Τεράστια είναι η οικονομική αιμορραγία για τον κρατικό προϋπολογισμό από τη διαχείριση της προσφυγικής κρίσης, καθώς τις τελευταίες εβδομάδες σε ημερήσια βάση δαπανώνται 3-4 εκατ. ευρώ για την αντιμετώπιση των μεταναστευτικών ροών.
Το μεγαλύτερο μέρος των εν λόγω δαπανών σχετίζεται με τη κατασκευή και λειτουργία των hot spots και είναι δαπάνες που επιβαρύνουν απευθείας το υπουργείο Εθνικής Άμυνας. Σημαντικό μέρος των επιβαρύνσεων πέφτει στο υπουργείο Ναυτιλίας, αλλά και στους προϋπολογισμούς των Περιφερειών Αττικής, Στερεάς Ελλάδος, Κεντρικής Μακεδονίας και Βορείου Αιγαίου.
Πρέπει να σημειωθεί πως στις προβολές που είχε κάνει ήδη από τα τέλη Νοεμβρίου η κυβέρνηση ανέμενε πως σε ημερήσια βάση το κόστος διαχείρισης του μεταναστευτικού το 2016 θα είναι 1,6 εκατ. ευρώ περίπου και ότι στο σύνολο του 2016 η επιβάρυνση θα ήταν 600 εκατ. ευρώ.
Ωστόσο, τις 60 πρώτες ημέρες του έτους το κόστος του προσφυγικού για τον προϋπολογισμό είναι υπερδιπλάσιο από το αρχικά υπολογιζόμενο, κάτι που εάν συνεχισθεί θα οδηγήσει την επιβάρυνση σε ετήσια βάση πάνω από το 1 δισ. ευρω.
Πρέπει να σημειωθεί πως σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ από την 1η Ιανουαρίου έως σήμερα έχουν εισέλθει στην Ελλάδα 114.000 πρόσφυγες, ήτοι 1.900 περίπου σε ημερήσια βάση.
Εάν αυτός ο ρυθμός διατηρηθεί για το σύνολο του έτους τότε το 2016 θα εισέλθουν στην Ελλάδα συνολικά 693.500 πρόσφυγες. Αυτό είναι το καλό σενάριο το οποίο λαμβάνει υπόψη ότι οι περιπολίες του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο θα πιάσουν τόπο. Στο κακό σενάριο, τους καλοκαιρινούς μήνες οι ροές μπορούν να ξεπεράσουν τους 3.000 προσφυγές ημερησίως, εκτινάσσοντας πάνω από τους 900.000 τον αριθμό των μεταναστών που θα εισέρθουν εφέτος στον ελλαδικό χώρο.
Σε κάθε περίπτωση εάν η Ελλάδα παύσει να είναι χώρα διέλευσης και μετατραπεί σε χώρα συγκράτησης μεταναστευτικών ροών ώστε να εμποδίζεται η μετάβασή τους προς τις χώρες του ευρωπαϊκού Βορρά, τότε τα κόστη για τον προϋπολογισμό θα εκτοξευθούν.
Ως μαξιλάρι για την απορρόφηση των κραδασμών του προσφυγικού στον προϋπολογισμό θα μπορούσε να λειτουργήσει το ΕΣΠΑ και προσωρινά – και υπό προϋποθέσεις- το εθνικό σκέλος του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων.
Ωστόσο, εάν και έχει υπάρξει σχετική πρόνοια μεταξύ των συναρμόδιων υπουργείων Οικονομίας, Εσωτερικών και Οικονομικών και ο υφυπουργός Οικονομίας, αρμόδιος για το ΕΣΠΑ, Αλέξης Χαρίτσης φαίνεται να έχει κινήσει τις σχετικές διαδικασίες για τη κατάθεση των σχετικών προγραμμάτων και αιτήσεων στην ΕΕ για τη λήψη 450 εκατ. ευρώ από το ΕΣΠΑ, το δημοσιονομικό κόστος εξακολουθεί να βαραίνει απευθείας του προϋπολογισμούς των υπουργείων και των φορέων γενικής κυβέρνησης.
Είναι χαρακτηριστικό πως το Μνημόνιο προβλέπει εξοικονόμηση 400 εκατ. ευρώ το 2016 από τον προϋπολογισμό του υπουργείου Εθνικής Άμυνας, στόχος που με τα σημερινά δεδομένα φαίνεται απίθανος και εκ των πραγμάτων πρέπει να επανεξετασθεί από τους θεσμούς στη βάση της νέας πραγματικότητας που δημιουργεί το προσφυγικό.