Ροή
Οι κορωνοϊοί ανακαλύφθηκαν τη δεκαετία του ’60 και αποτελούν μεγάλη οικογένεια RNA- ιών με περίβλημα. Ορισμένοι κορωνοϊοί προκαλούν νόσο στον άνθρωπο και άλλοι κυκλοφορούν μόνο μεταξύ θηλαστικών και πτηνών. Όλοι προκαλούν αναπνευστικά, εντερικά, ηπατικά και νευρολογικά νοσήματα. Τον Δεκέμβριο του 2019, η πόλη Wuhan της επαρχίας Hubei, (έβδομη μεγαλύτερη πόλη της Κίνας με 11 εκατομμύρια κατοίκους) έγινε το κέντρο μιας επιδημίας πνευμονίας αγνώστου αιτιολογίας με παγκόσμια εμπλοκή.
Ήταν 31 Δεκεμβρίου του 2019, όταν η Κίνα ενημέρωνε τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας για μια σειρά μυστηριωδών κρουσμάτων πνευμονίας, τα οποία έως τότε δεν είχαν κάποια επίσημη ονομασία. Σε 15 μέρες οι Κινέζοι επιστήμονες είχαν προσδιορίσει την αλληλουχία του γονιδιώματος του ιού, τον γενετικό κώδικα του SARS-CoV-2 (COVID-19). Σε 12 μήνες σε όλο τον πλανήτη έχουν πεθάνει εξαιτίας του ιού περίπου 2 εκατομμύρια άνθρωποι, ενώ έχουν εντοπιστεί σχεδόν 100 εκατομμύρια κρούσματα. Όμως μέσα σε 11 μήνες, που αποτελούν χρόνο – ρεκόρ, οι επιστήμονες μέσα από μία ιστορική συνεργασία και ισχυρή κρατική χρηματοδότηση κατάφεραν να αναπτύξουν τα πρώτα εμβόλια, τα οποία ήδη από τα μέσα Δεκεμβρίου έχουν αρχίσει να χορηγούνται σε ανθρώπους ανά τον κόσμο.
Ακόμη και σήμερα οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν τα πάντα σχετικά με τους κορωνοϊούς και τον SARS-CoV-2 (COVID-19) όμως εμείς σε δώδεκα μήνες πήραμε πολλά μαθήματα και γινήκαμε σοφότεροι. Όλοι; Όχι όλοι, όμως σίγουρα όλοι όσοι παρακολουθήσαμε με προσοχή.
Πρώτο μάθημα ήταν ότι η πανδημία μας έμαθε να εκτιμούμε ό,τι έχουμε και να σταματήσουμε να είμαστε δυστυχισμένοι για όλα αυτά που δεν έχουμε. Από τα πιο απλά όπως μια αγκαλιά, μια παρέα, ένα χάδι, ένα περίπατο σε μια πλατεία, μια παράσταση σε ένα θέατρο ή ένα ποτό στα όρθια ο ένας δίπλα στον άλλο, μέχρι τα πιο σύνθετα όπως ο τρόπος που δουλεύουμε ή επενδύουμε. Μάθαμε ότι αυτονόητο είναι μόνο ο θάνατος και οι φόροι όλα τα άλλα πρέπει πάντα να μη τα θεωρούμε δεδομένα.
Δεύτερο μάθημα ήταν ότι οι λαϊκιστές και οι επαναστάτες χωρίς αιτία δεν έχουν καμία ελπίδα όταν η φύση αποφασίζει να κάνει φυσική επιλογή. Ακόμη και ο πρώην -σε λίγο καιρό από σήμερα- Πρόεδρος των ΗΠΑ Donald Trump έχασε τις εκλογές που είχε στο τσεπάκι του διότι απλά υποτίμησε τη φύση και τους νόμους της. Οι λαϊκιστές ζουν πίσω από τις συνομωσίες και τα ψέματα, η πανδημία μετράει νεκρούς και αυτό δεν μπορεί να κρυφτεί, και έτσι εκτίθενται χωρίς να μπορούν να διαφύγουν. Για τον απερχόμενο πρόεδρο της Αμερικής, να θυμίσουμε ότι ο COVID-19 ήταν απλά μία γρίπη….
Το τρίτο μάθημα το πήραμε όλοι οι Ευρωπαίοι και λέγεται: «Never say never». Στο πρώτο θρανίο μάλιστα καθόταν η κ. Μέρκελ η καγκελάριος της Γερμανίας. Για πρώτη φορά στην ΕΕ είχαμε ανακατανομές χρημάτων. Το είχε προτείνει αυτό και ο κ. Γιάνης – με το ένα ν- πριν πέντε χρόνια, όμως άλλο Γιάνης κι άλλο SARS-CoV-2 (COVID-19). Η ΕΕ πήρε το μάθημα πως πρέπει να συμπεριφερθεί ως ομοσπονδιακή κυβέρνηση. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) αφού πήρε το σήμα από τα κράτη μέλη της ΕΕ πήρε την απόφαση να αγοράσει ένα τεράστιο ποσό κρατικού χρέους στηρίζοντας τις κυβερνήσεις. Αποδείχθηκε ότι η Ευρώπη μόνο ενωμένη δεν είναι, απλά το πρόβλημα άγγιξε όλους και για αυτό υπήρχε μία βασική συνεννόηση.
Το τέταρτο μάθημα ήταν γνωστό μεν, αλλά η επανάληψή του μας ωφέλησε τα μέγιστα. Το μάθημα είχε τίτλο: «Η ισχύς εν τη ενώσει». Επιστήμονες από πολλά διαφορετικά ερευνητικά κέντρα από διάφορες χώρες και ηπείρους με διάφορες ειδικότητες συνεργάστηκαν σε έναν απίστευτο βαθμό και πέτυχαν το ακατόρθωτο, να έχουμε ασφαλή εμβόλια σε λιγότερο από δώδεκα μήνες! Μάλιστα η χρηματοδότηση τους εγχειρήματος ήταν μέσα από κρατικούς προϋπολογισμούς των ΗΠΑ και της ΕΕ. Ας ελπίσουμε ότι αυτό το μάθημα θα μας μείνει αξέχαστο και θα προχωρήσουμε με τον ίδιο τρόπο στην εύρεση φαρμάκων για ασθένειες που σήμερα είτε χαρακτηρίζονται ανίατες είτε έχουν υψηλή θνησιμότητα. Μάλιστα, το μάθημα αυτό θα πρέπει να επεκταθεί και στους ίδιους τους κρατικούς προϋπολογισμούς ώστε να δίνονται κάποια κονδύλια για έρευνα σε θέματα έρευνας ώστε τα κράτη να είναι έτοιμα σε περίπτωση πανδημιών. Υπάρχει τόση εξέλιξη στο ανθρώπινο είδος και είναι αδιανόητο να αρχίζουν οι προσπάθειες από το μηδέν όταν ξεσπάει μία πανδημία.
Το πέμπτο μάθημα ήταν ότι η επίκληση των εμπειριών μας για να εισάγουμε κάποια πρόσθετα στοιχεία μπορεί να είναι λανθασμένες. Όλοι θυμόμαστε πολλούς να λένε: «Εγώ δεν πιστεύω ότι υπάρχει ιός γιατί κανείς γνωστός μου δεν έχει αρρωστήσει». Τελικά, στο δεύτερο κύμα οι περισσότεροι από αυτούς απέκτησαν την τραυματική αυτή εμπειρία. Όπως είχε πει παλαιότερα ο Popper η πρόταση: «Όλοι οι κύκνοι είναι άσπροι» ισχύει μόνο αν από τις εμπειρίες που έχουμε δεν έχουμε συναντήσει μαύρο κύκνο. Το συμπέρασμα είναι ότι επειδή η εμπειρία δεν τελειώνει ποτέ, όλες οι αλήθειες – και οι επιστημονικές – είναι προσωρινές. Μην ξεχνάμε ότι στην επιστήμη δεν μιλάμε για επαλήθευση αλλά για επιβεβαίωση. Η δε επιστημονική πρόοδος δεν συντελείται με αποδείξεις, αλλά με διαψεύσεις.
Το έκτο μάθημα ήταν ο επαναπροσδιορισμός της θρησκείας και της πραγματικής διάστασης της χρησιμότητάς της. Απόδειξη για αυτό είναι οι τόσοι θάνατοι αλλά και τα κρούσματα με βαριά συμπτώματα που συνέβηκαν σε ανθρώπους της εκκλησίας. Ο θεός θα βοηθήσει μόνο αν τον βοηθάμε και εμείς, αυτό είναι ένα μάθημα ώστε τα τελετουργικά της εκκλησίας να πάνε πιο πίσω χρονικά και κυρίως να σοβαρευτούν τόσο η πολιτική ηγεσία όσο και κυρίως η ίδια εκκλησία.
Το έβδομα μάθημα που αφορά κυρίως και την Ελλάδα ήταν ο επαναπροσδιορισμός των κρατικών δαπανών. Η θωράκιση του Εθνικού συστήματος υγείας τόσο στον ιδιωτικό όσο και στον δημόσιο τομέα είναι βασικό συστατικό προστασίας της δημόσιας υγείας και αυτό ως γεγονός είναι σημαντικό ως προς την προτεραιοποίηση των δαπανών. Από τα επιδόματα και την κατασκευή μη απαραίτητων υποδομών η κρατική παρέμβαση θα πρέπει επικεντρώνεται στα ουσιώδη. Δηλαδή με άλλα λόγια, θα πρέπει τα λεφτά των φορολογουμένων να κατευθύνονται σε μεγάλο ποσοστό στην θωράκιση των μηχανισμών που βελτιώνουν την υγειονομική εικόνα της χώρας.
Το όγδοο μάθημα που πήραμε είναι οι προβλέψεις της φύσης δεν είναι καλές για τον άνθρωπο. Από παλαιότερα η φύση μας προόριζε να ζούμε μέχρι τα 45 έως 50 χρόνια. Τα τελευταία 100 χρόνια αρχίσαμε λόγω της επιστήμης να σπάμε σταθερά αυτό το όριο και να το θέτουμε όλο και πιο ψηλά. Πλέον έχουν τεθεί ζητήματα για τον προσδιορισμό των ορίων της φύσης αλλά και των ανθρώπινων ορίων.
Το ένατο μάθημα αφορούσε τη Δημοκρατία και τα όρια της. Οι κυβερνήσεις τόσο στην Αμερική όσο και στην Αγγλία είναι δημοκρατικά εκλεγμένες. Οι ηγεσίες τους είναι κατά βάση λαϊκίστικες, το γεγονός αυτό οδήγησε εν πολλοίς και σε διοικητικές επιλογές οι οποίες κόστισαν ζωές. Η ψήφος όλων μας, είναι σημαντική και πρέπει να την παίρνουμε σοβαρά αλλιώς κάποια στιγμή θα την βρούμε μπροστά, και δεν θα είμαστε και άμοιροι ευθυνών.
Τα μαθήματα αυτά μας έκαναν όλους σοφότερους. Όταν γράφουμε όλους, εννοούμε όλους όσους τα παρακολούθησαν και τα κατάλαβαν. Αυτοί που έκαναν κοπάνα έχουν τις δικές τους θεωρίες. Όλοι μάθαμε με το δύσκολο τρόπο ότι η ζωή είναι μικρή και από τη μια στιγμή στην άλλη μπορεί απλά να μην υπάρχουμε. Μάθαμε ότι πρέπει να αγαπάμε περισσότερο, από το να κυνηγάμε μια ζωή να κερδίζουμε περισσότερα. Αυτό που μας στέρησε αυτός ο ιός ήταν να μπορούμε να ερχόμαστε σε επαφή, να μοιραζόμαστε συναισθήματα χρησιμοποιώντας όλες τις αισθήσεις μας. Τα υλικά αγαθά δεν μας έλειψαν, τα αγοράζαμε online, άσχετα αν οι μεταφορικές στην Ελλάδα ήταν για μεγάλο διάστημα σε ένα ιδιότυπο lockdown!
