Αλλαγές στην χάραξη, σε τεχνικές παραμέτρους και με στόχο την καλύτερη σύνδεση του αεροδρομίου της Ν. Αγχιάλου και του οικισμού του Αλμυρού, ώστε να διευκολύνεται η μετακίνηση των επιβατών, προκύπτουν όσον αφορά στο σιδηροδρομικό έργο με τίτλο «Σύνδεση της σιδηροδρομικής γραμμής Λάρισας – Βόλου με το εργοστάσιο SOVEL στον Αλμυρό Μαγνησίας», τμήμα του ευρύτερου project «Σύνδεση ΒΙ.ΠΕ. Π.Ε. Μαγνησίας, λιμένος Βόλου και αεροδρομίου Ν. Αγχίαλου με το υφιστάμενο δίκτυο του ΟΣΕ».
Μάλιστα, ήδη από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) εγκρίθηκε η τροποποιημένη ΑΕΠΟ (Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων) του έργου για την ενσωμάτωση των διαφοροποιήσεων του περιβαλλοντικά εγκεκριμένου σχεδιασμού και την προσαρμογή/συμμόρφωση του περιεχομένου της στο νεότερο κανονιστικό πλαίσιο (συμπεριλαμβανομένης της παράτασης ισχύος της).
Όπως φαίνεται, προέκυψαν πρόσθετες ανάγκες που σχετίζονται με την εξέταση σύνδεσης λοιπών κρίσιμων υποδομών της Μαγνησίας π.χ. οικισμοί, αεροδρόμιο, λιμάνι, με το υφιστάμενο σιδηροδρομικό δίκτυο, ώστε να εξυπηρετηθούν και οι απαιτήσεις του επιβατικού μεταφορικού έργου. Συγκεκριμένα πέραν της εμπορευματικής λειτουργίας (εξυπηρέτηση των βιομηχανικών εγκαταστάσεων της SOVEL), κρίθηκε απαραίτητη η αξιοποίηση της σιδηροδρομικής γραμμής, ώστε να συνδέσει την πόλη του Αλμυρού και τον Κρατικό Αερολιμένα Νέας Αγχιάλου με την υφιστάμενη σιδηροδρομική γραμμή Λάρισας – Βόλου (επιβατική λειτουργία), με αποτέλεσμα να επέλθουν διαφοροποιήσεις με σχέση με την αρχική περιβαλλοντική αδειοδότηση του έργου.
Η αρχική εκδοχή
Όπως αναφέρεται στην απόφαση αλλά και στην ΜΠΕ, η υπό μελέτη Σιδηροδρομική Γραμμή (Σ.Γ.) έχει αδειοδοτηθεί και αφορά στην κατασκευή και λειτουργία μονής κανονικής γραμμής για τη σύνδεση του εργοστασίου SOVEL στον Αλμυρό με την υφιστάμενη Σ.Γ. Λάρισας – Βόλου στον υφιστάμενο Σιδηροδρομικό Σταθμό (Σ.Σ.) Λατομείου, για συνολικό μήκος περίπου 34,9 χλμ.. Φορέας του έργου είναι ο (πρώην) Οργανισμός Σιδηροδρόμων Ελλάδος (ΟΣΕ) και νυν «Σιδηρόδρομοι Ελλάδας», και στόχος της Σ.Γ. είναι η σύνδεση της βιομηχανικής περιοχής Αλμυρού με το υφιστάμενο σιδηροδρομικό δίκτυο, εφόσον στην περιοχή του Αλμυρού λειτουργούν ήδη μια μεγάλη χαλυβουργία, καθώς και μικρότερες βιομηχανικές μονάδες και λιμενικές εγκαταστάσεις (λιμάνι Τσιγγέλι). Η περιοχή προβλέπεται να αποτελέσει τη νέα ΒΙ.ΠΕ. του Βόλου, αφού η υφιστάμενη έχει κορεστεί και δεν έχει δυνατότητα επέκτασης.
Σκοπός της σιδηροδρομικής σύνδεσης είναι να καλύψει τη μεταφορά εμπορευμάτων από την βιομηχανική περιοχή του Αλμυρού προς την υπόλοιπη Ελλάδα και στη συνέχεια προς την Ευρώπη. Παράλληλα, η νέα σιδηροδρομική γραμμή θα έχει τη δυνατότητα, με τη δημιουργία Σιδηροδρομικών Σταθμών (Σ.Σ.) να αποτελέσει μέρος μιας μελλοντικής σιδηροδρομικής σύνδεσης του Βόλου μέσω Καλαμπάκας με τον σχεδιαζόμενο Δυτικό Σιδηροδρομικό άξονα, να συνδεθεί με τον κρατικό αερολιμένα της Νέας Αγχιάλου και να εξυπηρετήσει τις μετακινήσεις των κατοίκων της ευρύτερης περιοχής Αλμυρού.
Οι νέες ανάγκες, το αεροδρόμιο Ν. Αγχιάλου και ο Αλμυρός
Όπως σημειώνεται, από την αρχική αδειοδότηση του έργου έως σήμερα έχει προκύψει η ανάγκη μερικής τροποποίησης της χάραξης της Σ.Γ. (για μήκος περίπου 13,5 km) σε σχέση με τη χάραξη που έχει αδειοδοτηθεί, έτσι ώστε η Σ.Γ. να διέρχεται πλησιέστερα του αεροδρομίου της Ν. Αγχιάλου και του οικισμού του Αλμυρού, ώστε να διευκολύνεται η μετακίνηση των επιβατών. Το συνολικό μήκος της Σ.Γ. μετά από την τροποποίηση θα είναι περίπου 35,5 km, δηλαδή θα είναι ίδιας τάξης μεγέθους, ενώ τόσο η αδειοδοτημένη Σ.Γ. όσο και η τροποποίηση δεν διέρχονται από ευαίσθητες περιβαλλοντικά περιοχές, όπως περιοχές Natura 2000, Καταφύγια Άγριας Ζωής, προστατευόμενους υγροτόπους, κ.λπ., ενώ διέρχεται από περιοχές τόσο δασικές όσο και μη δασικές.
Οι περιοχές διέλευσης είναι πεδινές εκτάσεις. Για την εξασφάλιση της καλής λειτουργίας της Σ.Γ., στο τμήμα της τροποποίησης προβλέπονται τα κατάλληλα τεχνικά έργα όπως γέφυρες, οχετοί, κ.λπ. Η μελετώμενη ταχύτητα είναι 80-120 km/h. Για την καλύτερη εξυπηρέτηση του επιβατικού κοινού προβλέπονται οι απαραίτητοι σταθμοί, όπως ο Σ.Σ. Αεροδρομίου και ο Σ.Σ. Αλμυρού.
Το αδειοδοτημένο τμήμα της Σ.Γ. διέρχεται εντός των ορίων του αρχαιολογικού χώρου «Κάτω Σπαρτιάς (Ποντίκια) Σέσκλου» και «Κάτω Σπαρτιάς (Ποντίκια) Σέσκλου, Ζώνη Β», καθώς και του αρχαιολογικού χώρου «Μικροθήβες Νέας Αγχιάλου, Μαγνησία» και «Μικροθήβες Νέας Αγχιάλου, Μαγνησία, Ζώνη Β». Η τροποποίηση της Σ.Γ. δε διέρχεται από κάποιο αρχαιολογικό χώρο, ωστόσο διέρχεται από περιοχή χαρακτηρισμένη ως Άλλος Βιότοπος με ονομασία «Ρέμα Χολόρρεμα Θεσσαλίας ». Το σύνολο του έργου υπάγεται διοικητικά στην Π.Ε. Μαγνησίας, Π. Θεσσαλίας και συγκεκριμένα διέρχεται από τους Δήμους Βόλου, Ρήγα Φεραίου και Αλμυρού, ενώ τόσο η αδειοδοτημένη Σ.Γ. όσο και το τμήμα της τροποποίησης δε διέρχονται εντός ορίων οικισμών.
Η αδειοδοτημένη Σ.Γ. ξεκινά από το Σ.Σ. Λατομείου και οδεύει νότια, διερχόμενη δυτικά του κρατικού αερολιμένα Νέας Αγχιάλου και ανατολικά του οικισμού του Αλμυρού για να καταλήξει στο εργοστάσιο της SOVEL, ενώ η αιτούμενη τροποποίηση της χάραξης της Σ.Γ. εκκινεί βόρεια του κρατικού αερολιμένα Νέας Αγχιάλου και καταλήγει στο εργοστάσιο της SOVEL. Κατά μήκος της αδειοδοτημένης και τροποποιημένης Σ.Γ. προβλέπονται όλα τα απαραίτητα τεχνικά και υδραυλικά έργα, όπως Σ.Σ., σήραγγες, γέφυρες, οχετοί, κ.λπ. ενώ προβλέπονται οι απαιτούμενες αποκαταστάσεις του οδικού δικτύου και των δικτύων κοινής ωφέλειας.
Οι περιοχές από τις οποίες διέρχεται η αιτούμενη τροποποίηση είναι πεδινές γεωργικές εκτάσεις. Για αυτό, πριν την κατασκευή του έργου θα εκπονηθεί πλήρης μελέτη απαλλοτρίωσης κτηματολογίου, η οποία θα λαμβάνει υπόψη τις διανομές που υφίστανται στην περιοχή. Η μελέτη απαλλοτρίωσης θα αφορά ολόκληρο το μήκος της χάραξης, συμπεριλαμβανομένου του αδειοδοτημένου τμήματος που διατηρείται και της τροποποίησης της Σ.Γ. Επιπλέον, η ζώνη της κτηματογράφησης θα εκτείνεται όσο απαιτείται και πάντα σε συνεννόηση με τις αρμόδιες Υπηρεσίες, με σκοπό να περιγράφεται πλήρως το περίγραμμα κάθε ιδιοκτησίας που συμμετέχει στην απαλλοτρίωση ακόμα και εκτός των ορίων απαλλοτρίωσης, για μελλοντικό έλεγχο: α) της αξίας των εναπομεινάντων τμημάτων και β) της αρτιότητας και οικοδομησιμότητας των θιγόμενων ακινήτων, ώστε να προσεγγιστεί στη συνέχεια με μεγάλη ασφάλεια το προεκτιμώμενο κόστος των προς απαλλοτρίωση ιδιοκτησιών
Σε όλο το μήκος της Σ.Γ., αδειοδοτημένο και τροποποιημένο, έχει δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στις συνδέσεις με το οδικό δίκτυο, έτσι ώστε να είναι δυνατή η πρόσβαση των κατοίκων της περιοχής στις καλλιεργούμενες εκτάσεις και στους οικισμούς. Ακόμα, προβλέπονται οι αποκαταστάσεις των δικτύων κοινής ωφέλειας που επηρεάζονται από την κατασκευή και λειτουργία του έργου ώστε να μην υποβαθμίζεται η λειτουργία τους.
Η λειτουργία του έργου
Όπως σημειώνεται, η λειτουργία της Σ.Γ. είναι ιδιαίτερα σημαντική, αφού θα εξυπηρετεί τόσο εμπορευματικούς, όσο και επιβατικούς σκοπούς. Αναφορικά με την εμπορευματική λειτουργία, θα εξυπηρετεί άμεσα της βιομηχανικές εγκαταστάσεις του Αλμυρού, με σκοπό τη μαζική μεταφορά πρώτων υλών και εμπορευμάτων. Έτσι, θα επιτυγχάνεται μείωση των φορτηγών οχημάτων με αποτέλεσμα τη μείωση των τροχαίων ατυχημάτων και των εκπεμπόμενων αέριων ρύπων. Πολύ σημαντική είναι και η επιβατική λειτουργία της Σ.Γ., καθώς θα συνδέει την πόλη του Αλμυρού και το αεροδρόμιο της Ν. Αγχιάλου με την υφιστάμενη γραμμή Λάρισας – Βόλου, μέσω της διαμόρφωσης αντίστοιχων Σ.Σ. Έτσι, η Σ.Γ. θα αποτελέσει προαστιακή σύνδεση της περιοχής του Αλμυρού με το Βόλο.
Αναμένονται 10 δρομολόγια εμπορευματικής λειτουργίας, πλην Κυριακής και αργιών. Ακόμα, προβλέπονται 12 ζεύγη δρομολογίων μεταξύ Βόλου και Αλμυρού. Για όλο το διάστημα λειτουργίας της Σ.Γ. προβλέπονται οι απαραίτητες εργασίες συντήρησης – επισκευής, η απομάκρυνση των στερεών αποβλήτων, η σωστή λειτουργία των τεχνικών υδραυλικών έργων για τη διοχέτευση της παροχής σχεδιασμού τους και ο έλεγχος των εκπομπών αέριων ρύπων, θορύβου και δονήσεων.
Ο στόχος και η σκοπιμότητά του
Η υπό μελέτη σύνδεση της Σ.Γ. Λάρισας – Βόλου με το εργοστάσιο SOVEL στον Αλμυρό Βόλου αποτελεί τμήμα ενός ευρύτερου έργου που αφορά τη «Σύνδεση BI.ΠΕ. Π.Ε. Μαγνησίας, λιμένος Βόλου και αεροδρομίου Ν. Αγχιάλου με το υφιστάμενο δίκτυο του ΟΣΕ». Το σύνολο του έργου περιλαμβάνει συνδέσεις κρίσιμων υποδομών της Π.Ε. Μαγνησίας (ΒΙ.ΠΕ., λιμάνι, αεροδρόμιο) με το υφιστάμενο σιδηροδρομικό δίκτυο με σκοπό την αύξηση του μεταφορικού έργου.
Το τμήμα της σύνδεσης της Σ.Γ. Λάρισας – Βόλου με το εργοστάσιο της SOVEL αποτελεί το μεγαλύτερο κομμάτι του ευρύτερου έργο και είναι ιδιαίτερα κρίσιμο, διότι στην περιοχή του Αλμυρού λειτουργούν ήδη εκτός από το εργοστάσιο της SOVEL που αποτελεί μια μεγάλη χαλυβουργία, μικρότερες βιομηχανικές μονάδες και λιμενικές εγκαταστάσεις (λιμάνι Τσιγγέλι). Η περιοχή αυτή σχεδιάζεται να αποτελέσει τη νέα ΒΙ.ΠΕ. του Βόλου, αφού η υφιστάμενη έχει κορεστεί και δεν διαθέτει τη δυνατότητα επέκτασης.
Σκοπός της υπό μελέτη σύνδεσης είναι να καλύψει κατ’ αρχάς την μεταφορά εμπορευμάτων, σιδηροδρομικά από την βιομηχανική περιοχή του Αλμυρού προς τη βόρεια Ελλάδα και στη συνέχεια προς την Ευρώπη. Η λειτουργία, λοιπόν, αυτής της σύνδεσης θα προσθέσει μεταφορικό έργο (σε τόνους ή τόνο‐χιλιόμετρα) στον εθνικό σιδηρόδρομο. Αυτό μεταφράζεται σε περιορισμένες εκπομπές ρύπων, καθώς και σε μείωση των οδικών τροχαίων ατυχημάτων. Η αθροιστική εισαγωγή πρώτων υλών και η εξαγωγή προϊόντων από το εργοστάσιο της SOVEL μόνο ανέρχεται σε πάνω από 1 εκατ. τόνους ετησίως, χωρίς να συμπεριλαμβάνονται οι λοιπές βιομηχανίες – βιοτεχνίες της περιοχής.
Επίσης, ο Αλμυρός αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη σε πληθυσμό πόλη της Π.Ε. Μαγνησίας, ενώ το διεθνές αεροδρόμιο Ν. Αγχιάλου είναι από τα μεγαλύτερα της χώρας. Ταυτόχρονα, η νέα Σ.Γ. προς την περιοχή Αλμυρού θα έχει τη δυνατότητα, με τη δημιουργία Σ.Σ. να αποτελέσει επέκταση του υφιστάμενου προαστιακού σιδηροδρόμου Λάρισα ‐ Βόλος, να συνδεθεί με τις εγκαταστάσεις του Αεροδρομίου της Ν. Αγχιάλου (σημείωση: προβλέπεται μελλοντική αναβαθμισμένη χρήση του αεροδρομίου) και να εξυπηρετήσει τις μετακινήσεις των κατοίκων της ευρύτερης περιοχής Αλμυρού, με την δημιουργία του προτεινόμενου Σ. Σ. στην περιοχή.
Έτσι, η Σ.Γ. είναι σύμφωνη με τις σύγχρονες επιταγές των συγκοινωνιακών έργων τα οποία πρέπει να αποτελούν μέρος ενός ευρύτερου συνόλου διασυνδεδεμένων συστημάτων μεταφορών και εκτός από την απλή σύνδεση μεταξύ περιοχών να προσφέρουν ολοκληρωμένες μετακινήσεις μέσω παράλληλης σύνδεσης με άλλα συστήματα μεταφορών, όπως λιμάνια ή αεροδρόμια.
Επίσης, ένα σιδηροδρομικό έργο ευνοεί ιδιαίτερα τις επιχειρήσεις που παρουσιάζουν σταθερότητα και βρίσκονται σε λειτουργία επί σειρά ετών, όπως είναι οι βιομηχανίες στην περιοχή του Αλμυρού. Τα ανωτέρω χαρακτηριστικά συνδυάζονται με τη γεωγραφία και τοπογραφία της περιοχής που βρίσκεται κοντά στα μεγάλα αστικά κέντρα της Θεσσαλίας, δηλαδή τη Λάρισα και τον Βόλο. Η σχετικά μικρή απόσταση από τις πιο αναπτυγμένες αυτές περιοχές, αναμένεται να ευνοήσει την ευρύτερη περιοχή του Αλμυρού, καθώς η ανάπτυξη των μετακινήσεων δημιουργεί ισχυρές βάσεις για τη βιώσιμη ανάπτυξη της βιομηχανικής δραστηριότητας και την κοινωνική και οικονομική ευημερία των κατοίκων εφόσον αυξάνονται οι ευκαιρίες για εργασία, εκπαίδευση, αναψυχή, κ.λπ.
