Από την άνοδο στην επιπεδοποίηση των εσόδων φαίνεται να περνά ο τουρισμός, με τις εκτιμήσεις για φέτος να αναφέρουν ότι οι εισπράξεις θα κινηθούν στα ίδια επίπεδα με πέρυσι. Το ενδεχόμενο μάλιστα τα ποιοτικά δεδομένα του κλάδου σε συνδυασμό με την ευρύτερη οικονομική και γεωπολιτική συγκυρία να επιδράσουν καταλυτικά σε βασικές αγορές τροφοδότες της χώρας, οδηγώντας ακόμα και σε αρνητικό πρόσημο στη συνέχεια, υπογραμμίζει την ανάγκη για χάραξη στρατηγικής με συνέχεια και συνέπεια, σε βάθος χρόνου.
Χρονιά σταθεροποίησης το 2025
Την αλλαγή ταχύτητας από την θεαματική άνοδο των προηγούμενων ετών επεσήμανε χθες, κατά την παρουσίαση της τριμηνιαίας έκθεσης του ΙΟΒΕ, ο πρόεδρος του, Γιάννης Ρέτσος. «Μετά από δέκα χρόνια ανόδου, φαίνεται - και είναι λογικό - να περνάμε πλέον σε μια επιπεδοποίηση των εσόδων από τον τουρισμό» ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Ρέτσος, εκτιμώντας ότι ο τελικός λογαριασμός του κλάδου θα κινηθεί φέτος στα ίδια περίπου επίπεδα με πέρυσι. Σύμφωνα με τον ίδιο, ήδη από την τρέχουσα χρονιά είναι εμφανείς οι διαφορετικές ταχύτητες με τις οποίες τρέχουν οι προορισμοί, με άλλες πόλεις όπως και η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη να πηγαίνουν καλύτερα κι άλλες να εμφανίζουν ήδη αρνητικό πρόσημο στην επιβατική κίνηση των αεροδρομίων. Από του χρόνου δε, ο κλάδος θα μπορούσε να καταγράψει ακόμα και αρνητικό πρόσημο.
Βασικός λόγος γι αυτό είναι η τρέχουσα οικονομική συγκυρία αλλά και η χρονοκαθυστέρηση με την οποία ενσωματώνουν οι πολίτες του οικονομικούς δείκτες. Τόσο οι βασικές αγορές της Ευρώπης όσο και η Αμερική παρατηρούν δύο πολέμους να εξελίσσονται στην ευρύτερη γειτονιά της Ανατολικής Ευρώπης, επηρεάζονται από την ανάπτυξη της Ευρωζώνης και μπορεί να γίνουν διστακτικοί απέναντι στο βάρος των εμπορικών εντάσεων και της νομισματικής αβεβαιότητας, επεσήμανε χαρακτηριστικά.
Την ίδια στιγμή οι νέες συνθήκες που φέρνει στην Μεσόγειο η κλιματική αλλαγή, δυσκολεύουν την εξίσωση και αναμένεται να αναδείξουν νικητή των επόμενων ετών τις χώρες που είναι καλύτερα προετοιμασμένες και που έχουν στοχεύσει περισσότερο στην ποιότητα απ' ότι στην ποσότητα. Γεγονός που στην περίπτωση της χώρας μας δεν προκύπτει έντονα από τα δεδομένα.
Στις αφίξεις κι όχι στις εισπράξεις στηρίζονται τα ρεκόρ
Το γεγονός υπογράμμισε άλλωστε και η πρόσφατη μελέτη της Eurobank για την πορεία του κλάδου.
Σύμφωνα με αυτή η άνοδος των ταξιδιωτικών εισπράξεων στην Ελλάδα από το 2011 μέχρι το 2024 έφτασε το 5,8% κατά μέσο όρο ετησίως. Προήλθε ωστόσο κυρίως από τη συνιστώσα των αφίξεων.
Για την ακρίβεια, ο μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής των αφίξεων ήταν 7,1%, οδηγώντας την εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση στους 40,7 εκατ. ταξιδιώτες το 2024 (συμπεριλαμβανομένων των αφίξεων από κρουαζιέρα), από 15,0 εκατ. που ήταν το 2010.
Εν αντιθέσει όμως, η μέση δαπάνη των ταξιδιωτών μειώθηκε στα €530,6 το 2024, από 640,4 το 2010. Το εν λόγω αποτέλεσμα αντανακλά τη μείωση της μέσης διάρκειας παραμονής των ταξιδιωτών στην Ελλάδα στις 5,9 διανυκτερεύσεις το 2024, από 9,3 το 2010, η οποία είναι ευρύτερη και ακουμπά τόσο στην άνοδο του city break όσο και στην ανάκαμψη των οδικών αφίξεων που παραδοσιακά, έχουν μικρότερες μέσες διάρκειας παραμονής.
Παράλληλα βέβαια, και παρότι η μέση δαπάνη ανά διανυκτέρευση ανήλθε στα €89,7 το 2024, από €68,6 το 2010, καταγράφοντας έναν μέσο ετήσιο ρυθμό μεταβολής ίσο με 1,9%, ένα μέρος αυτής ήταν ονομαστικό. Από το 2011 μέχρι το 2024 ο μέσος ετήσιος πληθωρισμός στην κατηγορία των εστιατορίων και ξενοδοχείων ήταν 1,9% (2,5% ο αποπληθωριστής των εξαγωγών υπηρεσιών). Συνεπώς, ο πραγματικός μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής της μέσης δαπάνης ανά διανυκτέρευση ήταν 0% την περίοδο 2011-2024.
«Τα τελευταία χρόνια το μοντέλο του ελληνικού τουρισμού μεταβάλλεται προς την κατεύθυνση «όλο και περισσότεροι τουρίστες οι οποίοι διαμένουν όλο και λιγότερο στη χώρα και αφήνουν όλο και λιγότερα χρήματα» διαπιστώνει η μελέτη της Eurobank καταδεικνύoντας τα τρωτά σημεία του success story του ελληνικού τουρισμού.
Μια διαφορετική σύγκριση με το 2019
Επιπλέον μάλιστα επισημαίνει ότι παρά την θεαματική αύξηση των αφίξεων στη μετα πανδημική εποχή, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις δεν ξεπέρασαν τα προ πανδημίας επίπεδα ως ποσοστό του ΑΕΠ. Αντίστοιχα και κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης, η αύξηση του μεριδίου του τουρισμού στο ΑΕΠ οφείλεται σε ένα βαθμό και στην κατάρρευση των τομέων οι οποίοι στηρίζονταν στην εγχώρια ζήτηση, σε αντίθεση με τον τουρισμό που στο μεγαλύτερο ποσοστό του αποτελεί μία εξωστρεφή δραστηριότητα.
