Στο 2,2% διαμορφώνεται πλέον η βασική εκτίμηση του Γραφείου του Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας φέτος αποδίδοντας την οριακή προς τα κάτω αναθεώρηση της προηγούμενης πρόβλεψης (2,3%) στις δύο πηγές αβεβαιότητας που ενδεχομένως θα επιδεινώσουν το επενδυτικό κλίμα και την καταναλωτική εμπιστοσύνη: Την συνεχιζόμενη ρητορική για τους δασμούς και την πρόσφατη ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή.
Όπως αναφέρεται στην τριμηνιαία έκθεση για την ελληνική οικονομία που παρουσίασε σήμερα ο συντονιστής του Γραφείου, καθηγητής Γιάννης Τσουκαλάς, οι δύο αυτές εστίες αβεβαιότητας δημιουργούν αστάθεια στις διεθνείς χρηματαγορές, σημαντική αύξηση στα ασφάλιστρα κινδύνου διακίνησης πετρελαίου και φυσικού αερίου, δυσμενείς συνθήκες για το διεθνές εμπόριο, μείωση προβλεψιμότητας για επενδυτές και νοικοκυριά, και αν διατηρηθούν, και πολύ περισσότερο αν διαρκέσουν ή και ενταθούν, απειλούν με ένα νέο πληθωριστικό κύμα και επιβράδυνση της ανάπτυξης.
Ειδικά για τον πληθωρισμό ο κ. Τσουκαλάς εξέφρασε την ανησυχία του για τη διατήρησή του σε υψηλά επίπεδα, ειδικά άμα παγιωθεί μια διαφορά τάσης που έχει αρχίσει να καταγράφεται με την υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτό όπως είπε θα έχει και επίπτωση στην ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας.
Σημειώνεται πως ο πληθωρισμός παραμένει ανθεκτικός, αρκετά πάνω από τον μέσο πληθωρισμό στην Ευρωζώνη (1,9%), και ανήλθε τον Μάιο του 2025 στο 3,3%, σημαντικά αυξημένος τόσο σε σχέση με τον Μάιο του 2024 (2,4%) όσο και σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα (2,6%). Οι ανοδικές πιέσεις στις τιμές προκύπτουν από τις υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένης της στέγασης, ενώ ανακόπηκε και η αποκλιμάκωση του πληθωρισμού τροφίμων.
Ανθεκτική η ελληνική οικονομία
Πάντως το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή εκτιμά πως μέσα σε αυτό το διεθνές περιβάλλον σημαντικών προκλήσεων και ρίσκων, η Ελληνική οικονομία διατηρεί την ανοδική της πορεία με οδηγό τις καλές δημοσιονομικές επιδόσεις και την εμπιστοσύνη των διεθνών επενδυτών.
Το πρωτογενές ισοζύγιο αναμένεται να διατηρηθεί θετικό και τα επόμενα χρόνια εφόσον η οικονομία επιτυγχάνει ικανοποιητικούς ρυθμούς ανάπτυξης. Οι νέοι δημοσιονομικοί κανόνες προβλέπουν ετήσια μείωση του λόγου χρέους προς ΑΕΠ κατά μια ποσοστιαία μονάδα. Η Ελλάδα μειώνει τον λόγο αυτό με πολύ γρηγορότερους ρυθμούς τα τελευταία χρόνια, ενώ και οι προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής περί μείωσης του χρέους για το μέλλον είναι ευνοϊκές.
Όπως σημειώνει η έκθεση η βελτίωση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας μέσω επενδύσεων, καινοτομίας και παραγωγικότητας της οικονομίας «είναι ο ασφαλέστερος δρόμος για την σύγκλιση του εισοδήματος των πολιτών της χώρας με τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο και την διατήρηση ισχυρής ανάπτυξης και μετά το 2026».
Για την επίτευξη αυτού του στόχου είναι «απαραίτητο να ενταθούν οι προσπάθειες για μεταρρυθμίσεις, βελτίωση της αποτελεσματικότητας του δημοσίου τομέα, απλοποίηση ρυθμιστικών πλαισίων για προσέλκυση επενδύσεων, και με οδηγό την δημοσιονομική σύνεση, αξιοποίηση του δημοσιονομικού χώρου για ενίσχυση της παραγωγικής δυναμικής της χώρας».
Οι επιπτώσεις από τους δασμούς Τραμπ
Στην έκθεση περιλαμβάνεται και ερευνητική μελέτη του Γραφείου που επιδιώκει να προσδιορίσει τις άμεσες επιπτώσεις των δασμών στις εξαγωγές της χώρας μας, λαμβάνοντας υπόψη το αντίστοιχο γεγονός της επιβολής δασμών από τις ΗΠΑ κατά το διάστημα 2018-2019.
Ειδικότερα, το Γραφείο προχώρησε σε ποσοτικοποίηση των άμεσων επιπτώσεων των δασμών για 17 κλάδους εξαγωγών για το διάστημα 2018–2021, μετά την επιβολή επιπρόσθετων δασμών από τις ΗΠΑ το 2018 και 2019.
Υπό τον περιορισμό της διαθεσιμότητας συγκεκριμένων στατιστικών δεδομένων σε επίπεδο κλάδου και επιχειρήσεων, και με τη χρήση ενός εμπειρικού υποδείγματος, διαπίστωσε τα εξής: Πρώτον, στο σύνολο των κλάδων οι επιπτώσεις των δασμών στις ελληνικές εξαγωγές προς τις ΗΠΑ ήταν περιορισμένες. Δεύτερον, υπήρξαν συγκεκριμένοι κλάδοι που είχαν αρνητικές μέσες επιπτώσεις, όπως τα “παρασκευασμένα λαχανικά, φρούτα εκτός από ελιές”, “Τσιμέντα υδραυλικά”, “Ορυκτά καύσιμα” και “Τεχνουργήματα από χάλυβα”.
Εντοπίστηκαν όμως και κλάδοι με θετικές μέσες επιπτώσεις, όπως το “Αργίλιο” και τα “Μηχανήματα”. Οι κλάδοι με θετικές επιπτώσεις χαρακτηρίζονται από ευελιξία στην αντιμετώπιση ή αποφυγή των δασμών, ενώ οι κλάδοι με αρνητικές επιπτώσεις απαιτούν ενίσχυση προκειμένου να δημιουργήσουν νέες εξαγωγικές αγορές ή να υιοθετήσουν ανταγωνιστικές πολιτικές τιμολόγησης, απορροφώντας μέρος των δασμών. Στο πλαίσιο αυτό, διατυπώνουμε προτάσεις πολιτικής για την ενίσχυση των κλάδων που είναι πιο ευάλωτοι σε δασμούς, υπό το πρίσμα ότι οι εξαγωγές συνεισφέρουν σημαντικά στην οικονομική ανάπτυξη και στο εμπορικό ισοζύγιο.
