Με την ενίσχυση του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών να αποτελεί το νούμερο ένα στόχο της οικονομικής πολιτικής, μελέτες που δημοσίευσαν χθες τα τμήματα οικονομικής ανάλυσης δύο συστημικών τραπεζών έρχονται να ρίξουν και πάλι τα φώτα στο βασικό πρόβλημα που συγκρατεί, αν δεν αντιστρέφει πλήρως, τις ονομαστικές αυξήσεις των μισθών: Τον υψηλό πληθωρισμό.
Είναι δηλωμένη πρόθεση της κυβέρνησης στη ΔΕΘ τον Σεπτέμβριο να ανακοινωθούν μέτρα που θα έχουν άμεσες θετικές επιδράσεις στα εισοδήματα, ειδικά μέσω της μείωση της άμεσης φορολογίας που θα αυξήσει άμεσα τα χρήματα που παίρνουν κάθε μήνα οι εργαζόμενοι λόγω των χαμηλότερων παρακρατήσεων, ειδικά στα μεσαία εισοδήματα.
Όμως αν διατηρηθεί υψηλά ο ρυθμός αύξησης των τιμών στα καταναλωτικά προϊόντα και τις υπηρεσίες υπάρχει ο κίνδυνος οι όποιες ονομαστικές αυξήσεις υπάρξουν να αποτελέσουν στην πραγματικότητα «δώρον άδωρον» για τους μισθωτούς.
- Οι επιπτώσεις του υψηλού πληθωρισμού αποτυπώνονται στο τελευταίο οικονομικό δελτίο της Alpha Bank: Από το 2019 έως το 2024 το ονομαστικό διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών της χώρας μας έχει αυξηθεί κατά 27%. Σε πραγματικούς όρους ωστόσο η αύξηση ήταν σημαντικά χαμηλότερη 12,3% κυρίως λόγω της ανόδου των τιμών. Μάλιστα από το 2022 και μετά η αύξησης της ιδιωτικής κατανάλωσης είναι μεγαλύτερη από αυτή του διαθέσιμου εισοδήματος με αποτέλεσμα να έχει περάσει σε αρνητικό έδαφος το ποσοστό αποταμίευσης.
- Ταυτόχρονα, όπως σημειώνει μελέτη της Eurobank, o πληθωρισμός αυξάνει τα φορολογικά βάρη, καθώς τα εισοδήματα αυξάνονται ονομαστικά και έτσι οι φόροι υπολογίζονται με υψηλότερους συντελεστές.
Και στις δύο μελέτες προτείνεται η «τιμαριθμοποίηση» των φορολογικών συντελεστών, δηλαδή η σύνδεση τους με τις μεταβολές των τιμών ως ένα μέτρο που θα ενισχύσει τα πραγματικά διαθέσιμα εισοδήματα, θα δημιουργήσει ένα καθεστώς προβλεψιμότητας για τις φορολογικές επιβαρύνσεις και θα ενισχύσει την αναλογικότητα.
Πακέτο ΔΕΘ: Τα «ναι», τα «όχι» και τα «ίσως»
Σύμφωνα με την μελέτη της Eurobank η πλήρης τιμαριθμοποίηση της φορολογίας εισοδήματος θα μείωνε τα φορολογικά έσοδα του 2025 κατά σχεδόν 1 δισ. ευρώ, ενώ μια μερική τιμαριθμοποίηση θα περιόριζε τις απώλειες στα 600 εκατ. ευρώ. Όμως, σύμφωνα με πληροφορίες του insider.gr, το ενδεχόμενο τιμαριθμοποίησης βρίσκεται εκτός κάδρου καθώς σύμφωνα με πηγές του οικονομικού επιτελείου ένα έκτακτο γεγονός που θα αύξανε σημαντικά τον πληθωρισμό (όπως έγινε το 2022) θα αρκούσε για να εκτροχιάσει τη δημοσιονομική πορεία της χώρας.
Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, η κυβέρνηση προσανατολίζεται σε μεγάλες αλλαγές στην άμεση φορολογία με αύξηση του αφορολόγητου ορίου και αλλαγές στα κλιμάκια ειδικά στα εισοδήματα έως 50.000 ευρώ. Επιπλέον φοροελαφρύνσεις σχεδιάζονται ειδικά για τις οικογένειες με παιδιά που είναι και πιο επιβαρυμένες.
Το πακέτο της ΔΕΘ θα κλειδώσει προς τα τέλη του μήνα αλλά μέχρι στιγμής κερδίζουν έδαφος μέτρα όπως η αύξηση του βασικού αφορόλητου στα 10.000 ευρώ, η εισαγωγική ενός ενδιάμεσου σκαλοπατιού στη φορολογική κλίμακα ειδικά για τα εισοδήματα από 10.001 έως 16.000 ευρώ και η αναπροσαρμογή του ορίου στο οποίο επιβάλλεται ο ανώτατος φορολογικός συντελεστής.
Από την άλλη έχουν αποκλειστεί η μείωση του ΦΠΑ που σύμφωνα με την κυβέρνηση δεν θα περάσει στους καταναλωτές, αλλά και η επαναφορά των δώρων και των επιδομάτων αδείας στο δημόσιο και στις συντάξεις.
