Καθηλωμένα στην ασφάλεια των καταθέσεων και των μετρητών παραμένουν τα εγχώρια νοικοκυριά, καθώς η υπερδεκαετής οικονομική κρίση αλλά και δομικά προβλήματα (π.χ χαμηλά εισοδήματα - το μεγαλύτερο μέρος του διαθέσιμου, τροφοδοτεί την κατανάλωση, έλλειψη φορολογικών κινήτρων, στο πλαίσιο του δεύτερου ή τρίτου πυλώνα του συνταξιοδοτικού συστήματος) έχουν διαδραματίσει καίριο ρόλο στην ενίσχυση της επιφυλακτικότητας.
H ελλιπής οικονομική παιδεία και η δυσάρεστη εμπειρία φαινομένων της εγχώριας αγοράς κατά το παρελθόν έχουν επίσης συμβάλλει στη διαμόρφωση της παραπάνω κουλτούρας.
Ενδεικτικό είναι πως, σύμφωνα με το πόρισμα της Κομισιόν, στα τέλη του 2023 ένα μέσο ελληνικό νοικοκυριό κατείχε χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία ύψους 31.000 ευρώ, έναντι μέσου όρου 80.000 ευρώ στην ΕΕ. Επιπλέον, τα ελληνικά νοικοκυριά κατείχαν σημαντικά υψηλότερο μερίδιο των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων τους σε μετρητά και καταθέσεις (55%) σε σχέση με το μέσο ποσοστό των νοικοκυριών της ΕΕ (32%). Το αποτέλεσμα αυτό αντικατοπτρίζει μια συντηρητική προσέγγιση ως προς τη διαχείριση του πλούτου, με έντονη προτίμηση για πιο ρευστοποιήσιμα και ασφαλέστερα περιουσιακά στοιχεία.
Από την άλλη, υπάρχουν περιθώρια αύξησης του επιπέδου των άμεσων ή έμμεσων λιανικών επενδύσεων στις ελληνικές κεφαλαιαγορές. Τα ελληνικά νοικοκυριά είχαν αρνητικά ποσοστά αποταμίευσης κατά την τελευταία δεκαετία, άμεση συνέπεια της ελληνικής κρίσης του δημόσιου χρέους και της επακόλουθης μείωσης του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών. Για πολλούς Έλληνες, το εισόδημα των νοικοκυριών κατά την τελευταία δεκαετία μόλις και επαρκούσε για την κάλυψη βασικών αναγκών και την εξόφληση χρεών, όπως σημειώνεται στο πόρισμα.
Επιπλέον παρότι διατίθενται περισσότερο προηγμένα χρηματοπιστωτικά προϊόντα στην ελληνική αγορά, ένα μικρό μόνο μέρος του πληθυσμού εκδηλώνει ενδιαφέρον, μεταξύ άλλων λόγω των σοβαρών επιπτώσεων της ελληνικής κρίσης στους ιδιώτες επενδυτές. Ως εκ τούτου, η ανάκτηση της εμπιστοσύνης των πελατών αποτελεί πρόκληση και, επί του παρόντος, το γενικό ενδιαφέρον για τις λιανικές επενδύσεις παραμένει χαμηλό.
Τα επενδυτικά κεφάλαια παρουσιάζουν ταχεία ανάπτυξη στην Ελλάδα, παρότι από πολύ χαμηλή βάση, σύμφωνα με την Κομισιόν. Η περιορισμένη, μέχρι στιγμής, διείσδυσή τους στην αγορά μπορεί να αποδοθεί σε διάφορους παράγοντες, μεταξύ των οποίων η έντονη προτίμηση των Ελλήνων ιδιωτών επενδυτών στις τραπεζικές καταθέσεις και το χαμηλό ποσοστό αποταμίευσης την τελευταία δεκαετία. Τα συνταξιοδοτικά ταμεία (εθελοντικά συστήματα) είναι σχεδόν ανύπαρκτα, καθώς οι Έλληνες βασίζονται παραδοσιακά στο διανεμητικό συνταξιοδοτικό σύστημα του «πυλώνα 1» για τη συνταξιοδότησή τους. Η ενθάρρυνση της δημιουργίας καθολικών κεφαλαιοποιητικών συστημάτων συμπληρωματικής σύνταξης θα συμβάλει θετικά i) στη βιωσιμότητα και στην επάρκεια των συνταξιοδοτικών παροχών ii) στις επενδύσεις μετοχικού κεφαλαίου iii) στην πρόσβαση σε χρηματοδότηση· iv) στην ανάπτυξη και v) στην καινοτομία.
