Ροή
Προβληματισμός επικρατεί στον κλάδο του φαρμάκου σχετικά με την Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) των υπουργείων Οικονομικών, Ανάπτυξης και Υγείας, που ορίζει τη διαδικασία, τους όρους και τις προϋποθέσεις για το συμψηφισμό του clawback με επενδυτικές δραστηριότητες (Αριθμ. ΓΠ.οικ. 80277-2021).
Σύμφωνα με πηγές του Insider, προ ημερών, ο Σύνδεσμος Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ), με επιστολή που απέστειλε προς τον υπουργό Υγείας, Θάνο Πλεύρη, εξέφρασε τις ενστάσεις του επί της απόφασης, επισημαίνοντας τα προβληματικά σημεία, τις παραλείψεις και τις καθυστερήσεις, ενώ παρέθεσε τις προτάσεις του και τα αιτήματά του.
Διατήρηση του 50-50
Ένα από τα βασικά θέματα που απασχολεί τον κλάδο είναι η κατάργηση της 50%-50% κατανομής των κονδυλίων για συμψηφισμό μεταξύ των δαπανών Έρευνας & Ανάπτυξης (Ε&Α) και δαπανών επενδυτικών σχεδίων ανάπτυξης.
Βάσει της σχετικής ΚΥΑ, για την απορρόφηση του σχετικού κονδυλίου από το Ταμείο Ανάκαμψης (RRF), ύψους 250 εκατ. ευρώ για τη διετία 2022-2023, τίθενται περιορισμοί στο ποσό της ενίσχυσης ανάλογα με τα ποσοστά που ορίζει ο Χάρτης Περιφερειακών Ενισχύσεων για τα σχέδια ανάπτυξης, ενώ για τις ενισχύσεις Ε&Α, ορίζονται ως ανώτατο όριο τα 20 εκατ. ευρώ ανά επιχείρηση και ανά έργο για τη βιομηχανική έρευνα, τα 15 εκατ. ευρώ για πειραματική ανάπτυξη και τα 7,5 εκατ. ευρώ ανά μελέτη για μελέτες σκοπιμότητας κατά την προετοιμασία ερευνητικών δραστηριοτήτων, αφήνοντας ουσιαστικά στον «αέρα» την κατανομή του ποσού μεταξύ των δύο μορφών δαπάνης.
Ο ΣΦΕΕ προτείνει ως την πιο διαφανή και οριοθετημένη διαδικασία τη διατήρηση του 50-50 σε συνδυασμό με την μεταφορά κονδυλίων, όταν υπάρχουν περιθώρια απορρόφησης, από την μια μορφή δαπάνης στην άλλη.
Επενδύσεις από αλλοδαπές μητρικές
Ενστάσεις υπάρχουν και αναφορικά με την κατάργηση του όρου που επέτρεπε σε αλλοδαπές μητρικές επιχειρήσεις να επενδύουν σε δαπάνες Ε&Α στη χώρα μας και αυτό το ποσό να συμψηφίζεται με το clawback της θυγατρικής τους στην Ελλάδα. Ο Σύνδεσμος αιτείται τη διατήρηση αυτής της διάταξης, δεδομένου ότι πολλές αλλοδαπές επιχειρήσεις πραγματοποιούν κλινικές μελέτες με κεντρική χρηματοδότηση και αυτή η διάταξη ήταν ελκυστική για την προσέλκυση κλινικών μελετών στη χώρα μας με πολλαπλά οφέλη για τους ασθενείς και την εθνική οικονομία.
Απώλεια συμψηφισμών
Ιδιαίτερος προβληματισμός επικρατεί και όσον αφορά στην απώλεια συμψηφισμών στη βιομηχανία που προκαλείται από την καθυστέρηση της έναρξης του προγράμματος υπό το RRF κατά 6 μήνες (Αύγουστος 2021-Ιανουάριος 2022). Στο πλαίσιο αυτό, ο ΣΦΕΕ ζητά την παράταση του προγράμματος για 6 μήνες μέσα στο 2024, θέτοντας δύο προϋποθέσεις: αφενός οι εκκαθαρίσεις να πραγματοποιηθούν μέσα στο ίδιο έτος, αφετέρου να μην έχουν απορροφηθεί όλοι οι πόροι των 250 εκατομμυρίων ευρώ του RRF.
Επίσης, λόγω καθυστέρησης έναρξης της ηλεκτρονικής πλατφόρμας, προτείνει, να οριστεί η 1/3/2022 ως ημερομηνία έναρξης και αν η πλατφόρμα δεν έχει λειτουργήσει, να δοθεί η δυνατότητα στις εταιρείες να υποβάλλουν εγγράφως συνοπτικές αιτήσεις, τις οποίες μετά θα μεταφέρουν στην πλατφόρμα, κατοχυρώνοντας, όμως, τα δικαιώματα που η υποβολή της αίτησης δημιουργεί.
Ημερομηνία έναρξης έργου
Παράλληλα, η φαρμακοβιομηχανία ζητά να προβλεφθεί ως ημερομηνία έναρξης ενός έργου Ε&Α η υπογραφή της πρώτης σύμβασης έργου (και όχι οι εγκρίσεις ΕΟΦ/ΕΕΔ), εφόσον η υπογραφή της σύμβασης έπεται της υποβολής αιτήματος ενίσχυσης έργων Ε&Α, κάτι το οποίο θα πρέπει να σηματοδοτεί όλη την περίοδο του RRF. Ο Σύνδεσμος αιτείται την οριοθέτηση ενός τριμήνου (Ιανουάριος 2023- Μάρτιος 2023) για το έτος 2023, ώστε να υποβληθούν τα επόμενα αιτήματα. Όπως επισημαίνει, με τον τρόπο αυτό υπάρχει σαφήνεια με τις μακροπρόθεσμες επενδύσεις.
Επιπλέον κονδύλια για Ε&Α
Σε κάθε περίπτωση, ο κλάδος θεωρεί ότι η σχετική ΚΥΑ είναι «πιο σύνθετη» και ταυτόχρονα «πιο προβληματική» για επενδύσεις σε Ε&Α και για το λόγο αυτό ζητά να επανεξεταστούν τα θέματα τα οποία επισημαίνονται. Αίτημα του ΣΦΕΕ είναι, επίσης, να εξεταστεί η δυνατότητα διάθεσης εθνικών πόρων για τις επενδύσεις σε Ε&Α, γεγονός που -όπως τονίζει- θα έχει άμεσο θετικό αποτέλεσμα στην επιστημονική έρευνα, το σύστημα υγείας και τους ασθενείς. Ο κλάδος εκτιμά ότι το κονδύλι από το RRF δεν επαρκεί για την ανάπτυξη σημαντικών επενδύσεων. Είναι ενδεικτικό ότι για τις κλινικές μελέτες, οι δαπάνες που υπέβαλαν οι εταιρείες μόνο για το έτος 2020 ανήλθαν περί τα 110 εκατ. ευρώ. Με αυτά τα δεδομένα ζητά επιπλέον χρηματοδότηση, για την ανάπτυξη του τομέα, από τα κρατικά κονδύλια.
