήθηκε κατά 6%, στο διάστημα 2014-2015, φθάνοντας τους 16.502 ktoe (κιλότονοι ισοδύναμων πετρελαίου). Σημαντικότερη ήταν η αυξημένη χρήση φυσικού αερίου (16%).
Γενικότερα, αύξηση στην κατανάλωση ενέργειας καταγράφηκε σε όλους τους τομείς, με την πλέον αξιοσημείωτη να παρατηρείται στον οικιακό τομέα (+16%) κυρίως μέσω της χρήσης στερεών καυσίμων (+62%). Κι αυτά όταν ο εθνικός στόχος εξοικονόμησης για το 2014 ήταν η μείωση της κατανάλωσης κατά -99,3 ktoe.
Για την εξέλιξη της τελικής κατανάλωσης ενέργειας (εξετάζοντας το διάστημα 1990-2015), τα στοιχεία του WWF δείχνουν εμφανή τάση επαναφοράς της κατανάλωσης στα προ της κρίσης επίπεδα. Επομένως, θα απαιτηθούν πολύ πιο φιλόδοξα μέτρα για να αντιστραφεί η τρέχουσα τάση.»
