Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν καθημερινά οι 1,24 εκατ. ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη στην πατρίδα μας έχουν λάβει τη μορφή χιονοστιβάδας, ενώ παράλληλα καταγράφεται μια ανησυχητική αύξηση στους θανάτους από τη νόσο, με περίπου 1.000 επιπλέον θανάτους να καταγράφονται ετησίως.
Ξεκινώντας από αυτό το δυσοίωνο εύρημα, η Πανελλήνια Ομοσπονδία Σωματείων-Συλλόγων Ατόμων με Σακχαρώδη Διαβήτη (ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ), μέσω του προέδρου της Χρήστου Δαραμήλα κρούει τον κώδωνα του κινδύνου υπογραμμίζοντας πως ενώ το 2014 καταγράφονταν 1.667 θάνατοι από διαβήτη, στην Ελλάδα, το 2021 οι θάνατοι αυξήθηκαν σε 2.580 και όλοι γνωρίζουμε ότι οι αρρύθμιστοι διαβητικοί είναι εκείνοι που κυρίως (σε ποσοστό άνω του 80%) κινδυνεύουν να πεθάνουν από καρδιαγγειακά και νεφρολογικά αίτια.
Το ποτήρι της οργής για τους ασθενείς ξεχειλίζει καθώς εντείνονται οι απανωτές δυσκολίες, που συναντούν αναφορικά με την πρόσβαση και την αποζημίωση σε φάρμακα και ιατροτεχνολογικά προϊόντα. Γίνεται δηλαδή ολοένα και περισσότερο δύσβατος και μετ’ εμποδίων ο δρόμος τους, προκειμένου να αποκτήσουν όλα εκείνα τα ιατρικά «όπλα» που τους βοηθούν να παραμένουν σε καλή ρύθμιση. Όπως αναφέρει ο πρόεδρος της ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ, Χρήστος Δαραμήλας, στην Ελλάδα ζουν 1.243 340 ασθενείς οι οποίοι νοσούν με διαγνωσμένο διαβήτη και σ’αυτό τον αριθμό θα πρέπει να προσθέσουμε και άλλο ένα 50 % (δηλαδή άλλους 600.000 ανθρώπους τουλάχιστον) μη διαγνωσμένων που έχουν προδιαβήτη. Από τους διαγνωσμένους ασθενείς με βάση τα στοιχεία της ΗΔΙΚΑ, 1.184.868 ασθενείς έχουν σακχαρώδη διαβήτη (ΣΔ) τύπου 2, ενώ 49.214 ασθενείς έχουν ΣΔ τύπου 1.
Μειώνεται ο προϋπολογισμός του ΕΟΠΥΥ για τον διαβήτη
Μια από τις μεγάλες πηγές ανησυχίας των διαβητικών είναι ότι βλέπουν με διάφορες «αλχημείες» να μην μεταφέρεται η εξοικονόμηση των 37 εκατ. ευρώ που πέτυχε το κράτος από τις προμήθειες των νοσοκομείων μέσω της Εθνικής Κεντρικής Αρχής Προμηθειών Υγείας ΕΚΑΠΥ στην κατηγορία του προϋπολογισμού Λ4 του ΕΟΠΠΥ που αφορά τον σακχαρώδη διαβήτη. Η έλλειψη χρηματοδότησης τους φοβίζει ενώ επίσης εγείρονται ερωτηματικά για του πού πήγε αυτό το κονδύλι.
Αδυναμία ιχνηλάτησης ελαττωματικών προϊόντων
Ένα άλλο σοβαρό πρόβλημα αφορά το γεγονός ότι τα ιδιωτικά φαρμακεία εξαιρούνται από την διαδικασία ιχνηλάτησης των ιατροτεχνολογικών προϊόντων- πράγμα που σημαίνει ότι αν για παράδειγμα κυκλοφορήσουν στην Ελλάδα ελαττωματικά ιατροτεχνολογικά προϊόντα, δεν μπορεί να βρεθεί ο ασθενής που τα πήρε. Πρόσφατα, η παρασκευάστρια εταιρία ενημέρωσε ότι 30.000 μετρητές σακχάρου είχαν πάρει υγρασία και ήταν ακατάλληλοι για χρήση αλλά λόγω της μη δυνατότητας ιχνηλάτησης, δεν είναι δυνατόν να βρεθεί ποιος ασθενής έχει στα χέρια του το ακατάλληλο προϊόν. Θυμίζουμε ότι οι ασθενείς με διαβήτη χρησιμοποιούν μια σειρά τεχνολογιών και καινούριων τεχνολογιών, όπως οι υπερσύγχρονες αντλίες και οι αισθητήρες μέτρησης γλυκόζης και η μη δυνατότητα ιχνηλάτησης τους μέσα από τα φαρμακεία για να βρούμε τον τελικό αποδέκτη-ασθενή ενέχει κινδύνους διακίνησης προϊόντων που δεν είναι πλέον κατάλληλα για χρήση. Οι ασθενείς με διαβήτη που χρησιμοποιούν τις νέες τεχνολογίες στην πατρίδα μας είναι περίπου 18.000 έως 20.000 άτομα και αποτελούν κυρίως νέο-διαγνωσμένους ασθενείς παιδιά, εφήβους και ενήλικες παραγωγικής ηλικίας.
Σε παρωχημένη θεραπεία 4.164 ασθενείς
Πάλι με βάση τα στοιχεία της ΗΔΙΚΑ, 44.887 ασθενείς με ΣΔ τύπου 2 λαμβάνουν ινσουλίνη, ενώ 97.847 ασθενείς λαμβάνουν ινσουλίνη σε συνδυασμό με αντιδιαβητικά δισκία. Επίσης, 4.164 ασθενείς λαμβάνουν μίγματα ινσουλινών- μία ιατρική πρακτική που θα έπρεπε να έχει εκλείψει γιατί αφορά μεταβατικό στάδιο.
Μπάχαλο με τα επιθέματα για τα έλκη των ποδιών
Μια άλλη πληγή στην κυριολεξία για τους διαβητικούς ασθενείς είναι τα προβλήματα για την θεραπεία των διαβητικών ελκών (πληγών). Λόγω της καταστροφής που κάνει το αυξημένο σάκχαρο του αίματος στα αγγεία, τα έλκη που δημιουργούνται στα άκρα των διαβητικών (κυρίως πέλμα και πόδι) δεν μπορούν να επουλωθούν, με αποτέλεσμα στα παραμελημένα έλκη να εγκυμονεί κίνδυνος για γάγγραινα και ακρωτηριασμό του άκρου του διαβητικού ατόμου.
Για το «διαβητικό πόδι» όπως αποκαλείται αυτή η σοβαρή επιπλοκή μπορούν να χρησιμοποιηθούν επιθέματα (patch) αλλά και σπρέι τα οποία είναι τα λεγόμενα άμορφα επιθέματα είναι πολύ πιο οικονομικά και αποτελεσματικά στην επούλωση της πληγής. Τα επιθέματα που έχουν διάφορα μεγέθη ανάλογα με την έκταση του δέρματος που καλύπτουν, έτσι το μικρό επίθεμα, με κόστος 89 € παρέχει μηνιαία θεραπεία 360€ και το μεγάλο επίθεμα με κόστος 400 € παρέχει θεραπεία μηνιαία κόστους 1.600 ευρώ.
Στον αντίποδα, το πιο ακριβό σπρέι της κατηγορίας έχει κόστος που δεν ξεπερνά τα 180€ το μήνα. Τίθεται λοιπόν από την ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ ένα ερώτημα προς το Ανώτατο Υγειονομικό Συμβούλιο του κράτους: Γιατί να δίνονται 16.000 € το χρόνο σε μία θεραπεία η οποία δεν επουλώνει τις πληγές, όταν καλύτερο αποτέλεσμα επιτυγχάνεται με τα σπρέι με πολύ μικρότερο κόστος.
Ελλείψεις φαρμάκων και μυστηριώδης «εξαφάνιση» ασθενών
Επίσης ένα πάγιο πρόβλημα των ασθενών με διαβήτη είναι οι ελλείψεις! Ήδη καταγράφονται ελλείψεις σε φιαλίδια ινσουλίνης (τα οποία αντικαθιστούν τις πένες ινσουλίνης -1 φιαλίδιο αντικαθιστά 3 πένες) και επιπλέον καταγράφονται από τώρα ελλείψεις στους GLP-1 ανταγωνιστές (τα πολύ γνωστά φάρμακα τα οποία λαμβάνονται και για την καταπολέμηση της παχυσαρκίας). Πέρα από αυτά, κατά την εφαρμογή του καινούργιου μηχανισμού ελέγχου για την άυλη συνταγογράφηση με κωδικό OTP έχουν εξαφανιστεί (έχουν δηλαδή κάπου χαθεί στη….μετάφραση) 15.000 διαβητικοί ασθενείς, με την ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ να υπογραμμίζει την ανάγκη καλής επικοινωνίας στο κοινό των νέων μηχανισμών που τίθενται σε λειτουργία, για την καταπολέμηση της προκλητής συνταγογράφησης και των γνωστών απατών που έχουν φεσώσει τον ΕΟΠΥΥ με εκατομμύρια ευρώ! Πρέπει να γίνονται καμπάνιες γι αυτές τις αλλαγές που να προβάλλονται με εύπεπτο τρόπο και απλή κατανοητή γλώσσα υποστηρίζει ο πρόεδρος της ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ.
Συνοψίζοντας, οι ασθενείς ανησυχούν για δύο διαφορετικούς λόγους: Ο ένας είναι ότι επωμίζονται μεγάλη δαπάνη για την κάλυψη της θεραπείας τους (και για την υπογλυκαιμία που μπορεί να συμβεί 2 φορές την ημέρα και αντιμετωπίζεται με λήψη τροφής) με αποτέλεσμα να υφίστανται οικονομική εξόντωση. Ο δεύτερος λόγος ανησυχίας είναι ότι με τα clawback (τις αυτόματες επιστροφές) που αναμένονται αυξημένα κατά 38% για το 2024, σφίγγει διαρκώς η θηλιά στις εταιρείες οι οποίες φέρνουν τα ιατροτεχνολογικά προϊόντα. Σαν αποτέλεσμα, δεν θα έρχονται ή θα έρχονται με καθυστέρηση οι νέες τεχνολογίες. Ήδη γνωρίζουμε ότι τα νέα καινοτόμα ιατροτεχνολογικά προϊόντα (γενικά, όχι μόνο για τον διαβήτη) θα έρχονται τουλάχιστον με ενάμιση χρόνο καθυστέρηση στην Ελλάδα και φυσικά όσο πιο εχθρικό οικονομικά καθίσταται το περιβάλλον, τόσο αυξάνεται η πιθανότητα κάποιες εταιρείες να μην φέρνουν τις νέες τεχνολογίες στην πατρίδα μας, αποκλείοντας έτσι τους έλληνες ασθενείς από τα τεχνολογικά επιτεύγματα της Επιστήμης.
