Ροή
«Θα ήταν αφελής και απόλυτα γραφειοκρατική κάθε προσέγγιση που θα έβαζε τη δημοσιονομική ορθοδοξία πάνω από την υγειονομική, κοινωνική και οικονομική αναγκαιότητα για επεκτατική δημοσιονομική δράση για όσο καιρό την απαιτούν οι συνθήκες» επισημαίνει ο Γιώργος Μοσχόβης Επικεφαλής (εκτελών χρέη) της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα σε συνέντευξή του στο insider.gr. Εξηγεί πως η αντιμετώπιση των συνεπειών της υγειονομικής κρίσης, είναι πέρα και πάνω από οποιεσδήποτε δημοσιονομικές ρήτρες του Συμφώνου Σταθερότητας.
Επισημαίνει πως στη χώρα μας, όπως και σε άλλες χώρες, διαψεύσθηκαν οι εκτιμήσεις για βαθύτερη ύφεση και εκτιμά «ότι αντίστοιχη διάψευση για το τρέχον έτος είναι εξαιρετικά πιθανή».
Για το πεδίο των μεταρρυθμίσεων ο κ. Μοσχόβης αναφέρει πως «η μεγάλη πρόκληση είναι να συνεχίσουμε τη μεγάλη αυτή προσπάθεια και να καταστήσουμε τη μεταρρυθμιστική διαδικασία συστατικό στοιχείο του σχεδιασμού των εθνικών πολιτικών μας». Και εξηγεί πως «κάθε πισωγύρισμα σε όσα ήδη έχουν επιτευχθεί θα ήταν ανόητο και αντιπαραγωγικό».
Για την επόμενη μέρα θεωρεί πως η μεγάλη πρόκληση και συγχρόνως ευκαιρία θα είναι η «τακτοποίηση» των βεβαρημένων δημοσιονομικών θέσεων. Εξηγεί πως η Ελλάδα, «διατηρεί έναν από τους μεγαλύτερους, και συγχρόνως φθηνότερους, ασφαλέστερους και «βιωσιμότερους» όγκους δημοσίου χρέους στον πλανήτη» αλλά η ανάγκη εξισορρόπησης των δημοσίων οικονομικών και σταδιακής απομείωσης του δημοσίου χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ «θα πρέπει να αποτελέσει κεντρικό στοιχείο στον πυρήνα του μακροχρόνιου οικονομικού σχεδιασμού της χώρας».
Θεωρεί πως όπλο είναι τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης για να επιτύχει η χώρα υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και την απαραίτητη δημοσιονομική εξισορρόπηση.
Εκτιμά πως η Ελλάδα έχει καταθέσει ένα από τα πιο ολοκληρωμένα προσχέδια για την αξιοποίηση των 32 δισ. ευρώ που τις αναλογούν από το Ταμείο Ανάκαμψης και ευελπιστεί πως τα πρώτα κονδύλια εν είδει προκαταβολών θα έρθουν το καλοκαίρι. Θεωρεί πως το Ταμείο Ανάκαμψής είναι μία «ισχυρή πολιτική κατάκτηση… θεσμική παρακαταθήκη για το μέλλον».
1. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δέχεται το τελευταίο διάστημα αρκετή κριτική για το θέμα της επάρκειας των εμβολίων. Πιστεύετε ότι υπήρξαν κινήσεις που θα έπρεπε να γίνουν; πότε θα καταστεί εφικτός ένας επαρκής βαθμός ανοσίας;
Η κριτική είναι χρήσιμη όταν είναι βάσιμη… βασίζεται δηλαδή σε στοιχεία. Σύμφωνα λοιπόν με τα στοιχεία, η ΕΕ έχει εξασφαλίσει για όλα τα κράτη μέλη της, το πιο ισχυρό και διαφοροποιημένο χαρτοφυλάκιο εμβολίων Covid-19 στον κόσμο, με 2.6 δις δόσεις από 6 διαφορετικές εταιρείες, και έχει ήδη εγκρίνει τρία απολύτως ασφαλή και αποτελεσματικά προς γενική χρήση εμβόλια. Εξ αυτών, σχεδόν 53 εκατομμύρια έχουν ήδη παραδοθεί στα κράτη μέλη και σήμερα, ένας στους πέντε πλήρως εμβολιασμένους ανθρώπους στον πλανήτη, που έχουν δηλαδή λάβει και τις δύο απαραίτητες δόσεις, είναι Ευρωπαίοι. Να σημειώσω εδώ ό,τι τόσο η ανάπτυξη των εμβολίων όσο και όλα τα παρεπόμενα, πιθανότατα, δε θα είχαν συμβεί καν σήμερα που μιλάμε, αν η ΕΕ δεν είχε επενδύσει στην ιατρική έρευνα, τόσο μέσα από ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα όσο και μέσα από τις ισχυρές ποσότητες προαγορών οι οποίες εκμηδένισαν το επενδυτικό ρίσκο των φαρμακευτικών εταιρειών και επέτρεψαν την ταχύτατη ανάπτυξη των εμβολίων. Μην ξεχνάμε πάντως, ότι πρόκειται για αγαθά τα οποία βρίσκονται σε ύψιστη ζήτηση αυτή τη στιγμή, παγκοσμίως, με πεπερασμένες δυνατότητες προσφοράς. Έως ότου επιτευχθεί η ισορροπία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης, μικροπροβλήματα και καθυστερήσεις είναι αναμενόμενο να παρατηρούνται… το σημαντικό είναι να αντιμετωπίζονται άμεσα και αυτό ακριβώς κάνουμε.
Ως προς τα επόμενα βήματα, ας δούμε πάλι τα στοιχεία: από τον Απρίλιο και μετά, πάνω από 100 εκατομμύρια δόσεις αναμένεται να παραδίδονται στα κράτη μέλη σε μηνιαία βάση και ως εκ τούτου, κρίσιμος παράγοντας για την επίτευξη των στόχων ανοσίας είναι ο ρυθμός πραγματοποίησης των εμβολιασμών από τα κράτη μέλη. Με δεδομένο ότι το ποσοστό των πιο ευάλωτων και γηραιότερων ομάδων του πληθυσμού που έχει ήδη εμβολιαστεί αυξάνεται καθημερινά, εκτιμώ ότι η ισχυρή πίεση στο σύστημα υγείας θα χαλαρώσει σύντομα και ο στόχος μας για τον πλήρη εμβολιασμό του 70% του πληθυσμού μέσα στο καλοκαίρι θα επιτευχθεί.
2. Είναι προφανές πως τα περιοριστικά μέτρα διαρκούν περισσότερο και πως οι επιπτώσεις της υγειονομικής κρίσης στην πραγματική οικονομία και στα δημοσιονομικά των κρατών μελών θα είναι εντονότερες. Ποια είναι η θέση της Κομισιόν με βάση και τις οδηγίες που ανακοίνωσε την Τετάρτη (4/3) για το δημοσιονομικό πλαίσιο των κρατών-μελών; Υπάρχουν άλλες πρωτοβουλίες που είναι στα σκαριά όπως για παράδειγμα μία νέα αναθεώρηση του προσωρινού πλαισίου κρατικών ενισχύσεων;
Θα ήταν αφελής και απόλυτα γραφειοκρατική κάθε προσέγγιση που θα έβαζε τη δημοσιονομική ορθοδοξία πάνω από την υγειονομική, κοινωνική και οικονομική αναγκαιότητα για επεκτατική δημοσιονομική δράση για όσο καιρό την απαιτούν οι συνθήκες. Αυτή τη στιγμή, η Ευρώπη έχει ως ύψιστη προτεραιότητα τη αντιμετώπιση των συνεπειών της υγειονομικής κρίσης, πέρα και πάνω από οποιεσδήποτε δημοσιονομικές ρήτρες του Συμφώνου Σταθερότητας. Και η μεγάλη προσπάθεια φαίνεται να αποδίδει. Τα επεκτατικά μέτρα που έλαβαν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις κατά το 2020 ξεπέρασαν το 8% του ΑΕΠ τα οποία, σε συνδυασμό με ισχυρές ενέσεις ρευστότητας υπό μορφή κρατικών εγγυήσεων που ξεπέρασαν το 18% του ΑΕΠ και τον «έξυπνο» επαναπρογραμματισμό των ευρωπαϊκών κονδυλιών, συγκράτησαν την ύφεση του 2020 κατά τουλάχιστον 4.5 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ και διέσωσαν εκατοντάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας. Στη χώρα μας, όπως και σε άλλες χώρες, διαψεύσθηκαν οι εκτιμήσεις για βαθύτερη ύφεση και εκτιμώ ότι αντίστοιχη διάψευση για το τρέχον έτος είναι εξαιρετικά πιθανή.
Ως προς τις κρατικές ενισχύσεις, γνωρίζετε ότι η αρμόδια Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού ενέκρινε τη συντριπτική πλειοψηφία των αιτημάτων όλων των κρατών μελών, ενώ συγχρόνως προσαρμόσαμε τις σχετικές διατάξεις περί κρατικών ενισχύσεων με γνώμονα την ανάγκη για ευελιξία και ταχύτητα στις διαδικασίες. Μόλις τον περασμένο Ιανουάριο προχωρήσαμε σε μία νέα – 5η κατά σειρά - αναθεώρηση του προσωρινού Πλαισίου Κρατικών Ενισχύσεων, δίνοντας επιπλέον ευελιξία στα κράτη μέλη για να προστατέψουν και να στηρίξουν τις επιχειρήσεις, τους εργαζομένους και τους επαγγελματίες. Κάθε νέα πρωτοβουλία που θα απαιτηθεί από τα πράγματα θα ληφθεί άμεσα.
3. Πόσο σημαντικό πιστεύετε πως θα είναι το Ταμείο Ανάκαμψης της ΕΕ για την επιστροφή της οικονομίας στην κανονικότητα; τι πρέπει να προσέξει η Ελλάδα για να αξιοποιήσει πλήρως αυτή την ευκαιρία;
Το Ταμείο Ανάκαμψης είναι το διαβατήριο για το μέλλον της Ευρώπης. Για να χρησιμοποιήσω έναν όρο της επικαιρότητας, είναι το «πράσινο πιστοποιητικό εμβολιασμού» της ΕΕ για την μετάβαση στη κανονικότητα της επόμενης ημέρας. Πρόκειται για μια μεγάλη ευκαιρία προκειμένου να επιτύχουμε στρατηγικούς στόχους και να πραγματώσουμε βαθιές μεταρρυθμίσεις στη δομή και τον τρόπο λειτουργίας της οικονομίας και της κοινωνίας μας αλλά και στο μοντέλο λειτουργίας της ΕΕ, ως προς την αλληλεπίδραση και το συντονισμό των πολιτικών των κρατών μελών, από την υγεία μέχρι την οικονομία. Τόσο η δομή του Ταμείου Ανάκαμψης άλλωστε, όσο και ο τρόπος λειτουργίας του, μοιάζει να αντικατοπτρίζει στοιχεία της οικονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ τα οποία μέχρι πρότινος φάνταζαν αδιανόητα όπως π.χ. ο κοινός ευρωπαϊκός δανεισμός από τις αγορές. Πέρα λοιπόν από αυτή καθ’ αυτή την οικονομική ισχύ του, το Ταμείο Ανάκαμψής είναι μία ισχυρή πολιτική κατάκτηση… θεσμική παρακαταθήκη για το μέλλον.
Η Ελλάδα έχει καταθέσει ένα από τα πιο ολοκληρωμένα προσχέδια για την αξιοποίηση των 32 δισ. ευρώ που τις αναλογούν από το Ταμείο σύμφωνα με το οποίο, σειρά φιλόδοξων μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων θα αποτελέσει τον πυρήνα ανάπτυξης ενός νέου οικονομικού μοντέλου για τη χώρα. Αυτή τη στιγμή, οι ελληνικές αρχές συνεργάζονται με τις αρμόδιες υπηρεσίες της Κομισιόν για τις τελευταίες πινελιές και, ευελπιστώ, τα πρώτα κονδύλια εν είδει προκαταβολών να έρθουν το καλοκαίρι. Τα κονδύλια αυτά, σε συνδυασμό και με το «μερίδιο» της Ελλάδας από τον επόμενο επταετή προϋπολογισμό της Ένωσης, τα οποία αθροιστικά αγγίζουν τα 70 δις ευρώ για την περίοδο 2021-2027, θα αποτελέσουν πρόσφορο έδαφος για την ενίσχυση του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων, ενεργοποίηση νέων ιδιωτικών επενδύσεων, προσέλκυση ξένων άμεσων επενδύσεων υψηλής απόδοσης και χαμηλού κινδύνου. Είναι στο χέρι της χώρας… όχι μόνον της κυβέρνησης αλλά και της κοινωνίας των πολιτών, της επιχειρηματικής και επιστημονικής κοινότητας να αδράξουν τη μοναδική ευκαιρία και να μεταμορφώσουν την Ελλάδα σε μία πράσινη, καινοτόμα, δίκαιη, ψηφιακή, σύγχρονη οικονομία και κοινωνία.
4. Γνωρίζετε πολύ καλά την Ελληνική πραγματικότητα και από τη σημερινή σας θέση , αλλά και από την ενασχόλησή σας στο παρελθόν με το ελληνικό ζήτημα. Ποιες είναι η γνώμη σας οι μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα η ελληνική οικονομία αλλά και ποιες είναι οι πιο μεγάλες ευκαιρίες που δημιουργούνται;
Έχω όντως ζήσει την ελληνική οικονομία στα χειρότερα της. Και, πιστέψτε με, τα χειρότερα ήταν όταν βλέπαμε το τρένο να έρχεται με μεγάλη ταχύτητα κατά πάνω μας, ήδη από τα μέσα του 2009, και μας κατέβαλε το ισχυρότερο ανθρώπινο συναίσθημα, ο φόβος για το άγνωστο. Πλέον, ωστόσο, τα δείγματα γραφής των ελληνικών κυβερνήσεων που βίωσαν τη μεγάλη δεκαετή ελληνική κρίση, με κάνουν να φοβάμαι λιγότερο… ή μάλλον, με γεμίζουν με το δεύτερο ισχυρότερο ανθρώπινο συναίσθημα, την ελπίδα. Η Ελλάδα έχει ήδη διάγει έναν δεκαετή μεταρρυθμιστικό βίο και συνεχίζει τις προσπάθειες που ξεκίνησε για να μεταρρυθμίσει τη δημόσια διοίκηση, το σύστημα απονομής δικαιοσύνης, την παιδεία, την υγεία, τις δημόσιες συμβάσεις, το επιχειρηματικό περιβάλλον, τη φορολογική διοίκηση, το τραπεζικό σύστημα, τη λειτουργία των θεσμών κλπ. Η μεγάλη πρόκληση είναι να συνεχίσουμε τη μεγάλη αυτή προσπάθεια και να καταστήσουμε τη μεταρρυθμιστική διαδικασία συστατικό στοιχείο του σχεδιασμού των εθνικών πολιτικών μας. Οι μεταρρυθμίσεις είναι εκ φύσεως δυναμική και συνεχής διαδικασία διότι, στην ουσία, μεταρρύθμιση σημαίνει προσαρμογή στις συνθήκες οι οποίες μεταβάλλονται. Κάθε πισωγύρισμα σε όσα ήδη έχουν επιτευχθεί θα ήταν ανόητο και αντιπαραγωγικό.
Την επόμενη μέρα ωστόσο, η μεγάλη πρόκληση και συγχρόνως ευκαιρία, τόσο για την Ελλάδα όσο και για τις άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, θα είναι η «τακτοποίηση» των βεβαρημένων δημοσιονομικών τους θέσεων, όταν με το καλό αφήσουμε την πανδημία πίσω μας. Η Ελλάδα, διατηρεί έναν από τους μεγαλύτερους, και συγχρόνως φθηνότερους, ασφαλέστερους και «βιωσιμότερους» όγκους δημοσίου χρέους στον πλανήτη. Χωρίς την παραμικρή υπερβολή, αυτή είναι η αλήθεια εξαιτίας τόσο της δομής του όσο και των λοιπών του χαρακτηριστικών. Παρά ταύτα, η ανάγκη για την εξισορρόπηση των δημοσίων οικονομικών και τη σταδιακή απομείωση του δημοσίου χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ, ιδιαίτερα μετά την τρέχουσα περίοδο δημοσιονομικής επέκτασης, θα πρέπει να αποτελέσει κεντρικό στοιχείο στον πυρήνα του μακροχρόνιου οικονομικού σχεδιασμού της χώρας. Η ισχυρή επενδυτική δραστηριότητα της επόμενης ημέρας, με τα ευρωπαϊκά καύσιμα του Ταμείου Ανάκαμψης, αποτελεί τη μεγάλη ευκαιρία για τη χώρα να επιτύχει υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και την απαραίτητη δημοσιονομική εξισορρόπηση.
