Ροή
Όταν ο πήχης σηκώνεται ψηλά το μεγάλο στοίχημα είναι να μπορείς και στη συνέχεια να περάσεις από «πάνω». Είμαστε στο δρόμο ανάκτησης όσων χάθηκαν από την πανδημία και πραγματικά τα χθεσινά στοιχεία για το ΑΕΠ είναι εντυπωσιακά. Δείχνουν πως καλύφθηκε πλήρως το 2ο τρίμηνο του 2021 η απώλεια που υπέστη το ΑΕΠ έναν χρόνο πριν, στο ξέσπασμα της πανδημίας και στο πρώτο lockdown που ακολούθησε. Από τα 45,97 δισ. ευρώ το τρίμηνο Απρίλιος – Ιούνιος του 2019, το ΑΕΠ «βυθίστηκε» στα 39,58 δισ. ευρώ πέρυσι (πτώση 13,9%) για να ανέβει στα 45,99 δισ. ευρώ φέτος ( άνοδος 16,2%).
Οι επόμενες ανακοινώσεις της ΕΛΣΤΑΤ (δηλαδή για το τρίτο τρίμηνο του έτους) αναμένονται επίσης θετικές, λόγω της καλής μέχρι τώρα πορείας του τουρισμού σε σχέση με πέρυσι, αλλά δεδομένου ότι η σύγκριση θα γίνει και πάλι σε σχέση με μία περίοδο μεγάλης ύφεσης. Όλα αυτά λοιπόν οδηγούν στελέχη της κυβέρνησης σε μία πρώτη εκτίμηση για ρυθμό ανόδου του ΑΕΠ στο «φάσμα» του 5% έναντι 3,6% που επισήμως αναφέρει ο προϋπολογισμός.
Προφανώς λοιπόν ανακτούμε ένα μέρος από την τεράστια απώλεια της πανδημίας. Ωστόσο, δεν πρέπει να ξεχνάμε πως είμαστε στην αρχή της διαδρομής προς την ανάκαμψη και – κυρίως – προς τη βιώσιμη ανάπτυξη.
Δεδομένο είναι πως ό,τι και να συμβεί το τελευταίο τρίμηνο του 2021 δεν θα ανακτηθεί το σύνολο των απωλειών. Επίσης, είναι σαφές πως η νέα πρόβλεψη για πολύ ταχύτερη από το 3,6% ανάπτυξη φέτος δημιουργεί προσδοκίες. Σκεφτείτε ότι στο ίδιο (μετριοπαθές εκ του αποτελέσματος) σενάριο του προϋπολογισμού η εκτίμηση για το 2022 ήταν για ρυθμό ανόδου του ΑΕΠ πάνω από 6%...
Προφανώς το 2022 είναι ένα έτος που μπορεί να φέρει τόσο υψηλές επιδόσεις. Είναι η χρονιά που τα λεφτά του Σχεδίου Ανάκαμψης και του νέου ΕΣΠΑ θα πέσουν στην αγορά συνδεδεμένα με πολλές επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις. Είναι και η χρονιά που (πρέπει να) θα επιστρέψει υγειονομικά η παγκόσμια οικονομία στην «κανονικότητα».
Είναι όμως επίσης σαφές πως ο πήχης πλέον είναι υψηλός. Επιπλέον, οι χθεσινές ανακοινώσεις είχαν και κάποια «γκρίζα» σημεία στο αναπτυξιακό «story». Η πολύ μεγάλη άνοδος των εισαγωγών περιόρισε τον ρυθμό ανάπτυξης. Το εν λόγω πρόβλημα υπερκαλύφθηκε από την εντυπωσιακή άνοδο της δημόσιας και της ιδιωτικής κατανάλωσης, των τουριστικών ροών αλλά και των επενδύσεων. Όλα αυτά όμως αυξήθηκαν πολύ σε σχέση με μία σχεδόν «παγωμένη» περίοδο.
Από του χρόνου, η σύγκριση θα γίνεται με την «κανονικότητα». Θα συγκριθούν με μία σχετικά λειτουργική αγορά, ενώ οι κρατικές δαπάνες θα πρέπει να περιοριστούν.
Για να περάσει λοιπόν τον «πήχη» η ανάκαμψη πρέπει να γίνουν πράξη όλα όσα θα δημιουργήσουν μία νέα δυναμική. Οι μεταρρυθμίσεις, η αξιοποίηση των κοινοτικών πόρων του Σχεδίου Ανάκαμψης (σ.σ. γιατί να μην ξεχνάμε θα σταματήσουν να έρχονται σε λίγα χρόνια), οι κινήσεις που θα φέρουν ξένα επενδυτικά κεφάλαια στη χώρα.
Γιατί το 2022 η χώρα πρέπει να αποδείξει πολλά με «όπλο» το ΑΕΠ. Θα πρέπει να αποδείξει πως μπορεί να βγει από την Ενισχυμένη Εποπτεία και πως θα μπορεί να απομειώνει επαρκώς και σε βάθος χρόνου λόγω ανάπτυξης το χρέος της. Επίσης θα πρέπει (σ.σ. μην ξεχνάμε θα έχουμε μπει σε προεκλογική περίοδο) να αποδείξει πως θα μειώνει με ασφάλεια αλλά και σταθερότητα φόρους και εισφορές. Και όλα αυτά σε ένα περιβάλλον που μπορεί να έχει ακόμη αβεβαιότητες: Από την υγειονομική κρίση και την «ουλή» του πληθωρισμού, έως την κλιματική αλλαγή ή τη γεωπολιτική αστάθεια.
