Ροή
Από τις εκλογές τις 23ης Μαρτίου έχουν περάσει 2 μήνες και στην πολιτική ζωή του Ισραήλ έχουν συμβεί πολλά. Κυρίως συνέβη η αναζωπύρωση του παλαιστινιακού που άλλαξε και τον τρόπο με τον οποίο συζητά η διεθνής κοινότητα για το θέμα. Πλέον, η παλιά λύση των δύο κρατών δεν είναι η μόνη εναλλακτική και το δίλημμα «ένα ή δύο κράτη» ξαναμπαίνει εμφατικά. Κάτω από το βάρος τέτοιων τεκτονικών αλλαγών, ο Μπένγιαμιν Νετανιάχου, ο μακροβιότερος πρωθυπουργός του Ισραήλ, βρίσκεται «στα σχοινιά». Το καθοριστικό χτύπημα το κατάφερε ένας πρώην «δικός του άνθρωπος», ο ακροδεξιός πρώην Υπουργός Άμυνας, Ναφτάλι Μπέννετ ο οποίος αποφάσισε να προσχωρήσει τελικά στον κυβερνητικό συνασπισμό που σχηματίζει η αντιπολίτευση στον Νετανιάχου υπό τον Γάιρ Λαπίντ, τον κεντρώο αρχηγό του Γιες Ατίντ.
Μια ετερόκλητη συμμαχία που στηρίζεται σε μια κλωστή
Το βασικό πρόβλημα της κυβερνητικής συμμαχίας είναι το παλαιστινιακό. Για την κυβερνητική συμμαχία απαιτείται εξωτερική υποστήριξη από το αραβικό κόμμα Ρα’αμ, του Μανσούρ Αμπάς, ο οποίος αντιτίθεται σε μεγάλο μέρος της ατζέντας του Μπέννετ, η οποία περιλαμβάνει περισσότερη οικοδόμηση οικισμών στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη και τη μερική προσάρτησή της.
Στην οικονομία, ο φιλελευθερισμός του Μπέννετ και ο φιλελευθερισμός του Λαπίντ είναι συγγενείς. Θα υπάρξει συμφωνία για την μείωση των φόρων και για περαιτέρω φορολόγηση των υπερ-ορθόδοξων ραββίνων (νόμο που είχε περάσει παλαιότερα ο Λαπίντ και κατήργησε ο Νετανιάχου), ενώ το οικονομικό σχέδιο για την μεγαλύτερη ενίσχυση της ισραηλινής Silicon Wadi (σ.σ. η Silicon Valley στα ισραηλινά) στην περιοχή γύρω από το Τελ Αβίβ είναι επίσης κοινό.
Όλα θα κριθούν όμως στο θέμα των εποικισμών. Με την ένταση για την περιοχή Σεΐχ Τζαρράχ ακόμα να μην έχει καταλαγιάσει, ενώ εκκρεμεί η δικαστική απόφαση, ο Λαπίντ πρέπει να συγκεράσει τα ασυγκέραστα. Από τη μία είναι ο Ναφτάλι Μπέννετ, ο οποίος είναι υπέρμαχος του εποικιστικού σχεδίου και θεωρεί ότι πρέπει να «επανακατακτηθεί» η Δυτική Όχθη, ενώ από την άλλη ο τρίτος της κυβερνητικής συμμαχίας, το αραβικό κόμμα Ρα’αμ του Μανσούρ Αμπάς, έχει θέσει όρο συμφωνίας την κατάργηση του «νόμου Κάμινετζ» πάνω στον οποίο βασίζονται οι εποικισμοί. Μάλιστα έχει υπάρξει συμφωνία με τον Λαπίντ σε αυτό το σημείο. Ενδιαφέρον παρουσιάζει βέβαια η δήλωση του Μπέννετ ότι «πρέπει να κυβερνήσουμε πέρα από ιδεολογίες» στην επιθυμία να φύγει ο Νετανιάχου από την κυβέρνηση. Το ερώτημα είναι πόσο «πίσω» μπορεί να κάνει ο Μπέννετ.
Ένα κράτος με τους Παλαιστίνιους ως πολίτες β’ κατηγορίας
Η λύση θα έρθει με την μακροπρόθεσμη επιβολή του σχεδίου ενός κράτους, στο οποίο οι Παλαιστίνιοι δεν θα είναι στο σημερινό καθεστώς απαρτχάιντ, αλλά θα είναι ξεκάθαρα πολίτες β’ κατηγορίας και οι Ισραηλινοί θα βρουν εναλλακτικούς τρόπους εξάπλωσης στα παλαιστινιακά εδάφη. Περιμένουμε δηλαδή, να καταφέρει η κυβερνητική συμμαχία να κάμψει το ζήτημα που έχει θέσει το Ρα'αμ για την παύση των συνομιλιών στη βάση της λύσης του ενός κράτους.
Κάτι τέτοιο, αν όντως συμβεί, σημαίνει ότι το Ρα'αμ θα έχει εκτιμήσει ότι μπορεί στο νέο πλαίσιο που θα διαμορφωθεί να ξεκινήσει να πετυχαίνει κατακτήσεις υπέρ των Παλαιστινίων μέσα στο ενιαίο κράτος, που θα βελτιώνουν την ζωή και την καθημερινότητά τους. Ένα τέτοιο σχέδιο κρίνεται υπερβολικά φιλόδοξο και αντιμάχεται τελείως τη στρατηγική της Χαμάς και της Παλαιστινιακής Ισλαμικής Τζιχάντ. Μένει να δούμε όμως αν θα κερδίσει την εμπιστοσύνη των Παλαιστινίων.
Οι δηλώσεις των περισσότερων παλαιστινιακών οργανώσεων, με πρώτη την ιστορική PLO ότι «η μελλοντική κυβέρνηση με τον Μπέννετ πρωθυπουργό θα είναι ακραία δεξιά και δεν θα διαφέρει από τις κυβερνήσεις με επικεφαλής τον Νετανιάχου», δείχνουν πως αντιλαμβάνονται την επερχόμενη πολιτική αλλαγή οι Παλαιστίνιοι.
Επισήμως, η Τετάρτη είναι η ημέρα που η νέα κυβέρνηση θα περάσει το Προεδρικό Μέγαρο για να λάβει την έγκριση του Προέδρου Ριβλίν. Όλα τα εμπλεκόμενα μέρη της νέας κυβερνητικής συμμαχίας έχουν ήδη αποφασίσει ότι δεν θα πάνε σε πέμπτη διαδοχική εκλογική αναμέτρηση. Εφόσον υπάρξει προγραμματική συμφωνία, πρέπει να είμαστε σίγουροι ότι το παλαιστινιακό μπαίνει σε νέα φάση όπου η λύση του ενός κράτους θα είναι η επικρατέστερη.
