Σε δημόσια διαβούλευση έως τις 20 Αυγούστου τέθηκε το νομοσχέδιο του υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας με τίτλο «Κοινωνική Αντιπαροχή, Κοινωνική Μίσθωση, Τριτεκνική Ιδιότητα και άλλες διατάξεις», που στόχο έχει να προσελκύσει κατασκευαστικούς ομίλους οι οποίοι θα αναλάβουν την ανέγερση κοινωνικών κατοικιών σε ακίνητα του Δημοσίου.
Στόχος της κυβέρνησης είναι η ενίσχυση του οικιστικού αποθέματος με την αξιοποίηση ακινήτων του Δημοσίου που θα διατίθενται σε ιδιώτες για την κατασκευή κατοικιών, ενώ τουλάχιστον το 30% αυτών θα παρέχεται σε ευάλωτες κοινωνικά ομάδες.
Οι κοινωνικές κατοικίες θα διατίθενται με προσιτό μίσθωμα, το ανώτατο όριο του οποίου θα καθορίζει το αρμόδιο υπουργείο, ενώ δίνεται και η δυνατότητα εξαγοράς μετά από δέκα χρόνια συνεπούς μίσθωσης (μοντέλο rent to own).
Στο άρθρο 4 του ν/σ ορίζεται πως «στις οριζόντιες ή κάθετες ιδιοκτησίες των ακινήτων που ανεγείρονται ή ανακαινίζονται ή επισκευάζονται στο πλαίσιο σύμβασης κοινωνικής αντιπαροχής επιτρέπεται η σύναψη συμβάσεων μίσθωσης με δικαίωμα προαίρεσης για την εξαγορά τους από τους δικαιούχους μισθωτές, μετά από την παρέλευση δέκα (10) ετών από τη σύναψη της αρχικής σύμβασης μίσθωσης».
Πιο συγκεκριμένα στο νομοσχέδιο:
- Θεσπίζεται ρητά η δυνατότητα ανάθεσης στον ανάδοχο της πλήρους διαχείρισης των κοινωνικών κατοικιών (εκμίσθωση, είσπραξη, συντήρηση) για προκαθορισμένη περίοδο.
- Προβλέπεται η παραχώρηση στον κατασκευαστή της κυριότητας μέρους του ακινήτου για εμπορική χρήση
- Προβλέπεται ότι ο ανάδοχος θα μπορεί να αποκτά ποσοστό συγκυριότητας (εξ αδιαιρέτου) στο ακίνητο.
- Καθορίζεται ελάχιστο ποσοστό κοινωνικών κατοικιών (τουλάχιστον 30%) ανά έργο, με συγκεκριμένα ποιοτικά και κοινωνικά κριτήρια.
- Ορίζεται το Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, ως κεντρικός φορέας, ο οποίος κατά τρόπο οριζόντιο θα υλοποιήσει την κυβερνητική στεγαστική πολιτική σε σχέση με την κοινωνική αντιπαροχή.
- Ιδρύεται η Γενική Διεύθυνση Δημογραφικής και Στεγαστικής Πολιτικής, με αποστολή τον σχεδιασμό, την παρακολούθηση και την αξιολόγηση πολιτικών για την προστασία παιδιών, νέων και οικογενειών, καθώς και τη διαχείριση των στεγαστικών αναγκών.
«Το κράτος κρατά τον έλεγχο, οι ιδιώτες κατασκευάζουν και οι πολίτες ωφελούνται. Πρόκειται για μια ώριμη πολιτική, χωρίς κόστος για τον κρατικό Προϋπολογισμό, αλλά με μεγάλο κοινωνικό αποτύπωμα» τόνισε σε δηλώσεις της η υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, Δόμνα Μιχαηλίδου.
Υπενθυμίζεται πως στα τέλη του προηγούμενου μήνα συνεδρίασε η Επιτροπή για τη Στεγαστική Πολιτική και δρομολόγησε την κατάρτιση λίστας κρίσιμων δημόσιων ακινήτων από κάθε υπουργείο, τόσο δομημένων όσο και αδόμητων, με σκοπό την αξιοποίησή τους για τις ανάγκες προσιτής κατοικίας.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο πρώτος κύκλος κοινωνικής αντιπαροχής θα περιλαμβάνει ακίνητα που διαθέτουν σαφές ιδιοκτησιακό καθεστώς, είναι πολεοδομικά ενταγμένα ή διαθέτουν χρήσεις κατοικίας και μπορούν να ξεκινήσουν εργασίες εντός 6–12 μηνών. Αμέσως μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου θα προκηρυχθούν οι πρώτοι διεθνείς διαγωνισμοί για τους αναδόχους.
Η φιλοσοφία του προγράμματος
Κοινωνική αντιπαροχή είναι η σύμβαση που συνάπτεται μεταξύ του υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας ή ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού, με ιδιώτη ανάδοχο, που στόχο έχει την ενίσχυση του οικιστικού αποθέματος και τη δημιουργία κοινωνικών κατοικιών μέσω της αξιοποίησης της ακίνητης ιδιωτικής περιουσίας των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης.
Το σχέδιο αποσκοπεί στην κάλυψη των στεγαστικών αναγκών 5.000 νέων ατόμων ή νέων ζευγαριών κατόπιν επιλογής με κοινωνικά και εισοδηματικά κριτήρια, προσφέροντας διαμερίσματα με προσιτό ενοίκιο. Το υπουργείο θεσπίζει ρητά τη δυνατότητα ανάθεσης στην ανάδοχο κατασκευαστική εταιρεία της πλήρους διαχείρισης των κοινωνικών κατοικιών (εκμίσθωση, είσπραξη, συντήρηση) για προκαθορισμένη περίοδο.
Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στο νομοσχέδιο, ανεξάρτητα από το αν η σύμβαση κοινωνικής αντιπαροχής αφορά δομημένο ή αδόμητο ακίνητο που έχει περιέλθει στην αποκλειστική διαχείριση της αναθέτουσας αρχής ή ανήκει σε αυτή κατά κυριότητα, ο ανάδοχος αναλαμβάνει:
- την εκμίσθωση των κοινωνικών κατοικιών για λογαριασμό της αναθέτουσας αρχής σε δικαιούχους μισθωτές, έναντι του μισθώματος που καθορίζεται,
- την είσπραξη και απόδοση των μισθωμάτων και των κοινόχρηστων δαπανών και την παρακολούθηση των σχετικών πληρωμών, καθώς και
- τις υπηρεσίες συντήρησης και επισκευής που συναρτώνται με τη χρήση των κατοικιών στο σύνολο των οριζοντίων ή καθέτων ιδιοκτησιών.
Κατά τη διαδικασία ωρίμανσης της σύμβασης κοινωνικής αντιπαροχής εκπονείται οικονομοτεχνική μελέτη, η οποία προσδιορίζει τη βέλτιστη για την αναθέτουσα αρχή αξιοποίηση του ακινήτου και, ιδίως, το ελάχιστο ποσοστό κοινωνικής κατοικίας (που δεν μπορεί να είναι μικρότερο του 30%), τη μέγιστη διάρκεια της περιόδου διαχείρισης, το ποσοστό των οριζοντίων ή καθέτων ιδιοκτησιών που μεταβιβάζεται στον ανάδοχο, το κόστος κατασκευής και συντήρησης των κατοικιών και τη δυνατότητα χρηματοδότησης του έργου.
Στη Γενική Γραμματεία Δημογραφικής και Στεγαστικής Πολιτικής του υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας τηρείται ηλεκτρονικό μητρώο, στο οποίο καταχωρίζονται πληροφορίες αναφορικά με τις διαδικασίες ανάθεσης και την πορεία εκτέλεσης συμβάσεων κοινωνικής αντιπαροχής.
