Ροή
Στο μικροσκόπιο του ευρωδικαστηρίου βρέθηκαν οι ξόβεργες. Ειδικότερα, σύμφωνα με απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) που δημοσιεύθηκε την Τετάρτη ένα κράτος μέλος δεν μπορεί να επιτρέψει μια μέθοδο σύλληψης πτηνών, η οποία συνεπάγεται και παρεμπίπτουσες συλλήψεις, εφόσον αυτές μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές βλάβες. Σύμφωνα με τους Ευρωπαίους δικαστές, ο παραδοσιακός χαρακτήρας μιας μεθόδου σύλληψης πτηνών, όπως είναι το κυνήγι με ξόβεργες, δεν αρκεί για να στηρίξει τη διατήρησή της.
Η υπόθεση αν και ξεκίνησε από τη Γαλλία και έφτασε έως το ανώτατο ευρωπαϊκό δικαστήριο, αφορά όλα τα κράτη - μέλη. Ειδικότερα, η ιστορία ξεκίνησε όταν γαλλικές περιβαλλοντικές οργανώσεις άσκησαν αιτήσεις ακυρώσεως κατά της συγκεκριμένης πρακτικής στο ανώτατο δικαστήριο της Γαλλίας καθώς θεωρούν ότι παραβιάζονται οι διατάξεις της οδηγίας για τα πτηνά. Οι Γάλλοι δικαστές με τη σειρά τους υπέβαλαν ερωτήματα στο ΔΕΕ σχετικά με την ερμηνεία των συγκεκριμένων διατάξεων.
Με την απόφασή του, το Δικαστήριο παρέχει διευκρινίσεις σχετικά με τη δυνατότητα των αρμοδίων αρχών κάθε κράτους μέλους της ΕΕ να παρεκκλίνουν από την απαγόρευση ορισμένων μεθόδων σύλληψης προστατευόμενων πτηνών στο πλαίσιο κυνηγετικών δραστηριοτήτων.
Καταρχάς, σύμφωνα με την εκτίμηση του Δικαστηρίου ο παραδοσιακός χαρακτήρας μιας μεθόδου σύλληψης πτηνών δεν αρκεί για να αποδειχθεί ότι δεν μπορεί να αντικατασταθεί με άλλη ικανοποιητική λύση. Παράλληλα, υπογραμμίζεται ότι, μολονότι οι παραδοσιακές μέθοδοι θήρας μπορούν να συνιστούν «ορθολογική εκμετάλλευση» επιτρεπόμενη από την οδηγία περί πτηνών, εντούτοις η διατήρηση παραδοσιακών δραστηριοτήτων δεν μπορεί να συνιστά αυτοτελή εξαίρεση από το καθεστώς προστασίας που θεσπίζει η εν λόγω οδηγία.
Ακόμη, το Δικαστήριο υπενθυμίζει ότι, οι αρμόδιες αρχές κάθε χώρας πρέπει να συγκρίνουν εκείνες τις λύσεις που πληρούν τις προϋποθέσεις του εξαιρετικού καθεστώτος προκειμένου να προσδιορισθεί η πλέον ικανοποιητική. Το Δικαστήριο επισημαίνει ότι υπάρχουν τέτοιες λύσεις. Έχει κριθεί στο παρελθόν ότι, η εκτροφή και η αναπαραγωγή σε αιχμαλωσία προστατευόμενων ειδών μπορούν να αποτελέσουν άλλη ικανοποιητική λύση, όπως επίσης ότι η μεταφορά πτηνών που έχουν νομίμως αιχμαλωτισθεί ή κρατηθεί αποτελεί επίσης ορθολογική εκμετάλλευση.
Δεύτερον, το Δικαστήριο υπενθυμίζει στην νέα του απόφαση ότι τα κράτη μέλη μπορούν να παρεκκλίνουν από την απαγόρευση χρήσης συγκεκριμένων μεθόδων σύλληψης υπό την προϋπόθεση, μεταξύ άλλων, ότι οι μέθοδοι αυτές επιτρέπουν τη σύλληψη ορισμένων πτηνών κατά τρόπο επιλεκτικό. Δηλαδή αφορούν έναν πολύ περιορισμένο αριθμό πτηνών που συλλαμβάνονται τυχαία, για περιορισμένο χρονικό διάστημα, και μόνον εάν τα πτηνά που συλλαμβάνονται μπορούν να ελευθερωθούν έχοντας υποστεί αμελητέα μόνο βλάβη. Ωστόσο, το Δικαστήριο διαπιστώνει - υπό την επιφύλαξη των διαπιστώσεων στις οποίες θα καταλήξει εν τέλει το γαλλικό δικαστήριο - ότι είναι πολύ πιθανόν τα πτηνά που συλλαμβάνονται να υφίστανται ανεπανόρθωτη βλάβη, δεδομένου ότι οι ξόβεργες μπορούν, εκ φύσεως, να προκαλέσουν βλάβη στο φτέρωμα των πτηνών που συλλαμβάνονται.
Φρένο στις δηλητηριάσεις ζώων
Την ίδια μέρα, περιβαλλοντικές οργανώσεις και φορείς, με κοινή επιστολή τους προς τους αρμόδιους Υφυπουργούς Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων ζητούν να μπει ένα τέλος στη δηλητηρίαση της άγριας ζωής, μια άλλη μεγάλη απειλή για την άγρια ζωή.
Όπως καταγγέλλουν, η παράνομη χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων παραμένει ανεξέλεγκτη στη χώρα μας, οδηγώντας σε εξαφάνιση σπάνια είδη πανίδας. Χαρακτηριστικά, σε διάστημα μικρότερο των δύο μηνών συνέβησαν δύο σοβαρότατα περιστατικά δηλητηρίασης με θύματα είδη προστατευόμενα και απειλούμενα με εξαφάνιση στη χώρα μας.
Το πρώτο περιστατικό έλαβε χώρα τέλη Ιανουαρίου 2021 στο Όρος Λαϊλιάς στις Σέρρες, όπου εντοπίστηκαν δηλητηριασμένοι δυο Χρυσαετοί και δύο Λύκοι. Λίγες μέρες μετά, στην καρδιά του Εθνικού Πάρκου του Δάσους Δαδιάς – Λευκίμης – Σουφλίου, βρέθηκαν δηλητηριασμένοι δύο Μαυρόγυπες, ένας Στικταετός και μια Αγριόγατα. Γι΄ αυτό ζητούν την τροποποίηση απόφασης του ΥΠΕΝ για τα Τοπικά Σχέδια Δράσης καταπολέμησης της παράνομης δηλητηρίασης, ώστε να έχει ενεργό ρόλο και η Κτηνιατρική Υπηρεσία.
Σημειώνεται ότι ο ένας Χρυσαετός και ο ένας Μαυρόγυπας έφεραν δορυφορικούς πομπούς, γεγονός που επέτρεψε τον άμεσο εντοπισμό των δηλητηριασμένων ζώων, ενώ σε άλλη περίπτωση πιθανότατα τα περιστατικά δεν θα γίνονταν ποτέ γνωστά –όπως συμβαίνει με την πλειοψηφία των δηλητηριάσεων άγριων ζώων στην ελληνική ύπαιθρο. Η προανακριτική διαδικασία για τα δύο περιστατικά βρίσκεται σε εξέλιξη.
Ο Χρυσαετός και ο Μαυρόγυπας είναι απειλούμενα είδη, που κατατάσσονται στο Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων Ζώων της Ελλάδας ως «Κινδυνεύοντα». Τα δηλητηριασμένα ζώα έρχονται να προστεθούν σε μια μακρά λίστα με θύματα τουλάχιστον 100 Όρνια, 12 Μαυρόγυπες, 7 Ασπροπάρηδες και 10 Χρυσαετούς, αλλά και άλλα προστατευόμενα είδη όπως 9 λύκους και 10 αρκούδες, μόνο κατά τα τελευταία 10 χρόνια. Η παράνομη χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων έχει οδηγήσει σε τοπική εξαφάνιση τους μεγάλους αετούς και τους γύπες σε διάφορες περιοχές της χώρας μας, με τον Ασπροπάρη, τον μόνο γύπα που μεταναστεύει και άρα πιο εκτεθειμένο σε δολώματα, να βρίσκεται στο χείλος της εξαφάνισης με μόλις 4 ζευγάρια να απομένουν στη χώρα και όλα να απαντούν στη Θράκη.
Την επιστολή υπογράφουν οι περιβαλλοντικές οργανώσεις ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ, Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης, Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, Καλλιστώ, WWF Ελλάς, ο Σύλλογος Περίθαλψης ΑΝΙΜΑ, το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης - Πανεπιστήμιο Κρήτης και μέλη της Ομάδας Εργασίας Ενάντια στα Δηλητήρια.
