Νέο πρωθυπουργό εντός των επόμενων ημερών αναμένεται να διορίσει ο πρόεδρος της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν αφού η κυβέρνηση του Φρανσουά Μπαϊρού έχασε την ψήφο εμπιστοσύνης και κατέρρευσε βυθίζοντας τη χώρα σε νέα πολιτική κρίση. Ο Μπαϊρού θα υποβάλει επίσημα την παραίτησή του στον Μακρόν μέσα στην ημέρα ενώ τα βλέμματα των στρέφονται στο Παρίσι για την χαρτογράφηση των επόμενων κινήσεων.
Όποιον κι αν επιλέξει ο Μακρόν ως διάδοχο του Μπαϊρού, θα πρέπει να συγκροτήσει κυβέρνηση και στη συνέχεια να βρει έναν τρόπο να περάσει τον προϋπολογισμό σε μια διασπασμένη Εθνοσυνέλευση, μια διαδικασία που έχει ανατρέψει τους δύο τελευταίους πρωθυπουργούς. Ενώ στον Μακρόν δεν λείπουν υποψήφιοι που θα μπορούσαν να αποδεχτούν τον ρόλο, η επιλογή δεν είναι καθόλου προφανής.
Σημειώνεται πως η ψηφοφορία κατέληξε με 364 «κατά», 194 «υπέρ» και 25 αποχές, παρά τις δραματικές εκκλήσεις του Μπαϊρού υπέρ των σκληρών δημοσιονομικών μέτρων που είχε προαναγγείλει, ενώ από την πλευρά του το Ελιζέ ανακοίνωσε ότι ο Μακρόν θα ορίσει νέο πρωθυπουργό τις επόμενες ημέρες. Λίγο πριν την ψηφοφορία, ο Γάλλος πρωθυπουργός μίλησε για μια «δοκιμασία αλήθειας» απέναντι στο δημόσιο χρέος που ανέρχεται στο 114% του ΑΕΠ.
«Η χώρα εργάζεται, νομίζει ότι γίνεται πλουσιότερη και κάθε χρόνο γίνεται φτωχότερη. Είναι μια σιωπηλή, υπόγεια, αόρατη και ανυπόφορη αιμορραγία», ανέφερε, ενώ προειδοποίησε: «Έχετε τη δύναμη να ανατρέψετε την κυβέρνηση, αλλά όχι τη δύναμη να διαγράψετε την πραγματικότητα». «Από ποιο κόμμα μπορεί να στρατολογήσει;» διερωτήθηκε η Κάθριν Κλέπινγκερ, καθηγήτρια Γαλλικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Τζορτζ Ουάσινγκτον, σε συνέντευξή της στο Bloomberg.
«Φοβάμαι ότι θα έχουμε μία από τα ίδια» πρόσθεσε, υπενθυμίζοντας πως ο νέος πρωθυπουργός θα είναι ο πέμπτος της Γαλλίας σε λιγότερο από δύο χρόνια, γεγονός που αντανακλά το κατακερματισμένο πολιτικό τοπίο της χώρας. Οι Σοσιαλιστές έσπευσαν να προτείνουν τις υπηρεσίες τους μετά την ψηφοφορία. «Νομίζω ότι είναι καιρός η αριστερά να κυβερνήσει ξανά αυτή τη χώρα και να σπάσει τις πολιτικές που έχουν εφαρμοστεί τα τελευταία οκτώ χρόνια», επεσήμανε ο ηγέτης του κόμματος Ολιβιέ Φωρ.
Ο Εθνικός Συναγερμός της ακροδεξιάς Μαρίν Λεπέν, καθώς και το αριστερό κόμμα «Ανυπότακτη Γαλλία» έχουν ζητήσει νέες βουλευτικές εκλογές. Ο απερχόμενος υπουργός Εσωτερικών Μπρουνό Ρεταϊγιό, ο οποίος ηγείται επίσης των κεντροδεξιών Ρεπουμπλικανών, διεμήνυσε ότι δεν θα συμμετάσχει σε μια κυβέρνηση με επικεφαλής έναν σοσιαλιστή πρωθυπουργό. Μιλώντας στο ίδιο κανάλι, ο ακροαριστερός Ζαν-Λικ Μελανσόν ξεκαθάρισε επίσης ότι δεν θα υποστηρίξει μια κυβέρνηση με επικεφαλής τον Φωρ.
Η τρέχουσα αναταραχή έρχεται ένα χρόνο αφότου ο Μακρόν προκήρυξε πρόωρες εκλογές για να διασφαλίσει την παραμονή του στην εξουσία απέναντι στην άνοδο της ακροδεξιάς. Έκτοτε, ο χρηματιστηριακός δείκτης CAC 40 στο Παρίσι — στον οποίο είναι εισηγμένες ισχυρές μετοχές όπως η LVMH Moet Hennessy Louis Vuitton, η Airbus και η L’Oreal SA — έχει υποχωρήσει κατά 3,3%, σε σύγκριση με ράλι 5,4% για τον Stoxx 600 και άνοδο 25% για τον DAX της Γερμανίας.
Το spread του 10ετούς ομολόγου της Γαλλίας και του γερμανικού αγγίζει τις 76 μονάδες βάσης, από 82 μονάδες βάσης στα τέλη Αυγούστου. «Όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα της τρέχουσας πολιτικής κρίσης, η πιθανότητα μιας σημαντικής μεταρρύθμισης των δημόσιων οικονομικών θα παραμείνει χαμηλή», εκτίμησε ο Μάικλ Νιζάρντ, επικεφαλής πολλαπλών assets στην Edmond de Rothschild Asset Management.
«Τόσο πολύ που οι ίδιες οι χρηματοπιστωτικές αγορές φαίνονται παραιτημένες και μπορεί να συμβιβαστούν με ένα σενάριο όπου το έλλειμμα του προϋπολογισμού δεν θα επιδεινωθεί περαιτέρω» συμπλήρωσε, ενώ έφερε στη μνήμη πως ο Μπαϊρού είχε προτείνει περικοπές δαπανών και αυξήσεις φόρων ύψους 44 δισ. ευρώ, οι οποίες θα μείωναν το έλλειμμα της Γαλλίας για το 2026 στο 4,6% του ΑΕΠ από το αναμενόμενο 5,4% φέτος.
Το έλλειμμα της Γαλλίας είναι το μεγαλύτερο στην Ευρωζώνη, με το χρέος να αυξάνεται κατά 5.000 ευρώ το δευτερόλεπτο, σύμφωνα με τον Μπαϊρού. Το κόστος εξυπηρέτησης των υποχρεώσεών της αναμένεται να φτάσει τα 75 δισ. ευρώ τον επόμενο χρόνο. Παράλληλα, αυξάνονται οι φωνές που ζητούν την παραίτηση του Μακρόν, αλλά ο ίδιος έχει δηλώσει ακλόνητα ότι θα παραμείνει μέχρι το τέλος της θητείας του το 2027.
«Θα συνεχίσουμε με εποικοδομητικό αλλά ασυμβίβαστο πνεύμα να προωθούμε τις ιδέες που οι ψηφοφόροι μας μας έχουν ζητήσει να υπερασπιστούμε», σημείωσε η ηγέτιδα της ακροδεξιάς σε ομιλία της πριν από την ψήφο εμπιστοσύνης. «Αλλά το λέω σοβαρά: μην περιμένετε από το Εθνικό Συναγερμό να σας ακολουθήσει στην δημοσιονομική και μεταναστευτική σας τρέλα, στις μικροπρεπείς ιδεολογικές σας προκαταλήψεις που σας εμποδίζουν να δείτε την πραγματικότητα της χώρας» κατέληξε.
Έξτρα πίεση στον Μακρόν θα ασκήσει η μεγάλη απεργία των συνδικάτων που έχει προγραμματιστεί για τις 18 Σεπτεμβρίου ενώ την Παρασκευή, η Fitch Ratings θα δώσει στη δημοσιότητα την αξιολόγησή της για την πιστοληπτική ικανότητα της Γαλλίας. Ο Γάλλος πρόεδρος είναι αποκλειστικά υπεύθυνος για την επιλογή νέου πρωθυπουργού και δεν υπάρχει συνταγματικό χρονικό όριο για τη λήψη απόφασης.
Ο Μακρόν χρειάστηκε δύο μήνες για να διορίσει τον προηγούμενο πρωθυπουργό, Μισέλ Μπαρνιέ, ο οποίος διήρκεσε μόνο 90 ημέρες. Στην συνέχεια, απαιτήθηκαν περισσότερο από μία εβδομάδα για τον διορισμό του Μπαϊρού μετά την απομάκρυνση του Μπαρνιέ. Μόλις διοριστεί, ο πρωθυπουργός πρέπει να προτείνει ένα υπουργικό συμβούλιο που θα υπογραφεί από τον Γάλλο πρόεδρο.
Τα σενάρια της επόμενης μέρας
- Διορισμός νέου πρωθυπουργού: Ο Μπαϊρού θα παραμείνει πιθανότατα ως υπηρεσιακός μέχρι την επιλογή διαδόχου, διαδικασία που πέρυσι είχε διαρκέσει αρκετές εβδομάδες.
- Προκήρυξη νέων βουλευτικών εκλογών: Ένα τέτοιο σενάριο ενέχει τον κίνδυνο ενίσχυσης της Μαρίν Λεπέν.
- Προεδρικές εκλογές: Παρότι ορισμένες κοινοβουλευτικές ομάδες ζητούν την παραίτηση Μακρόν, εκείνος έχει αποκλείσει επανειλημμένα αυτό το ενδεχόμενο.
