Ροή
Αυξάνονται οι αντιδράσεις για τους φόρους άνθρακα στα σύνορα της ΕΕ την ώρα που Ευρωπαϊκή Επιτροπή βρίσκεται στην τελική ευθεία για να παρουσιάσει τη μεγαλύτερη μεταρρύθμιση που έχει γίνει στον τομέα. Στις 14 Ιουλίου η ΕΕ αναμένεται να δώσει στη δημοσιότητα το τελικό κείμενο για τους συνοριακούς δασμούς, οι οποίοι θα επιβάλλονται σε προϊόντα υψηλής έντασης άνθρακα (χάλυβα, αλουμίνιο, σκυρόδεμα) με διττό στόχο: να αποφευχθεί το φαινόμενο μετεγκατάστασης των ευρωπαϊκών εταιρειών σε χώρες με πιο χαλαρούς κανονισμούς οι οποίοι μεταξύ άλλων πλήττουν την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας και δεύτερον, να ευθυγραμμίσει το πρόγραμμα ανώτατων ορίων εμπορίας ρύπων με τους αυστηρότερους κλιματικούς στόχους για το 2030.
Στην επιβολή φόρων άνθρακα έχουν ήδη αντιδράσει αναπτυσσόμενες χώρες όπως είναι η Ινδία, η Κίνα και η Βραζιλία οι οποίες θεωρούν ότι η ρύθμιση βαίνει ενάντια στο αξίωμα της ισότητας όπως το ορίζει ο ΟΗΕ, και προτάσσουν το γεγονός ότι οι ανεπτυγμένες χώρες που είναι ο κατ’ εξοχήν υπεύθυνες για την κλιματική αλλαγή θα πρέπει να αναλάβουν το μεγαλύτερο βάρος για την καταστολή των αιτιών που την προκαλούν.
Από την άλλη, μέρος της ευρωπαϊκής βιομηχανίας, η οποία θεωρητικά θα επωφεληθεί σε όρους ανταγωνιστικότητας από την επιβολή δασμών στα εν λόγω εισαγόμενα προϊόντα, θεωρεί ότι το μέτρο ίσως να αποβεί «κενό γράμμα» ως προς την ανάπτυξη των επιχειρήσεων από τον κλάδο του χάλυβα, του αλουμινίου, του τσιμέντου και των λιπασμάτων, αν το μέτρο δεν συνοδευθεί με παράλληλη αύξηση των δωρεάν δικαιωμάτων εκπομπών CO2.
«Εάν δεν υπάρχει δωρεάν κατανομή, δεν θέλουμε να είμαστε μέρος του Μηχανισμού Συνοριακής Προσαρμογής Άνθρακα (CBAM)», δήλωσε ο Charles de Lusignan, εκπρόσωπος της ένωσης χάλυβα Eurofer.
Η απότομη μείωση των αδειών CO2 δωρεάν θα συρρικνώσει τα ήδη μικρά περιθώρια κέρδους των ευρωπαϊκών χαλυβουργικών επιχειρήσεων, αναφέρει. «Αυτό μπορεί να οδηγήσει ορισμένες εταιρείες στο να μην καταγράφουν πλέον κέρδη».
Η αγορά θεωρεί ότι μόνο ένας συνδυασμός CBAM και δωρεάν δικαιωμάτων θα επιτρέψει στη βιομηχανία να παραμείνει ανταγωνιστική και εκτιμά ότι η απώλεια των δωρεάν αδειών θα μπορούσε, τελικά, να ωθήσει τις εταιρείες να ανακατευθύνουν τις επενδύσεις εκτός Ευρώπης. Διεθνείς αναλυτές μάλιστα, υποστηρίζουν ότι τα δύο συστήματα θα μπορούσαν να συνυπάρχουν προσωρινά και να λήξουν το 2026, εάν το κόστος CBAM των εισαγωγέων μειωθεί ώστε να αντικατοπτρίζει το ποσό των δωρεάν αδειών CO2 που θα λάβουν αν παρήγαγαν τα αγαθά στην ΕΕ.
Πρόσφατα, η Κομισιόν ανακοίνωσε ότι δεν πρόκειται να υπάρξει μείωση στα δωρεάν δικαιώματα εκπομπών που λαμβάνουν οι βιομηχανίες ως το 2025 αλλά δεν υπάρχει κάποια δέσμευση για αύξηση των δικαιωμάτων. Μάλιστα, πηγές της Επιτροπής εμφανίζονται αντίθετες στην αύξησή τους καθώς θεωρούν ότι η σταδιακή εφαρμογή του CBAM, θα πρέπει να συνοδεύεται από σταδιακή κατάργηση των δωρεάν δικαιωμάτων, κάτι το οποίο δήλωσε πριν από λίγες ημέρες και η Sabine Weyand, επικεφαλής της Γενικής Διεύθυνσης Εμπορίου της ΕΕ.
Σημειώνεται ότι οι περιβαλλοντικές οργανώσεις έχουν ζητήσει εδώ και πολύ καιρό τον άμεσο τερματισμό των αδειών CO2, οι οποίες, όπως υποστηρίζουν, καταργούν το κίνητρο για τη βιομηχανία να μειώσει τις εκπομπές.
Τα στοιχεία της ΕΕ δείχνουν ότι οι εκπομπές από τη βιομηχανία της ΕΕ μειώθηκαν κατά περίπου 9% από το 2013-2020, με τη μεγαλύτερη πτώση να σημειώνεται πέρυσι όταν η πανδημία COVID-19 μείωσε την οικονομική δραστηριότητα.
Οι εκπομπές από σταθμούς παραγωγής ενέργειας, οι οποίοι δεν λαμβάνουν δωρεάν άδειες CO2, μειώθηκαν κατά 38% από το 2013-2020.
