«Πράσινο φως» για την ενεργοποίηση των μέτρων στήριξης ύψους 1,1 δισ. ευρώ που ανακοίνωσε η κυβέρνηση τον Απρίλιο άναψε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εγκρίνοντας την αναθεώρηση της πορείας των κρατικών δαπανών που πρότεινε η χώρα μας στο πλαίσιο του εαρινού πακέτου του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου που ανακοίνωσε σήμερα. Παράλληλα, ανοίγει ο δρόμος και για τις νέες παροχές που αναμένεται να ανακοινωθούν από τον πρωθυπουργό στη ΔΕΘ.
Όπως ανακοινώθηκε σήμερα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πλαίσιο του εαρινού πακέτου του ευρωπαϊκού εξαμήνου εγκρίθηκε η 1η ετήσια έκθεση προόδου του Μεσοπρόθεσμου Δημοσιονομικού – Διαρθρωτικού Σχεδίου της χώρας μας, η οποία ενσωματώνει τα καλύτερα του αναμενόμενου αποτελέσματα στην είσπραξη φόρων και τις προβλέψεις για τις επιπλέον παροχές όπως:
Η επιστροφή ενός ενοικίου κάθε χρόνο ξεκινώντας από το Νοέμβριο σε οικογένειες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος και η μόνιμη ετήσια οικονομική ενίσχυση 250 ευρώ σε χαμηλοσυνταξιούχους και ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.
Εξετάζοντας τις εκθέσεις προόδου που έχουν κατατεθεί από 18 κράτη-μέλη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαπίστωσε πως 12 από αυτές -συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας- είναι προσαρμοσμένες στα όρια δαπανών που έχουν τεθεί. Δύο χώρες (Πορτογαλία και Ισπανία) κρίθηκε ότι είχαν μικρές αποκλίσεις και τέσσερις χώρας (Κύπρος, Ιρλανδία, Λουξεμβούργο και Ολλανδία) μπορεί να αποκλίνουν σημαντικά από την πορεία δαπανών.
Οι συστάσεις για τη ρήτρα διαφυγής
Στην αξιολόγηση των εκθέσεων προόδου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έλαβε υπόψη και την ευελιξία που προσφέρει η ενεργοποίηση της εθνικής ρήτρας διαφυγής για την αύξηση των αμυντικών δαπανών κατά 1,5% του ΑΕΠ την περίοδο 2025-2028.
Όπως αναφέρει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέχρι στιγμής 16 χώρες έχουν ζητήσει την ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής. Πέρα από την Ελλάδα οι υπόλοιπες 15 χώρες είναι: Βέλγιο, Βουλγαρία, Τσεχία, Δανία, Γερμανία, Εσθονία, Κροατία, Λετονία, Λιθουανία, Ουγγαρία, Πολωνία, Σλοβενία, Σλοβακία και Φινλανδία. «Αυτή είναι μια κρίσιμη μάζα χωρών, γεγονός που δείχνει τη σημασία μιας συντονισμένης προσέγγισης», αναφέρει το κείμενο της Κομισιόν.
Η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής εξετάζει τη ρήτρα διαφυγής για την αύξηση δαπανών κατά 1,5% του ΑΕΠ σε σχέση με τις δαπάνες του 2021 για τις περισσότερες χώρες της ΕΕ. Στην πρόταση της Επιτροπής για την Ελλάδα αναφορικά με την ενεργοποίηση της εθνικής ρήτρας διαφυγής αναφέρει ως έτος βάσης το 2024.
Αναλυτικά στο κείμενο σύστασης προς το συμβούλιο την ε3νεργοποίηση της εθνικής ρήτρας διαφυγής η Κομισιόν συνιστά:
1. Κατά την περίοδο 2025-2028, επιτρέπεται στην Ελλάδα να παρεκκλίνει από και να υπερβεί τους μέγιστους ρυθμούς αύξησης των καθαρών δαπανών, όπως ορίζονται από τη Σύσταση C/2025/6619 του Συμβουλίου, στο βαθμό που οι καθαρές δαπάνες που υπερβαίνουν αυτούς τους μέγιστους ρυθμούς ανάπτυξης δεν υπερβαίνουν:
i. την αύξηση των αμυντικών δαπανών σε ποσοστό του ΑΕΠ από το 2024·
ii. υπό την προϋπόθεση ότι η απόκλιση που υπερβαίνει τους μέγιστους ρυθμούς αύξησης των καθαρών δαπανών δεν υπερβαίνει το 1,5% του ΑΕΠ.
Η καθαρή αύξηση των δαπανών της Ελλάδας το 2025 προβλέπεται από την Επιτροπή ότι θα είναι πάνω από το συνιστώμενο ανώτατο όριο, αντιστοιχώντας σε απόκλιση 0,2% του ΑΕΠ. Λαμβάνοντας υπόψη το 2024 και το 2025 μαζί, ο σωρευτικός ρυθμός αύξησης των καθαρών δαπανών προβλέπεται να είναι κάτω από τον συνιστώμενο μέγιστο σωρευτικό ρυθμό αύξησης.
Η αξιολόγηση της αύξησης των καθαρών δαπανών και, ιδίως, η σύγκριση με τη συνιστώμενη πορεία καθαρών δαπανών, λαμβάνει υπόψη ότι η Ελλάδα έχει ζητήσει την ενεργοποίηση της εθνικής ρήτρας διαφυγής για να διευκολύνει τη μετάβαση σε υψηλότερο επίπεδο αμυντικών δαπανών. Οι αμυντικές δαπάνες της Γενικής Κυβέρνησης στην Ελλάδα ανήλθαν σε 2,7% του ΑΕΠ το 2021, 2,6% του ΑΕΠ το 2022 και 2,2% του ΑΕΠ το 2023. Σύμφωνα με την Εαρινή Πρόβλεψη 2025 της Επιτροπής, οι δαπάνες για την άμυνα προβλέπονται στο 2,4% του ΑΕΠ τόσο το 2024 όσο και το 2025.
Οι συστάσεις για το Ταμείο Ανάκαμψης
Σε άλλο κείμενο του εαρινού πακέτου γίνονται ξεχωριστές συστάσεις για κάθε-κράτος μέλος της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου και ειδικού τμήματος για την εφαρμογή των εθνικών σχεδίων Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας καθώς όπως ξεκαθαρίζει το Ταμείο Ανάκαμψης λήγει το 2026. Ειδική αναφορά γίνεται και στα κονδύλια του Ταμείου Συνοχής ενόψει της ενδιάμεσης αναθεώρησης με βάσει και τις νέες προτεραιότητες της Άμυνας, της Στέγασης και της Καινοτομίας.
«Καμπανάκι» για την εργασία και την κοινωνική συνοχή
Άλλο κείμενο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου εξετάζει τις δομικές αδυναμίες που εμφανίζουν οι οικονομίες κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας. Για τη χώρα μας για άλλη μια φορά εντοπίζει «μακροοικονομικές ανισορροπίες» που έχουν να κάνουν με την ανταγωνιστικότητας της αγοράς εργασίας και το υψηλό εξωτερικό έλλειμμα.
Η Ελλάδα είναι μια από τις τρεις χώρες της ΕΕ (μαζί με την Ιταλία και τη Ρουμανία) που παρουσιάζει σημαντικές προκλήσεις στην προς τα πάνω κοινωνική σύγκλιση σύμφωνα με την ανάλυση σε δεύτερο στάδιο από την Κομισιόν που έγινε λαμβάνοντας υπόψη τις πρωτοβουλίες που ανέλαβαν ή σχεδίασαν τα κράτη-μέλη μετά από τις συστάσεις της Κομισιόν, η οποία ζητά την ανάληψη επιπλέον δράσεων.
Τι ανακοίνωσε σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή
Το εαρινό πακέτο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου περιλαμβάνει:
-Ξεχωριστές εκθέσεις για κάθε χώρα της ΕΕ που προσδιορίζουν τις κύριες οικονομικές, εργασιακές και κοινωνικές προκλήσεις των κρατών-μελών για την ανταγωνιστικότητα και την ευημερία
-Ειδικές συστάσεις ανά χώρα για δράσεις πολιτικής στα πεδία των μεταρρυθμίσεων και των επενδύσεων ·
-Έκθεση που εξετάζει τους λόγους υπέρβασης του ορίου ελλείμματος ύψους 3% του ΑΕΠ για για τέσσερα κράτη μέλη
-Προτάσεις για τις συστάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου σχετικά με την ενεργοποίηση της εθνικής ρήτρας διαφυγής για 15 κράτη-μέλη.
-Γνώμη της Επιτροπής σχετικά με το Σχέδιο Προϋπολογισμού του Βελγίου
-Πρόταση για σύσταση του Συμβουλίου σχετικά με το μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό-διαρθρωτικό σχέδιο της Λιθουανίας
-Εκθέσεις μεταπρογραμματικής εποπτείας για πέντε κράτη μέλη (Ελλάδα, Ισπανία, Πορτογαλία, Κύπρος και Ιρλανδία)
-Πρόταση για την αναθεώρηση των κατευθυντήριων οδηγιών για τις πολιτικές απασχόλησης των κρατών-μελών της
