Οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν πέντε χρόνια για να προετοιμαστούν για πόλεμο με τη Ρωσία, σύμφωνα με ένα στρατιωτικό σχέδιο που θα παρουσιαστεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή την Πέμπτη.
Όπως μεταδίδει το Politico, «μέχρι το 2030, η Ευρώπη χρειάζεται έναν ισχυρό αμυντικό τομέα για να ανταποκριθεί σε τυχόν επιθέσεις», αναφέρει το προσχέδιο, το οποίο θα συζητηθεί από τους υπουργούς Άμυνας αργά την Τετάρτη πριν παρουσιαστεί την Πέμπτη. Θα υποβληθεί στους ηγέτες της ΕΕ την επόμενη εβδομάδα.
Ο Οδικός Χάρτης Ετοιμότητας για την Άμυνα 2030 αποτελεί ένδειξη του αυξανόμενου ρόλου της ΕΕ σε στρατιωτικά ζητήματα, ως απάντηση στον πόλεμο του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν στην Ουκρανία και την ασαφή δέσμευση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για την ευρωπαϊκή ασφάλεια.
«Μια στρατιωτικοποιημένη Ρωσία αποτελεί διαρκή απειλή για την ευρωπαϊκή ασφάλεια στο άμεσο μέλλον», σημειώνει το έγγραφο, το οποίο δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά από το Bloomberg.
Ενώ οι χώρες της ΕΕ αυξάνουν ραγδαία τους αμυντικούς προϋπολογισμούς τους, μεγάλο μέρος αυτών των αμυντικών δαπανών «παραμένει σε μεγάλο βαθμό εθνικό, οδηγώντας σε κατακερματισμό, αύξηση κόστους και έλλειψη διαλειτουργικότητας» αναφέρει το έγγραφο.
Το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ πιέζει τις πρωτεύουσες να αγοράζουν όπλα από κοινού και θέλει τουλάχιστον το 40% των αμυντικών προμηθειών να αποτελούν κοινές συμβάσεις μέχρι το τέλος του 2027. Ο Οδικός Χάρτης θέτει επίσης στόχους για τουλάχιστον το 55% των αγορών όπλων να προέρχεται από εταιρείες της ΕΕ και της Ουκρανίας έως το 2028 και τουλάχιστον το 60% έως το 2030.
Ξεκάθαρες προτεραιότητες
Ένας από τους κύριους στόχους του σχεδίου αυτού είναι να καλύψει τα κενά των δυνατοτήτων της ΕΕ σε εννέα τομείς: αεροπορική και πυραυλική άμυνα, παράγοντες διευκόλυνσης, στρατιωτική κινητικότητα, συστήματα πυροβολικού, τεχνητή νοημοσύνη και κυβερνοχώρος, πύραυλοι και πυρομαχικά, drones και αντι-drones, επίγεια μάχη και ναυτιλία.
Το σχέδιο αναφέρεται επίσης σε τομείς όπως η αμυντική ετοιμότητα και ο ρόλος της Ουκρανίας, η οποία θα εξοπλιστεί βαριά και θα υποστηριχθεί ώστε να γίνει ένας «ατσάλινος σκαντζόχοιρος» ικανός να αποτρέψει τη ρωσική επιθετικότητα.
Περιλαμβάνει επίσης χρονοδιαγράμματα για τρία βασικά έργα:
- το Eastern Flank Watch, το οποίο θα ενσωματώνει συστήματα εδάφους με συστήματα αεροπορικής άμυνας και αντι-μη επανδρωμένων αεροσκαφών, καθώς και το «European Drone Wall» που πρότεινε πρόσφατα η Επιτροπή για την καλύτερη προστασία των ανατολικών χωρών,
- το European Air Shield για τη δημιουργία ενός πολυεπίπεδου συστήματος αεροπορικής άμυνας και
- το Defence Space Shield για την προστασία των διαστημικών πόρων της ΕΕ.
Η Κομισιόν ελπίζει ότι οι ηγέτες της ΕΕ θα εγκρίνουν αυτά τα τρία έργα μέχρι το τέλος του έτους.
Για να είναι έτοιμα έως το 2030, σύμφωνα με το σχέδιο, τα έργα σε όλους τους τομείς προτεραιότητας θα πρέπει να ξεκινήσουν το πρώτο εξάμηνο του 2026. Έως το τέλος του 2028, θα πρέπει να έχουν τεθεί σε εφαρμογή έργα, συμβάσεις και χρηματοδοτήσεις για την αντιμετώπιση των πιο επειγουσών ελλείψεων.
Η Επιτροπή επιθυμεί επίσης να χαρτογραφήσει την αύξηση της βιομηχανικής παραγωγικής ικανότητας που απαιτείται για την κάλυψη των ελλείψεων και να προσδιορίσει τους κινδύνους και τα σημεία συμφόρησης στην αλυσίδα εφοδιασμού κρίσιμων πρώτων υλών. Αυτό θα μπορούσε να αποδειχθεί αμφιλεγόμενο, καθώς η ευρωπαϊκή βιομηχανία είναι παραδοσιακά απρόθυμη να μοιραστεί πολλές πληροφορίες σχετικά με την παραγωγή και τις αλυσίδες εφοδιασμού με τις Βρυξέλλες.
Χρηματοδότηση
Το έγγραφο αναφέρει ότι η ΕΕ θα βοηθήσει στη συγκέντρωση έως και 800 δισ. ευρώ για δαπάνες άμυνας, συμπεριλαμβανομένου του προγράμματος SAFE για δάνεια για όπλα ύψους 150 δισ. ευρώ, του Ευρωπαϊκού Βιομηχανικού Προγράμματος Άμυνας ύψους 1,5 δισ. ευρώ -το οποίο βρίσκεται ακόμη υπό διαπραγμάτευση- του Ευρωπαϊκού Ταμείου Άμυνας και, μόλις εγκριθεί το 2027, του επόμενου πολυετούς προϋπολογισμού της ΕΕ.
Υπογραμμίζει επίσης ότι οι χώρες θα διατηρήσουν τον έλεγχο, τονίζοντας ότι «τα κράτη μέλη είναι και θα παραμείνουν κυρίαρχα όσον αφορά την εθνική τους άμυνα». Παρά την προσεκτική διατύπωση, ορισμένες χώρες μέλη αντιδρούν στην ανάληψη μεγαλύτερου ρόλου από την ΕΕ στον τομέα της άμυνας, ο οποίος παραδοσιακά αποτελεί αρμοδιότητα των εθνικών κυβερνήσεων.
