Ροή
Το θρίλερ των τουρκικών προεδρικών εκλογών εξελίχθηκε ακριβώς όπως είχε προβλεφθεί: Οι δύο μονομάχοι- Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου- θα λύσουν τις... διαφορές τους στις κάλπες του Β' γύρου στις 28 Μαΐου, σε μια αναμέτρηση δίχως αύριο. Σύμφωνα με τα επίσημα αποτελέσματα (την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές η ενσωμάτωση είναι στο 92%, σύμφωνα με το πρακτορείο Anadolu), ο Τούρκος πρόεδρος επικρατεί με ποσοστό 49,76% έναντι του επικεφαλής του CHP και της συμμαχίας των 6 κομμάτων που λαμβάνει 44,48%.
Ως πρώτη ανάγνωση, ο Ερντογάν φαντάζει ως ο μάστερ της πολιτικής επιβίωσης: Σε μια χώρα που ο πληθωρισμός έχει ισοπεδώσει την οικονομία και την αγοραστική δύναμη και με τους σεισμούς της 6ης Φεβρουαρίου να προσθέτουν οργή και ανέχεια στην κοινωνία, η «λογική» θα επίτασσε την εκπαραθύρωση του Τούρκου προέδρου από την εξουσία.
Όμως με περισσότερα από 20 χρόνια στην εξουσία, ο Ερντογάν αποτελεί θεσμό, καθεστώς και μια σταθερά για τον Τούρκο ψηφοφόρο- ιδιαίτερα στην τουρκική ύπαιθρο, που είναι χαμηλότερου βιοτικού επιπέδου και χαμηλότερης μόρφωσης.
Και αν κάτι χαρακτήρισε αυτή την αναμέτρηση, ήταν αυτή η σύγκρουση των δύο «κόσμων»: Από τη μια πλευρά βρέθηκε το Ισλάμ έχοντας απέναντι του την πιο κοσμική εκδοχή της χώρας. Και μάλιστα ο Ερντογάν κατάφερε και κινητοποίησε το ισλαμικό στοιχείο, όχι μόνο εντός της Τουρκίας αλλά και διεθνώς, προβάλλοντας τον εαυτό του ως τον υπέρμαχο της πίστης, έναντι των Δυτικών κοινωνικών «ασθενειών» που θέλουν να «μολύνουν», να αλλοτριώσουν και να καταβαραθρώσουν τις αξίες του Ισλάμ. Το «χαρτί» του «πατρίδα, θρησκεία, οικογένεια», αποδείχθηκε ότι συνεχίζει να αποτελεί σταθερή αξία στην τουρκική κοινωνία και ο Ερντογάν το εκμεταλλεύτηκε στο έπακρο.
Σε γενικές γραμμές η αντιδυτική, αντιαμερικανική, αντιευρωπαϊκή αφήγηση του Τούρκου προέδρου, βρήκε ευήκοα ώτα στο εκλογικό ακροατήριο, υπογραμμίζοντας παράλληλα την άρνηση της τουρκικής κοινωνίας να κοιτάξει προς δυσμάς.
Πάντως εκ του αποτελέσματος της κάλπης, η Τουρκία είναι μοιρασμένη, είναι διχασμένη, αλλά ο Ερντογάν αποδεικνύεται «πολύ σκληρός για να πεθάνει» πολιτικά.
Σίγουρα η εξέλιξη δεν σκόρπισε χαμόγελα σε πολλές δυτικές πρωτεύουσες και αν τελικά ο Ερντογάν επικρατήσει στο Β' γύρο (που είναι και το πιθανότερο), το πώς θα ελιχθεί σε μια πλειάδα ζητημάτων που θεωρούνται φλέγοντα- με προεξέχουσα την οικονομία, αλλά και τα ελληνοτουρκικά- είναι θέματα που θα μαγνητίσουν το ενδιαφέρον, εντός και εκτός των συνόρων της Τουρκίας.
Κέρδισε, αλλά και έχασε
Ναι μεν κέρδισε, αλλά ο Ερντογάν μέτρησε απώλειες σε σχέση με τις προεδρικές εκλογές του 2018. Έχασε την Κωνσταντινούπολη, καθώς και επαρχίες στα νοτιοανατολικά της χώρας. Βέβαια, οι συγκεκριμένες επαρχίες στις προηγούμενες εκλογές είχαν ψηφίσει για το φιλοκουρδικό Λαϊκό Δημοκρατικό Κόμμα του Σελαχαντίν Νεμιρτάς, ο οποίος είναι έγκλειστος στη φυλακή. Όμως η διαφορά τώρα είναι ότι σε αυτές φαίνεται μια καθολική επικράτηση του Κιλιτσντάρογλου, ενώ στις απώλειες του Τούρκου προέδρου πρέπει να προσμετρηθούν οι απώλειες των επαρχιών της Μερσίνης και των Αδάνων.
Αντίθετα, ο Ταγίπ Ερντογάν κράτησε τα ποσοστά του στη Γερμανία, όπου το τουρκικό στοιχείο του έδωσε ποσοστό 65,42%, έναντι 32,56% του Κιλιτσντάρογλου. Ομοίως επικράτησε σε Γαλλία, Ολλανδία, Βέλγιο, αλλά γνώρισε συντριβή από τους Τούρκους της διασποράς σε ΗΠΑ και Καναδά, όπου η επιρροή του είναι απειροελάχιστη.
Το ίδιο κλίμα επικράτησε και στους Τούρκους ψηφοφόρους στη χώρα μας, όπου ο Κιλιτσντάρογλου έλαβε 87,19%, έναντι 9,85% του Ερντογάν.
Επίσης, στα αξιοσημείωτα της αναμέτρησης, το γεγονός ότι στις σεισμόπληκτες επαρχίες του Γκαζιαντέπ, του Χατάι, του Καχραμανμαράς, ο Τούρκος πρόεδρος επικράτησε του αντιπάλου του (μάλιστα στο Καχραμανμαράς έκανε... περίπατο με ποσοστό άνω του 71%, έναντι 22% του Κιλιτσντάρογλου)- κάτι το οποίο είναι αν μη τι άλλο εντυπωσιακό!
