Σαφή επίδειξη ισχύος έκανε την εβδομάδα που πέρασε ο Μάριο Ντράγκι, με μια παρέμβαση που στόχο είχε να πείσει τις αγορές ότι η κρίση στην πατρίδα του δεν πρόκειται να βάλει φρένο στα σχέδια της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για επιστροφή στην κανονικότητα.
Ο επικεφαλής οικονομολόγος της ΕΚΤ Πίτερ Πρατ δήλωσε την Τετάρτη από το Βερολίνο ότι η κεντρική τράπεζα είναι έτοιμη να συζητήσει την έξοδο από το QE στη συνεδρίασή της την ερχόμενη Πέμπτη στη Ρήγα της Λετονίας. Οι δηλώσεις αυτές στέλνουν ένα ηχηρό μήνυμα στις αγορές, αλλά και κάθε ενδιαφερόμενο: η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δεν είναι «όμηρος» της Ιταλίας.
Σύμφωνα με τους αναλυτές, η κεντρική τράπεζα αναμενόταν να βάλει τέλος στο φθηνό χρήμα έως το τέλος του έτους. Μετά την αρχική αδυναμία σχηματισμού κυβέρνησης στην Ιταλία όμως, δεν ήταν λίγοι αυτοί που υποστήριζαν ότι η κρίση στην τρίτη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου θα φέρει ανατροπές στα σχέδια της Φρανκφούρτης.
Μέσα σε δύο μόλις εβδομάδες, o «Σούπερ Μάριο» κατόρθωσε να αλλάξει άρδην τους όρους του παιχνιδιού παίρνοντας την κατάσταση στα χέρια του: εκεί που όλοι παρακολουθούσαν τις αποδόσεις της ευρωπαϊκής περιφέρειας να εκτοξεύονται μετά το αδιέξοδο στην Ιταλία, ο Ευρωτραπεζίτης περνά στην αντεπίθεση κάνοντας «business as usual».
Ο Πρατ δήλωσε, μάλιστα, αισιόδοξος ότι ο πληθωρισμός πλησιάζει τα επιθυμητά επίπεδα του «κάτω αλλά κοντά στο 2%» και ότι η οικονομία της Ευρωζώνης παραμένει σε τροχιά οικονομικής επιτάχυνσης.
«Η πρώτη μου αντίδραση στις δηλώσεις Πρατ ήταν να αναρωτηθώ “προς τι τόση βιασύνη”», σχολιάζει στο Bloomberg ο Ζιλ Μοκ, οικονομολόγος της Bank of America Merrill Lynch στο Λονδίνο. «Δεν θέλουν να ρισκάρουν η νομισματική πολιτική να πιαστεί όμηρος και σπεύδουν να δηλώσουν ότι το ζήτημα θεωρείται λήξαν».
Τι λένε οι αναλυτές
«Οι εξελίξεις στην Ιταλία δεν αναμένεται να αλλάξουν τα σχέδια της ΕΚΤ για απόσυρση του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης φέτος, σχολιάζουν ο Ντέβιντ Πάουελ και ο Τζέιμι Μάρε, αναλυτές του Bloomberg Economics.
«Συχνά, υπάρχει ένα κενό ανάμεσα στην αρχική ρητορική και την πραγματικότητα», δήλωσε το μέλος του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ, Άντρο Χάνσον σε συνέντευξή του στην εσθοκική εφημερίδα Sakala. «Οι αγορές βάζουν τα πράγματα στη θέση τους πολύ γρήγορα. Όταν εφαρμόζει κάποια κυβέρνηση μια νέα πολιτική και οι αγορές την κρίνουν αρνητικά, αυτό φαίνεται κατευθείαν στο κόστος δανεισμού της χώρας», εξηγεί ο ίδιος.
«Τα μέλη του συμβουλίου της ΕΚΤ δεν φαίνεται να πτοούνται από τα ανησυχητικά οικονομικά στοιχεία και φαίνονται αποφασισμένα να υλοποιήσουν τη στρατηγική τους χωρίς να επηρεάζονται από τα ανεύθυνα σχέδια μιας συγκεκριμένης κυβέρνησης, όπως πιστεύουν», εξηγεί η Τζένιφερ Μακάουν, επικεφαλής οικονομολόγος της Capital Economics για την Ευρώπη.
«Το ευρώ αντέδρασε έντονα [ανοδικά] αλλά πιστεύω ότι ήταν αποτέλεσμα της προσαρμογής των θέσεων των χαρτοφυλακίων», σχολιάζει στο CNBC ο Αλέσιο ντε Λόνγκις, διαχειριστής χαρτοφυλακίου στην Oppenheimer. Ουσιαστικά, εξηγεί, η πρόσφατη κίνηση της ΕΚΤ δίνει μια καλή αφορμή για κλείσιμο των θέσεων πώλησης (short) σε ευρώ.
ώς επηρεάζεται η Ιταλία
Η απόσυρση των νομισματικών κινήτρων της ΕΚΤ έως το τέλος του έτους τραβούν το χαλί κάτω από τα ιταλικά ομόλογα. Τον τελευταίο μήνα, οι αποδόσεις των διετών ομολόγων εκτινάχθηκαν κατά 110 μονάδες βάσεις, ενώ τα ασφάλιστρα κινδύνου (CDS) εκτινάχθηκαν την προηγούμενη εβδομάδα στα υψηλά πέντε ετών.
Είναι σαφές ότι οι αγορές δεν έχουν πεισθεί για άρση του αδιεξόδου στην Ιταλία, παρά τον σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας των Πέντε Αστέρων και της Λέγκας. Η Ιταλία είναι από τις πλέον ευνοημένες χώρες του προγράμματος αγοράς ομολόγων ύψους 2,6 τρισ. ευρώ. Τώρα που το πρόγραμμα φτάνει στο τέλος του, και με τη ρευστότητα στην αγορά να έχει ήδη αρχίσει να στερεύει, θα πρέπει η Ρώμη να βρει αγοραστές για τα ομόλογά της.
«Το έλλειμμα φαίνεται να αυξάνεται και η Ιταλία πρέπει να προσελκύσει νέους επενδυτές», σημειώνει στο Bloomberg ο Κρίστφοερ Ρίγκερ, στρατηγικός αναλυτής της Commerzbank. Οι αγορές προετοιμάζονται ήδη για την ανακοίνωση της εξόδου από το QE την επόμενη εβδομάδα, με το ευρώ να ενισχύεται πάνω από τα 1,18 δολάρια και τα spreads της Ιταλίας να κινούνται ανοδικά.
«Το μέγεθος της ιταλικής οικονομίας και η ενίσχυση του λαΐκισμού στη χώρα δεν επιτρέπουν να αγνοηθεί η νέα κυβέρνηση», εκτιμά η Τζέιν Φόλεϊ από τη Rabobank και προειδοποιεί για ενίσχυση της μεταβλητότητας στο ευρωπαϊκό νόμισμα.
Το καίριο ερώτημα που καλείται να απαντήσει η ΕΚΤ τώρα είναι κατά πόσο οι εξελίξεις στην Ιταλία επηρεάζουν αρνητικά το οικονομικό κλίμα στην Ευρωζώνη, ιδίως μετά τους δασμούς που επέβαλε η κυβέρνηση Τραμπ στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Το σίγουρο είναι ότι η συνέντευξη Τύπου του Ντράγκι την ερχόμενη Πέμπτη αναμένεται με εξαιρετικό ενδιαφέρον.
