Πρόσθετα μέτρα συνολικού ύψους 1,9 δισ. ευρώ και φέρνει ο προϋπολογισμός που αναμένεται να ψηφιστεί σήμερα τα μεσάνυχτα από την κυβερνητική πλειοψηφία στη Βουλή. Τα νέα αυτά μέτρα προβλέπουν περαιτέρω αύξηση των έμμεσων φόρων, περικοπή του ΕΚΑΣ, μείωση του επιδόματος θέρμανσης, μείωση της έκπτωσης φόρου για ιατρικές υπηρεσίες, πρόσθετες περικοπές στις συντάξεις και στα οικογενειακά επιδόματα και επιπλέον επιβαρύνσεις στις ασφαλιστικές εισφορές.
Οι άμεσοι φόροι προβλέπεται ότι θα διαμορφωθούν στα 20,766 δισ. ευρώ, αυξημένοι κατά 478 εκατ. ευρώ έναντι του 2017 και οι έμμεσοι φόροι προβλέπεται να διαμορφωθούν στα 27,390 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 473 εκατ. ευρώ έναντι του 2017.
Αναλυτικότερα από την 1η Ιανουαρίου 2018 θα επέλθουν οι εξής αλλαγές:
-Περαιτέρω αλλαγή στα κριτήρια χορήγησης του ΕΚΑΣ μέσω της οποίας δεκάδες χιλιάδες συνταξιούχοι θα στερηθούν ακόμη και 1.400 ευρώ τον χρόνο.
-Η κατάργηση του ειδικού καθεστώτος ΦΠΑ και στα υπόλοιπα 32 νησιά του Αιγαίου. Αυτό σημαίνει πως προϊόντα και υπηρεσίες θα επιβαρυνθούν με τον κανονικό συντελεστή ΦΠΑ 24%.
-Η κατάργηση της έκπτωσης των ιατρικών δαπανών, η οποία θα φορτώσει τους φορολογούμενους με προβλήματα υγείας, με πρόσθετους φόρους 121 εκατ. ευρώ.
-Η νέα αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών για ελεύθερους επαγγελματίες και επιτηδευματίες. Από 1/1/2018 οι εισφορές θα υπολογίζονται επί των καθαρών κερδών του επαγγελματία ή της επιχείρησης, προσαυξημένων με τις ασφαλιστικές εισφορές που έχουν καταβληθεί κατά τη διάρκεια του 2017.
-Αυστηροποίηση των κριτηρίων χορήγησης του επιδόματος θέρμανσης, με τη δαπάνη να περικόπτεται για δεύτερη διαδοχική χρονιά. Έτσι, σε δύο εβδομάδες από σήμερα κάποιοι θα χάσουν εντελώς το επίδομα, ενώ δεν αποκλείεται και η μείωση του επιδόματος ανά λίτρο.
-Η κατάργηση της έκπτωσης στην παρακράτηση φόρου 1,5% θα αποτυπωθεί ως περαιτέρω μείωση των καθαρών αποδοχών για μισθωτούς και συνταξιούχους από την 1/1/2018.
-Θα ενεργοποιηθεί και το νέο πακέτο μέτρων στον τουρισμό. Περιλαμβάνει την ενεργοποίηση του τέλους διανυκτερεύσεων αλλά και το νέο καθεστώς φορολόγησης στις βραχυχρόνιες ενοικιάσεις τύπου Airbnb.
Επιφυλάξεις της αγοράς για τους έμμεσους φόρους
Παράγοντες της αγοράς εκφράζουν σοβαρότατες επιφυλάξεις τόσο για την επίτευξη των συγκεκριμένων στόχων, ενώ φοβούνται και εκτίναξη του λαθρεμπορίου, με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται.
Ο καφές, το κρασί και κυρίως τα καπνικά προϊόντα θα είναι –σύμφωνα με τον προς ψήφιση προϋπολογισμό- οι μεγαλύτεροι «αιμοδότες» στην αύξηση των έμμεσων φόρων, η οποία και αποτελεί «βαρόμετρο» για την επιτυχία του σκέλους των εσόδων. Συγκεκριμένα, οι έμμεσοι φόροι προβλέπεται να διαμορφωθούν στα 27,390 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 473 εκατ. ευρώ έναντι του 2017. Από το ποσό αυτό, τη μερίδα του λέοντος στην αύξηση επωμίζονται τα καπνικά προϊόντα και ακολουθεί ο καφές.
Εντούτοις, όπως έχει επισημάνει ο ΣΕΒ, ειδικά στην περίπτωση του καφέ, ο φόρος αυξάνει δυσανάλογα την τιμή ειδικά των πιο οικονομικών καφέδων, επιβαρύνοντας κυρίως την καθημερινότητα των πιο αδύναμων νοικοκυριών. Ο ΣΕΒ, σε πρόσφατη έκθεσή του είχε κάνει λόγο για «ανασταλτική δράση της υπερφορολόγησης στα δημόσια έσοδα, στις παραγωγικές δραστηριότητες αλλά και στην καθημερινότητα του πολίτη», η οποία «έχει επεκταθεί και σε νέες κατηγορίες προϊόντων και υπηρεσιών». Μια τάση που επιβεβαιώνεται και από την επιβολή του ειδικού φόρου κατανάλωσης (ΕΦΚ) στον καφέ από το 2017.
Μάλιστα, όπως τονίζει στη σχετική ανάλυση, παρόλο που ο φόρος υπεραποδίδει έναντι των αρχικών σχεδιασμών, καθώς η αρχική πρόβλεψη για ετήσια έσοδα 64 εκατ. ευρώ αναθεωρήθηκε πρόσφατα σε ετήσια έσοδα 85 εκατ. ευρώ για το 2017 συνολικά το αποτέλεσμα είναι αρνητικό για την οικονομία. Και αυτό γιατί, αν συνυπολογιστούν οι έμμεσες απώλειες εσόδων λόγω διόγκωσης της παραοικονομίας, υποβάθμισης του παραγωγικού ιστού της χώρας και τις απώλειες εσόδων που αυτή συνεπάγεται για το κράτος, τότε το καθαρό δημοσιονομικό αποτέλεσμα του φόρου θα είναι κάπως μειωμένο σε σύγκριση με αυτό το μέγεθος.
Ακόμα πιο έντονο είναι το αρνητικό δημοσιονομικό αποτέλεσμα στην περίπτωση των καπνικών προϊόντων, στα οποία και «ποντάρει» η κυβέρνηση για την αύξηση των εσόδων από έμμεσους φόρους. Εντούτοις, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα δεδομένα του 2017, η συγκεκριμένη «άσκηση» πολύ δύσκολα θα βγει. Και αυτό γιατί στο διάστημα Ιανουαρίου-Οκτωβρίου, τα συνολικά έσοδα από τη φορολογία των καπνικών προϊόντων (ΦΠΑ και Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης) ήταν μειωμένα κατά 464 εκατ. ευρώ. Ποσό δηλαδή που αντιστοιχεί περίπου στο σύνολο της αύξησης των εσόδων που αναμένει η κυβέρνηση το 2018 από τους άμεσους φόρους.
Σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών κ. Ευκλείδη Τσακαλώτο, η εικόνα το 2018 θα βελτιωθεί λόγω της αποθεματοποίησης που είχε γίνει στα τέλη του 2016, ενόψει και της νέας αύξησης στους φόρους.
«Η αύξηση κατά 439 εκατ. στους φόρους κατανάλωσης, προέρχονται από την αποθεματοποίηση των καπνικών προϊόντων. Δηλαδή ενώ για το 2017 είχαμε υπολογίσει τα καπνικά με το νέο ειδικό φόρο κατανάλωσης μέχρι τα μέσα της χρονιάς, πουλιόντουσαν προϊόντα με το παλιό, άρα για το 2018 που δεν θα συμβαίνει αυτό, αναμένουμε αυξημένα έσοδα», είχε αναφέρει χαρακτηριστικά από το βήμα της Βουλής ο κ. Τσακαλώτος.
Εντούτοις, παράγοντες του κλάδου μιλώντας στο insider.gr δεν συμμερίζονται καθόλου την αισιοδοξία αυτή. Αντίθετα εκτιμούν ότι τα συνολικά έσοδα με δυσκολία θα ξεπεράσουν τα επίπεδα του 2017, καθώς παράλληλα διογκώνεται σταθερά και το λαθρεμπόριο καπνού. Ενδεικτικό είναι ότι σήμερα ένα στα πέντε τσιγάρα που πωλούνται στην Ελλάδα είναι λαθραία, με ό,τι αυτό συνεπάγεται και για την απώλεια εσόδων αλλά και για τη δημόσια υγεία.
Όσο για το κρασί, παρά τις αλλεπάλληλες δεσμεύσεις της κυβέρνησης περί της κατάργησής του, ο ΕΦΚ παραμένει και το 2018 καθώς ο προϋπολογισμός προβλέπει έσοδα 28 εκατ. ευρώ. Και αυτό, παρά το γεγονός ότι επανειλημμένα παράγοντες της αγοράς, αλλά και η ίδια η κυβέρνηση έχουν χαρακτηρίσει τον εν λόγω φόρο άδικο και αναποτελεσματικό. Έτσι, κανείς δεν γνωρίζει αν τελικά ο φόρος αυτός θα καταργηθεί μέσα στο επόμενο έτος και τι δημοσιονομικό αποτέλεσμα θα επιφέρει η εξέλιξη αυτή.
