Ενισχυμένος σε σύγκριση με την τρέχουσα χρονιά είναι ο Προϋπολογισμός Υγείας για το 2026, με επιπλέον έσοδα να προέρχονται από μεταβιβάσεις από γενικές κρατικές πιστώσεις, με στόχο να διασφαλιστεί η εύρυθμη και αποτελεσματική λειτουργία των υπηρεσιών παροχής πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας φροντίδας υγείας της χώρας. Η ενίσχυση των κονδυλίων έρχεται να καλύψει κρίσιμα σημεία που αφορούν στην αύξηση του ορίου φαρμακευτικής δαπάνης, την αύξηση του ορίου διαγνωστικών και ιδιωτικών κλινικών, το επενδυτικό clawback, την μείωση των ληξιπρόθεσμων οφειλών των νοσοκομείων, την χορήγηση των φαρμάκων υψηλού κόστους (ΦΥΚ) από τον ΕΟΠΥΥ μέσω των ιδιωτικών φαρμακείων, τη δημιουργία του Ταμείου Καινοτομίας Φαρμάκων, την στήριξη της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας (η οποία για χρόνια παρέμενε υποστελεχωμένη) και την κάλυψη των μισθολογικών υποχρεώσεων του ΕΣΥ, που σήμερα διαθέτει τον μεγαλύτερο αριθμό εργαζομένων στην ιστορία του (84.063 υγειονομικούς, καταγεγραμμένους τον Μάιο του 2025).
Ο τακτικός προϋπολογισμός του Υπ. Υγείας για το 2026, (μετά τις μεταβιβάσεις) ύψους 7,34 δισ. ευρώ, ενισχύεται με επιπλέον πιστώσεις από το Πρόγραμμα Δημόσιων Επενδύσεων και του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας συνολικού ύψους 896 εκατ. ευρώ και διαμορφώνεται στα 8,24 δισ. ευρώ, δηλαδή κατά 578 εκατ. ευρώ από τα αντίστοιχα οικονομικά μεγέθη του τρέχοντος έτους. Σημειώνεται ότι η εκτίμηση για την ολοκλήρωση του 2025 είναι αντίστοιχα 7,2 δισ. ευρώ, ενώ με τις επιπλέον συνολικές πιστώσεις από Προγράμματα Δημόσιων Επενδύσεων και Ταμείο Ανάκαμψης ύψους 478 εκατ. ευρώ, διαμορφώνεται στα 7,7 δισ. ευρώ.
Κατά τη διάρκεια του έτους 2026 ο προϋπολογισμός του Υπουργείου Υγείας αναμένεται να ενισχυθεί με επιπλέον 400 εκατ. ευρώ από την κατηγορία «Πιστώσεις υπό κατανομή» των Γενικών Κρατικών Δαπανών, που διατίθενται κατά την εκτέλεση του προϋπολογισμού με βάση τα απολογιστικά στοιχεία για το ύψος του clawback, σύμφωνα με την παρ.3 του άρθρου 25 του ν.4549/2018, με τις δαπάνες του προϋπολογισμού δημοσίων επενδύσεων και του Ταμείου Ανάκαμψης να ανέρχονται σε 896 εκατ. ευρώ.
Στο πλαίσιο της αύξησης του προϋπολογισμού για την Υγεία, οι μεταβιβάσεις προς τα νοσηλευτικά ιδρύματα, τις μονάδες υγείας του συστήματος Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, την Εθνική Κεντρική Αρχή Προμηθειών Υγείας ΕΚΑΠΥ και τον ΕΟΠΥΥ αποσκοπούν στη διαρκή βελτίωση του επιπέδου των προσφερόμενων υπηρεσιών, στην αναβάθμιση του επιπέδου εξυπηρέτησης των ασθενών, στην ανανέωση και στον εκσυγχρονισμό τόσο του ιατρικού εξοπλισμού όσο και των κτηριακών υποδομών καθώς και στη διασφάλιση της απρόσκοπτης διαδικασίας εφοδιασμού με ιατροφαρμακευτικό και λοιπό υλικό. Επιπρόσθετα, οι μεταβιβάσεις προς τους εποπτευόμενους φορείς του Υπουργείου προορίζονται να καλύψουν τόσο τις λειτουργικές ανάγκες όσο και τις εξειδικευμένες δραστηριότητές τους κατά τομέα, συμπεριλαμβανομένων των μονάδων ψυχικής υγείας, της καταπολέμηση των ναρκωτικών, της διακομιδής έκτακτων περιστατικών και της αντιμετώπισης έκτακτων υγειονομικών καταστάσεων. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να τονιστεί ότι η λειτουργία της ΕΚΑΠΥ με τις κεντρικές προμήθειες των νοσοκομείων συμβάλλει στην εξοικονόμηση πόρων, όπως ισχύει και όλες τις παρεμβάσεις που υλοποιούνται κατά την ψηφιακή μετάβαση του ΕΣΥ, με τους πόρους αυτούς να διοχετεύονται για την κάλυψη αναγκών, που παρέμεναν ακάλυπτες. Μια εξ’ αυτών που παραμένει πρόκληση για το υπ. Υγείας αφορά στη δημιουργία Δομών Ανακουφιστικής-Παρηγορητικής φροντίδας (για την φιλοξενία ασθενών τελικού σταδίου), έναν τομέα όπου η χώρα μας υστερεί αισθητά σε σύγκριση με τις χώρες του εξωτερικού.
Οι δημοσιονομικές παρεμβάσεις για το διάστημα 2025-2027 περιλαμβάνουν την επέκταση του μέτρου της αύξησης του ορίου φαρμακευτικής δαπάνης κατά 100 εκατ. ευρώ ετησίως (και μετά το 2025), την αύξηση του ορίου υγειονομικών δαπανών διαγνωστικών και ιδιωτικών κλινικών κατά 35 εκατ. ευρώ, την χορήγηση των ΦΥΚ από τα ιδιωτικά φαρμακεία, με κονδύλι 12 εκατ. ευρώ ετησίως και 50 εκατ. ευρώ για τη δημιουργία του Ταμείου Καινοτομίας, με στόχο να αυξηθεί και να επιταχυνθεί η πρόσβαση των ασθενών με σοβαρά νοσήματα στα καινοτόμα φάρμακα.
Οι αυξημένες μισθολογικές ανάγκες του Συστήματος Υγείας από τις επιπλέον προσλήψεις
Επίσης περιλαμβάνεται ενίσχυση για την κάλυψη των αυξημένων μισθολογικών αναγκών του ΕΣΥ και του ΕΚΑΒ, δεδομένου ότι σήμερα στο ΕΣΥ (συμπεριλαμβανομένων των νοσοκομείων των Κέντρων Υγείας και του ΕΚΑΒ εργάζονται 104.245 υγειονομικοί (στοιχεία Ιουνίου 2025), δηλαδή οι περισσότεροι εργαζόμενοι που είχε ποτέ το σύστημα υγείας στην Ελλάδα. Μέσα στο διάστημα 2019-2025 προσελήφθησαν 7.830 υγειονομικοί με συνέπεια τον Μάιο του 2025 να εργάζονται στα νοσοκομεία του ΕΣΥ 84.063 υγειονομικοί (συγκεκριμένα κατά 11,2% περισσότεροι ιατροί) όταν τον Ιούνιο του 2019 μετά τις μαζικές συνταξιοδοτήσεις των μνημονιακών ετών εργάζονταν στα νοσοκομεία του ΕΣΥ 77.414 υγειονομικοί. Στο πλαίσιο αυτών των προσλήψεων έχουν καλυφθεί για πρώτη φορά μετά από 15 χρόνια, λόγω των κινήτρων που έδωσε το Υπ. Υγείας τα 2/3 των 300 ακάλυπτων θέσεων των νοσοκομείων της περιφέρειας (όπου έβγαιναν σταθερά άγονες στους διαγωνισμούς, ειδικά στα νησιά).
Πώς διαμορφώνεται ο προϋπολογισμός για το κλείσιμο του τρέχοντος έτους
Ο τακτικός προϋπολογισμός έτους 2025 είχε προβλεφθεί σε 6.608 εκατ. ευρώ, ενώ κατά τη διάρκεια εκτέλεσης ενισχύθηκε κατά 578 εκατ. ευρώ και διαμορφώθηκε στο ποσό των 7.186 εκατ. ευρώ. Ειδικότερα, το 2025 διατέθηκαν από το τακτικό και το ειδικό αποθεματικό του κρατικού προϋπολογισμού (παρ.1 και 8 του άρθρου 59 του ν.4270/2014) πιστώσεις συνολικού ύψους 181 εκατ. ευρώ περίπου, οι οποίες διατέθηκαν κατά κύριο λόγο ως ακολούθως:
-41,4 εκατ. ευρώ για την προμήθεια αντιικών φαρμάκων και θεραπειών κατά του Covid-19,
-15,6 εκατ. ευρώ για την αποζημίωση των ιατρών των νοσοκομείων του Εθνικού Συστήματος Υγείας (ΕΣΥ) και του Γενικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης (ΓΝΘ) Παπαγεωργίου για το διάστημα από 01.10.2024 έως 30.9.2025, στο πλαίσιο μέτρων για την αντιμετώπιση του Covid-19 (άρθρα 88, 89 και 90 του ν.4850/2021, Α’ 208),
-75,1 εκατ. ευρώ για την κάλυψη δαπανών σε εκτέλεση δικαστικών αποφάσεων που προέκυψαν από την εκδίκαση μισθολογικών διαφορών υπαλλήλων του Υπουργείου Υγείας, των νοσοκομείων, της ΠΦΥ και του ΕΚΑΒ,
-20 εκατ. ευρώ για την προμήθεια μέσω της ΕΚΑΠΥ φαρμακευτικών σκευασμάτων για λογαριασμό των δημόσιων νοσοκομείων και το ΓΝΘ Παπαγεωργίου λόγω της ισόποσης αύξησης του ορίου της φαρμακευτικής δαπάνης για το έτος 2023, σύμφωνα με το άρθρο 25 παρ.2α του ν.4549/2018 καθώς και
-14,5 εκατ. ευρώ για εισπραχθέντα έσοδα προηγούμενου οικονομικού έτους, τα οποία δεν κατέστη δυνατό να εγγραφούν στον προϋπολογισμό του Υπουργείου Υγείας λόγω λήξης του οικονομικού έτους και αφορούν στην κάλυψη των λειτουργικών δαπανών των Μονάδων Ψυχικής Υγείας, σύμφωνα με το άρθρο 18 του ν.5129/2024 (Α’ 124).
Επίσης, ο προϋπολογισμός εξόδων του Υπουργείου Υγείας εκτιμάται ότι θα ενισχυθεί περαιτέρω από λοιπές υπό κατανομή πιστώσεις των Γενικών Κρατικών Δαπανών του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, συνολικού ύψους 386 εκατ. ευρώ περίπου, ως εξής:
-120 και 30 εκατ. ευρώ για την επιχορήγηση του ΕΟΠΥΥ και της ΕΚΑΠΥ, αντίστοιχα, για την κάλυψη της αύξησης του ορίου φαρμακευτικής δαπάνης (clawback) έτους 2023, σύμφωνα με την παρ.3β του άρθρου 25 του ν.4549/2018,
-158 εκατ. ευρώ για την κάλυψη ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων των νοσοκομείων του ΕΣΥ και
-78 εκατ. ευρώ περίπου για την κάλυψη της αυξημένης μισθολογικής δαπάνης κυρίως λόγω των νέων διορισμών αλλά και λόγω της οριζόντιας αύξησης του μισθολογίου του δημόσιου τομέα, σύμφωνα με το άρθρο 14 του ν.5163/2024 (Α’ 199).
Στον τακτικό προϋπολογισμό του Υπουργείου Υγείας για το 2026 έχουν προβλεφθεί πιστώσεις ύψους 6.946 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 338 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον αρχικό προϋπολογισμό έτους 2025. Ειδικότερα, στον προϋπολογισμό του Υπουργείου Υγείας έχουν προβλεφθεί πιστώσεις ύψους:
-2.183 εκατ. ευρώ για μεταβιβάσεις προς τα δημόσια νοσοκομεία, την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας και την Εθνική Αρχή Προμηθειών Υγείας ΕΚΑΠΥ,
-1.900 εκατ. ευρώ για την επιχορήγηση του ΕΟΠΥΥ, στην οποία περιλαμβάνονται πιστώσεις ύψους:
- 912 εκατ. ευρώ για τη χρηματοδότηση των νοσοκομείων μέσω της εφαρμογής του συστήματος DRG (δηλαδή την ταξινόμηση των ασθενών και την αντίστοιχη κοστολόγηση των νοσοκομειακών υπηρεσιών)
- 578 εκατ. ευρώ για την κάλυψη της απώλειας των εσόδων του λόγω της μείωσης κατά μία ποσοστιαία μονάδα των ασφαλιστικών εισφορών για την υγειονομική περίθαλψη και
- 50 εκατ. ευρώ για τη σύσταση του Ταμείου Καινοτομίας Φαρμάκων
- 358 εκατ. ευρώ για μεταβιβάσεις προς λοιπά νομικά πρόσωπα εποπτείας του Υπουργείου Υγείας
- 2.390 εκατ. ευρώ για τη μισθοδοσία του προσωπικού του Υπουργείου καθώς και του τακτικού προσωπικού των νοσοκομείων, της ΠΦΥ και του ΕΚΑΒ
- 105 εκατ. ευρώ για δαπάνες αγοράς αγαθών και υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένης της δαπάνης για την προμήθεια εμβολίων κατά του Covid-19 και αντιικών θεραπειών
- 11 εκατ. ευρώ για λοιπές δαπάνες.
