Στο κέντρο της προσοχής έχει μπει το στεγαστικό πρόβλημα, το οποίο όπως φαίνεται θα συνεχίσει να απασχολεί το επόμενο διάστημα Αθήνα και Βρυξέλλες. Το νέο πακέτο έξι παρεμβάσεων που ανακοίνωσε χθες ο πρωθυπουργός δεν θα είναι και το τελευταίο καθώς η κυβέρνηση αναμένει και τις λεπτομέρειες του πακέτου για τη προσιτή στέγη που έδωσε στη δημοσιότητα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
«Δεν είναι μόνο ελληνικό πρόβλημα, το γνωρίζετε καλά, είναι πανευρωπαϊκό το ζήτημα. Γι’ αυτό και για πρώτη φορά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα δρομολογήσει μια ευρωπαϊκή στρατηγική για το στεγαστικό και είναι πολύ πιθανόν να μπορούμε να έχουμε στη διάθεσή μας και ευρωπαϊκούς πόρους από το επόμενο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο για να υποστηρίξουμε την εθνική στεγαστική μας πολιτική. Όμως, προφανώς, δεν μπορούμε να περιμένουμε μέχρι τότε», τόνισε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κατά την ομιλία στη Βουλή χθες πριν ανακοινώσει έξι επιπλέον δράσεις που θα ενεργοποιηθούν το 2026 με στόχο να αυξηθεί η προσφορά για τα ακίνητα. «Η μόνη παράμετρος, δηλαδή, που μπορεί να εξομαλύνει τη μεγάλη ζήτηση που κρατά ψηλά τα ενοίκια».
Τα έξι νέα μέτρα για το στεγαστικό
Το πρώτο είναι ένα πρόγραμμα ανακαίνισης κατοικιών, 400 εκατ. ευρώ από πόρους του ΕΣΠΑ. Το πρόγραμμα όπως είπε ο πρωθυπουργός θα καλύπτει έως και το 90% της δαπάνης, επιδιώκοντας την αναβάθμιση κατά προτεραιότητα παλαιών κλειστών ακινήτων, με επιδότηση που θα φτάνει τα 36.000 ευρώ. Ένα μικρό ποσοστό θα αφορά και ιδιοκατοικούμενα σπίτια. Θα καλύπτει ανάγκες ανακαίνισης και ήπιες δράσεις ενεργειακής αναβάθμισης. Τα εισοδηματικά κριτήρια θα είναι 35.000 ευρώ για κάθε ζευγάρι και θα προσαυξάνεται κατά 5.000 ευρώ για κάθε παιδί.
Το δεύτερο μέτρο αφορά στην επιστροφή και δεύτερου ενοικίου ετησίως στους δημόσιους υπαλλήλους (εκπαιδευτικούς, νοσηλευτές και γιατρούς) που μισθώνουν σπίτι εκτός Αθήνας και Θεσσαλονίκης.
Το τρίτο μέτρο αφορά τοπικά σχέδια αναβάθμισης δημοτικών και κρατικών κτηρίων σε ορεινές και νησιωτικές περιοχές. «Στόχος και εδώ είναι να βρεθούν περισσότερες κατοικίες για δημόσιους υπαλλήλους, γι’ αυτό και φορείς υλοποίησης του προγράμματος θα είναι οι Περιφέρειες και οι Δήμοι. Αφιερώνουμε σε αυτό το 1,5% του συνολικού προϋπολογισμού του κάθε περιφερειακού προγράμματος», είπε ο πρωθυπουργός.
Τέταρτη παρέμβαση είναι κάποιοι επιπρόσθετοι περιορισμοί στη βραχυχρόνια μίσθωση με επέκταση της απαγόρευσης νέων μισθώσεων που ισχύουν σήμερα στο 1ο, 2ο και 3ο δημοτικό διαμέρισμα της Αθήνας και στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Στις περιοχές της Αθήνας και Θεσσαλονίκης όπου απαγορεύεται η νέα βραχυχρόνια μίσθωση όταν ένα τέτοιο ακίνητο μεταβιβάζεται θα διαγράφεται αυτόματα από το μητρώο ακινήτων βραχυχρόνιας διαμονής. «Αν κάποιος πουλήσει, δηλαδή, ένα ακίνητο προς εκμετάλλευση, αυτό θα μπορεί να μισθώνεται μόνο με μακροχρόνια μίσθωση», είπε ο κ. Μητσοτάκης. .
Ως πέμπτο μέτρο έρχεται ένα νέο πλαίσιο κινήτρων για να στραφούν περισσότερες ιδιωτικές επενδύσεις στον τομέα της προσιτής στέγης. Αυτό σημαίνει ότι οι κατασκευαστικές εταιρείες θα μπορούν πλέον να χτίζουν διαμερίσματα ή να μετατρέπουν σε κατοικίες υφιστάμενα κτήρια αποκλειστικά προς ενοικίαση για 10 χρόνια με ενοίκιο που θα καθορίζεται κεντρικά και τα έσοδα από αυτά τα μισθώματα θα εκπίπτουν από τον φόρο εισοδήματος των εταιρειών.
Ως έκτο μέτρο το υπουργείο Περιβάλλοντος θα φέρει σύντομα μία πολεοδομική πρόβλεψη που θα επιτρέπει τη γρήγορη μετατροπή υφιστάμενων ακινήτων τα οποία δεν ήταν μέχρι σήμερα προς οικιστική χρήση. Όπως είπε ο κ. Μητσοτάκης στόχος είναι να αντιμετωπιστούν παράλογες καταστάσεις όπως στο κέντρο της Αθήνας που έχουμε μισοτελειωμένα βιομηχανικά κτίρια, τα οποία, παρότι η βιομηχανική χρήση είναι πιο «βαριά» από τη χρήση κατοικίας, επειδή δεν το προβλέπει το γενικό πολεοδομικό σχέδιο, δεν μπορούν να μετατραπούν σε κατοικίες.
Παρεμβάσεις από την Ευρώπη
Με το στεγαστικό να αποτελεί πανευρωπαϊκό πρόβλημα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε χθες ένα νέο πακέτο παρεμβάσεων που περιλαμβάνει μεταφορά κονδυλίων από τον τρέχοντα ευρωπαϊκό προϋπολογισμό και επιπλέον κονδύλια στην επόμενη προγραμματική περίοδο, αλλαγές στους κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις, αλλά και ρυθμίσεις για τη βραχυχρόνια μίσθωση.
Βασικός στόχος του «Ευρωπαϊκού Σχεδίου για την Προσιτή Στέγαση» που παρουσιάστηκε χθες είναι να κινητοποιηθούν περισσότερες επενδύσεις που θα αυξήσουν την προσφορά των διαθέσιμων κατοικιών, ενώ στο κάδρο της ευρωπαϊκής πολιτικής μπαίνουν και οι βραχυχρόνιες μισθώσεις σε περιοχές που έχουν μεγάλο πρόβλημα. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της Κομισιόν απαιτούνται επιπλέον επενδύσεις 150 δισ. ευρώ κάθε χρόνο για να καλυφθεί η ζήτηση για στέγαση.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπολογίζει πως μέσα στην τρέχουσα προγραμματική περίοδο 20210-2027 έχουν ήδη κινητοποιηθεί επενδύσεις άνω των 43 δισ. ευρώ που έχουν σχέση με τη στέγαση με τη στήριξη προγραμμάτων όπως το Ταμείο Ανάκαμψης, η Πολιτική Συνοχής, το InvestEU κ.α.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα προτείνει τον επόμενο χρόνο μια νέα νομοθετική πρωτοβουλία σχετικά με τις βραχυχρόνιες μισθώσεις, η οποία θα «θεσπίσει ένα συνεκτικό, βασισμένο σε δεδομένα, σαφές και προβλέψιμο νομικό πλαίσιο της ΕΕ, που θα επιτρέπει στις τοπικές αρχές να λαμβάνουν στοχευμένα και αναλογικά μέτρα για την αντιμετώπιση των βραχυχρόνιων μισθώσεων, ιδιαίτερα σε περιοχές με πίεση στέγασης» με έμφαση στους επαγγελματίες μισθωτές.
Εθνικές και περιφερειακές αναπτυξιακές τράπεζες της ΕΕ δεσμεύθηκαν χθες να στηρίξουν το ευρωπαϊκό σχέδιο προσιτής στέγης με χρηματοδότηση που θα φτάσει στα 375 δισ. ευρώ έως το 2029.
