Η χαλάρωση των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις για την πράσινη τεχνολογία από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία έρχεται ως απάντηση στο νόμο για τη μείωση του πληθωρισμού στις ΗΠΑ διχάζει τα ευρωπαϊκά κράτη καθώς, όπως υποστηρίζουν κάποια κράτη – μέλη, ελλοχεύει ο κίνδυνος επενδύσεων και εμπορικών συναλλαγών δύο ταχυτήτων.
Η Κομισιόν χαλάρωσε την Πέμπτη τους κανόνες πράσινων επιδοτήσεων στην προσπάθειά της να αντιμετωπίσει την απειλή για την ευρωπαϊκή βιομηχανία από τις επιδοτήσεις των ΗΠΑ και της Κίνας. Ο εκτελεστικός βραχίονας της ΕΕ, δήλωσε ότι οι νέοι κανόνες θα ισχύουν μέχρι το τέλος του 2025 και, σε εξαιρετικές περιπτώσεις – όπου υπάρχει πραγματικός κίνδυνος εκτροπής των επενδύσεων εκτός Ευρώπης - επιτρέπουν στα μέλη να προσφέρουν επιδοτήσεις οι οποίες θα συμβαδίζουν με εκείνες που θα παρέχονται σε άλλες χώρες.
Αν και δεν θέλει να πυροδοτήσει έναν αγώνα επιδοτήσεων, ο οποίος θα μπορούσε να φθάσει στα όρια ενός εμπορικού πολέμου ή ακόμη και να υψώσει τα τείχη του προστατευτισμού σε ένα ακραίο σενάριο, η ΕΕ φοβάται ότι οι κρατικές ενισχύσεις και το χαμηλότερο ενεργειακό κόστος στην Ασία και τη Βόρεια Αμερική θα μπορούσε να δελεάσει τις επιχειρήσεις και να τις ωθήσει να επιλέξουν να μετεγκατασταθούν.
Πέρυσι, η Ουάσιγκτον ψήφισε τον νόμο ορόσημο για τη μείωση του πληθωρισμού (IRA) που προσφέρει πολλά πλεονεκτήματα στους Αμερικανούς αγοραστές ηλεκτρικών οχημάτων εάν «αγοράσουν αμερικανικά».
Οι Βρυξέλλες, από την πλευρά τους, προσβλέπουν σε μια εμπορική συμφωνία με τις Ηνωμένες Πολιτείες που θα επιτρέψει στην ΕΕ να έχει πρόσβαση σε ορισμένα οφέλη του σχεδίου του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν για το κλίμα.
Αντιδράσεις εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη χαλάρωση των πράσινων επιδοτήσεων
Η αναθεώρηση που δημοσιεύθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα μπορεί να δικαιολογήσει για πρώτη φορά δημόσια χρηματοδότηση μεγάλης κλίμακας για πράσινα έργα, εάν παρόμοια κίνητρα προσφέρονται εκτός Ευρώπης και αποτελεί μια ριζική απόκλιση στον τρόπο με τον οποίο οι κρατικές επιδοτήσεις ελέγχονται εντός του μπλοκ.
Τα μέτρα θα επιτρέψουν στα κράτη να αντλήσουν δισεκατομμύρια ευρώ στην παραγωγή ηλιακών συλλεκτών, μπαταριών, ανεμογεννητριών και αντλιών θερμότητας. «Αυτά είναι γρήγορα και βρώμικα χρήματα για να ταιριάξουν με τους Αμερικανούς», ανέφερε πηγή που συμμετείχε στην ανάπτυξη του σχεδίου.
Η ΕΕ αγωνίζεται να βρει τρόπους να αντιμετωπίσει τον νόμο για τη μείωση του πληθωρισμού των ΗΠΑ, ένα πακέτο που περιλαμβάνει 369 δισεκατομμύρια δολάρια επιδοτήσεων και φορολογικές εκπτώσεις για τεχνολογίες καθαρής ενέργειας. Στο πλαίσιο αυτό, ελπίζει ότι τα νέα μέτρα θα στηρίξουν επενδύσεις στην τεχνολογία και για την παραγωγή και ανακύκλωση σχετικών κρίσιμων πρώτων υλών.
Ωστόσο, η χαλάρωση των κανόνων για τις επιδοτήσεις δεν τυγχάνει ομόφωνης υποστήριξης στις πρωτεύουσες της ΕΕ.
Η Επιτροπή εργάστηκε σε κλίμα έντονων διαφωνιών μεταξύ των κρατών μελών σχετικά με τον καλύτερο τρόπο προστασίας των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων .
Ορισμένα κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας, υποστηρίζουν την επέκταση των κρατικών ενισχύσεων, αλλά άλλες χώρες θεωρούν ότι βοηθά μόνο τα έθνη με «βαθιές τσέπες και κινδυνεύει να κατακερματίσει την ενιαία αγορά.
Η επικεφαλής ανταγωνισμού της ΕΕ Margrethe Vestager επέμεινε σε μια δήλωση ότι οι νέοι κανόνες ήταν "αναλογικοί, στοχευμένοι και προσωρινοί".
Το καθεστώς κρατικών ενισχύσεων της ΕΕ, το οποίο έχει εξελιχθεί εδώ και 60 χρόνια, σχεδιάστηκε για να αποφευχθούν οι δαπανηρές κούρσες επιδοτήσεων που έβαζαν ένα κράτος μέλος εναντίον του άλλου. Αλλά έχει χαλαρώσει σημαντικά κατά τη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης και της πανδημίας για να επιτραπεί μαζική δημόσια στήριξη για την οικονομία.
Ορισμένοι νομικοί φοβούνται ότι τα τελευταία μέτρα, τα οποία η Επιτροπή αποκαλεί «προσωρινά», θα αποδειχθούν δαπανηρά για το κοινό. «Αυτός είναι ο αγώνας επιδοτήσεων που κανείς δεν θέλει», είπε ένας βετεράνος σύμβουλος για τις αιτήσεις κρατικών ενισχύσεων. «Βραχυπρόθεσμα οι εταιρείες θα έχουν το κίνητρο να δουν ποιος μπορεί να τους δώσει καλύτερους όρους, αλλά τελικά ο φορολογούμενος θα επωμιστεί το βάρος».
