Ροή
Υπέρβαση στον στόχο των φορολογικών εσόδων και για τον μήνα Οκτώβριο καταγράφουν τα πρώτα στοιχεία για την Εκτέλεση Κρατικού Προϋπολογισμού.
Τον Οκτώβριο τα έσοδα ήταν αυξημένα κατά 6%, ενώ στο 10μηνο η υπέρβαση έφτασε στο 12,6%. Μετά από 2 μήνες πλεονασματικού αποτελέσματος, στο 10μηνο καταγράφεται πρωτογενές έλλειμμα.
«Καθώς πυκνώνουν τα σύννεφα στη διεθνή οικονομία και παρατηρούνται τάσεις επιβράδυνσης στην Ευρώπη, τα στοιχεία από τα έσοδα του Οκτωβρίου δεν δείχνουν σοβαρή τάση διαφοροποίησης αναφορικά με την πολλή θετική πορεία που έχει η οικονομία το 2022» δήλωσε ο αναπληρωτής ΥΠΟΙΚ Θόδωρος Σκυλακάκης κατά την παρουσίαση των στοιχείων. Διευκρίνισε πως «τα φορολογικά έσοδα του Οκτωβρίου ήταν αυξημένα κατά 289 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου, ποσό που είναι καλύτερο σε σχέση με αυτό που είναι αναγκαίο για να επιτευχθούν οι στόχοι που αναφέρονται στο προσχέδιο του προϋπολογισμού».
Αρμόδιες πηγές επισημαίνουν πως ο στόχος για πρωτογενές έλλειμμα στο 1,7% του ΑΕΠ πρέπει να επιτευχθεί και προς το παρόν υπάρχει υπέρβαση. Αλλά καθώς στο τελικό αποτέλεσμα του 2022 μετρά ταμειακά όλο το επόμενο διάστημα έως και τον Φεβρουάριο, υπάρχει επιφυλακή αλλά και αισιοδοξία πως είναι πιο πιθανό να υπάρχει καλύτερο αποτέλεσμα. Ωστόσο και πάλι μία απόφαση «διανομής» του όποιου περισσεύματος δεν είναι τόσο απλή, εξηγούσαν, γιατί σε χρονιές που δεν υπάρχει αυστηρή δημοσιονομική πειθαρχεία η θετική δυναμική της μίας χρονιάς επηρεάζει τις αποφάσεις της επόμενης. Σε κάθε περίπτωση είναι ακόμη νωρίς, εξήγησαν, για να φανεί αν θα υπάρχει κάποια υπέρβαση το 2022 λόγω των πιθανών έκτακτων αναγκών που μπορεί να υπάρξουν.
Τα πάντα θα εξαρτηθούν από τις εξελίξεις στην Ουκρανία οι οποίες ενδεχομένως να είναι ταχύτερες του αναμενομένου, ανέφεραν αρμόδιες πηγές. Αλλά και από το αν η Ευρώπη αποδειχθεί πιο ανθεκτική από αυτό που εκτιμάται.
Για την πορεία των διεθνών τιμών, επισήμαναν πως είναι θετική η μείωση στη διεθνή τιμή του πετρελαίου συνδυαστικά με την ενίσχυση του Ευρώ. Καθώς μπορεί να οδηγήσει σε πτώση των τιμών των καυσίμων. Κάτι που επηρεάζει όχι μόνο τα καύσιμα κίνησης, αλλά και το πετρέλαιο θέρμανσης.
Αλλά και για το Φυσικό αέριο επισήμαναν πως όλες οι προθεσμιακές τιμές έχουν πέσει έξω. Και έτσι οι προβλέψεις είναι πολύ δύσκολες.
Τουρισμός – Ανάπτυξη - Επενδύσεις
Στο πεδίο των ηλεκτρονικών συναλλαγών, αν αφαιρεθεί η διαφορά στον τουρισμό, η πορεία είναι ανάλογη του Σεπτεμβρίου. Κάτι που οδηγεί σε μεγαλύτερο ΑΕΠ από ότι στο προσχέδιο αλλά χαμηλότερο από το 6% (σ.σ. 5,3% άνοδο κατέγραφε το Προσχέδιο). Το σχέδιο Προϋπολογισμού θα κατατεθεί στις 21 Νοεμβρίου.
Για τον τουρισμό ανέφεραν πως η πολύ καλή πορεία του 2022 φαίνεται πως έγινε η επαναφορά και με το παραπάνω στα επίπεδα του 2019, παρά τις τουριστικές αγορές που φέτος ήταν εντελώς μηδενισμένες. Επίσης υπάρχει και πολύ μεγάλη επενδυτική δυναμική. Οσο για το 2023 επειδή ένα μεγάλο κομμάτι επιβράδυνση προέρχεται από τη βιομηχανική παραγωγή δεν είναι καθόλου βέβαιο πως θα «περάσει» και στον καταναλωτή και ειδικά στους τουρίστες που προτιμούν την Ελλάδα. Αναφορικά με την αναπτυξιακή πορεία του 2023 ειδική έμφαση δίδεται στις επενδύσεις και στις δαπάνες που θα δημιουργήσουν.
Στα 8,5 δις ευρώ υπολογίζεται πως είναι το ύψος των δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης που είναι σε εξέλιξη. Εκ των οποίων επενδύσεις 2 δις έχουν εγκριθεί και επιπλέον 1,7 δις ευρώ υπολογίζεται πως θα εγκριθούν σύντομα γιατί έχουν εγκριθεί από τι Τράπεζες. Επιπλέον 4,5 δις ευρώ είναι σε ώριμο στάδιο κατάθεσης φακέλων αλλά δεν έχουν περάσει από την επενδυτική επιτροπή.
Πίεση στο δημόσιο για οικονομία στο ρεύμα – Έως 400 εκατ. ευρώ το επιπλέον κόστος
Στο πεδίο της ενεργειακής εξοικονόμησης στο Δημόσιο, υπάρχει ήδη αυξημένη πίεση σε φορείς που ακόμη δεν έχουν συμμορφωθεί και έχουν «τιμωρηθεί» με μερική μεταβίβαση των επιχορηγήσεων που ζήτησαν. Περιμένουν στο ΥΠΟΙΚ να λυθούν οι διοικητικές κυρίως αδυναμίες αλλά και να υπάρξει η εικόνα από την καταγραφή που γίνεται στην ειδική πλατφόρμα. Επίσης πρέπει να φανεί αν η διάθεση εξοικονόμησης έχει περάσει στους υπαλλήλους. Δηλαδή μπορεί να έχει γίνει η προσαρμογή σε πολλούς φορείς αλλά να μην έχει καταγραφεί. Ειδικά στους Δήμους υπάρχει και ο στόχος μείωσης κατά 10% των δαπανών για φωτισμό με τον οποίο συνδέονται και επιχορηγήσεις από το ΓΛΚ.
Αρμόδιες πηγές υπολογίζουν πως κόστιζε 300-400 εκατ. ευρώ στον κρατικό προϋπολογισμό το επιπλέον ενεργειακό κόστος για τη λειτουργία των υπηρεσιών του Δημοσίου. Έτσι, από 700 εκατ. ευρώ ετησίως προ κρίσης, πλέον το κόστος μπορεί να φτάσει στο 1 δισ. ευρώ. Επιπλέον υπολογίζεται το κόστος των καυσίμων.
Η ανακοίνωση του ΥΠΟΙΚ
Αναλυτικά, σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, για την περίοδο του Ιανουαρίου – Οκτωβρίου 2022, που ανακοίνωσε το ΥΠΟΙΚ παρουσιάζεται έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 4.769 εκατ. ευρώ έναντι στόχου για έλλειμμα 11.027 εκατ. ευρώ που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα του 2022 στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2022 και ελλείμματος 11.497 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2021. Το πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε έλλειμμα ύψους 349 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές έλλειμμα 6.752 εκατ. ευρώ και πρωτογενούς ελλείμματος 7.179 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2021.
Το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 48.866 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 5.257 εκατ. ευρώ ή 12,1% έναντι της εκτίμησης για το αντίστοιχο διάστημα που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2022, παρά τα μειωμένα έσοδα του ΠΔΕ.
Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 53.775 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 6.315 εκατ. ευρώ ή 13,3% έναντι του στόχου.
Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 45.626 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 5.108 εκατ. ευρώ ή 12,6% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2022. Η υπερεκτέλεση αυτή οφείλεται σύμφωνα με το ΥΠΟΙΚ:
- στην καλύτερη απόδοση των φόρων του προηγούμενου έτους που εισπράχθηκαν σε δόσεις μέχρι και το τέλος Φεβρουαρίου 2022,
- στην παράταση της προθεσμίας πληρωμής των τελών κυκλοφορίας μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου 2022,
- στην καλύτερη απόδοση στην είσπραξη των φόρων του τρέχοντος έτους και
- στην είσπραξη μέχρι το τέλος Οκτωβρίου 2022 των έξι εκ των δέκα δόσεων του ΕΝΦΙΑ, οι οποίες είχαν προβλεφθεί ότι θα εισπραχθούν από τον Σεπτέμβριο του 2022 έως τον Φεβρουάριο του 2023 με μεγαλύτερο όμως το ύψος της κάθε μηνιαίας δόσης εξαιτίας του μικρότερου συνολικού αριθμού δόσεων (έξι).
Η ακριβής κατανομή μεταξύ των κατηγοριών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού θα πραγματοποιηθεί με την έκδοση του οριστικού δελτίου σε 10 ημέρες.
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 4.909 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 1.058 εκατ. ευρώ από τον στόχο (3.852 εκατ. ευρώ).
Τα συνολικά έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 2.591 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 499 εκατ. ευρώ από τον στόχο (3.090 εκατ. ευρώ).
Πορεία Οκτωβρίου
Για τον Οκτώβριο 2022 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 4.842 εκατ. ευρώ, αυξημένο κατά 38 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον μηνιαίο στόχο.
Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 5.412 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 179 εκατ. ευρώ έναντι της εκτίμησης για το αντίστοιχο διάστημα που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2022.
Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 5.066 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 289 εκατ. ευρώ ή 6% έναντι του στόχου, παρά το γεγονός της πρόβλεψης για την είσπραξη τον μήνα Οκτώβριο της δεύτερης αυξημένης δόσης του ΕΝΦΙΑ 2022, ύψους 384 εκατ. ευρώ, από τις έξι συνολικά δόσεις, συνολικού προβλεπόμενου ποσού 2.015 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με την ισχύουσα κατά την κατάθεση της εισηγητικής έκθεσης του Προϋπολογισμού 2022 νομοθεσία. Αντί αυτού, με νεότερες διατάξεις προβλέπονται 10 μηνιαίες δόσεις, αρχής γενομένης τον Μάιο του 2022. Επιπλέον μετά τις νομοθετημένες παρεμβάσεις για μείωση του ΕΝΦΙΑ, το εκτιμώμενο ποσό είσπραξης που αφορά τον ΕΝΦΙΑ 2022 ανέρχεται σε 1.839 εκατ. ευρώ.
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 569 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 141 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο (429 εκατ. ευρώ).
Τα συνολικά έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 198 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 32 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο (230 εκατ. ευρώ).
Πορεία Δαπανών
Οι δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου – Οκτωβρίου 2022 ανήλθαν στα 53.635 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 1.001 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (54.636 εκατ. ευρώ), που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2022.
Στο σκέλος του Τακτικού Προϋπολογισμού οι πληρωμές παρουσιάζονται μειωμένες έναντι του στόχου κατά 566 εκατ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στον ετεροχρονισμό των πληρωμών των εξοπλιστικών προγραμμάτων κατά 837 εκατ. ευρώ. Μειωμένες παρουσιάζονται και οι πληρωμές για καταπτώσεις εγγυήσεων κατά 495 εκατ. ευρώ. Αντίρροπα κινήθηκαν οι λοιπές κεφαλαιακές μεταβιβάσεις (διάφορες), κυρίως λόγω της ενίσχυσης του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης κατά 1.000 εκατ. ευρώ από πόρους του Τακτικού Προϋπολογισμού.
Οι πληρωμές στο σκέλος των επενδυτικών δαπανών ανήλθαν στα 7.627 εκατ. ευρώ, υπολειπόμενες του στόχου (8.061 εκατ. ευρώ) κατά 434 εκατ. ευρώ.
Η προσωρινή αποτύπωση των κυριότερων πληρωμών των δαπανών για δημοσιονομικά μέτρα που ελήφθησαν λόγω της πανδημίας για την περίοδο του Ιανουαρίου - Οκτωβρίου, έχει ως εξής:
α) η ενίσχυση μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων που επλήγησαν από τον COVID-19 στις Περιφέρειες ύψους 160 εκατ. ευρώ από το ΠΔΕ,
β) η συνεισφορά του δημοσίου για την αποπληρωμή επιχειρηματικών δανείων πληγέντων δανειοληπτών ύψους 89 εκατ. ευρώ από το ΠΔΕ,
γ) η επιδότηση κεφαλαίου κίνησης σε τουριστικές επιχειρήσεις ύψους 42 εκατ. ευρώ από το ΠΔΕ,
δ) η ενίσχυση των φορέων υγείας με επικουρικό προσωπικό στις Περιφέρειες ύψους 80 εκατ. ευρώ από το ΠΔΕ,
ε) η έκτακτη επιχορήγηση των πληττόμενων από την πανδημία επιχειρήσεων ψυχαγωγίας, γυμναστηρίων, σχολών χορού κ.λπ. ύψους 44 εκατ. ευρώ, από το ΠΔΕ,
στ) η δαπάνη αποζημίωσης ειδικού σκοπού ύψους 158 εκατ. ευρώ, η οποία πληρώθηκε από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (κατηγορία μεταβιβάσεων),
ζ) οι πρόσθετες επιχορηγήσεις προς τον ΕΟΠΥΥ, ύψους 100 εκατ. ευρώ και προς τα νοσοκομεία και τις ΔΥΠΕ, ύψους 259 εκατ. ευρώ καθώς και η αγορά εμβολίων ύψους 285 εκατ. ευρώ,
η) η πρόσθετη επιχορήγηση προς την ΔΥΠΑ (πρώην ΟΑΕΔ) ύψους 400 εκατ. ευρώ για την κάλυψη της απώλειας εσόδων λόγω μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών των εργαζομένων και η επιχορήγηση προς τον e-ΕΦΚΑ ύψους 150 εκατ. ευρώ για την κάλυψη απώλειας εσόδων από τη μείωση των υπέρ της ΔΥΠΑ συνεισπραττόμενων εισφορών και
θ) η κρατική αποζημίωση εκμισθωτών ύψους 58 εκατ. ευρώ, λόγω μειωμένων μισθωμάτων που λαμβάνουν.
Η προσωρινή αποτύπωση των κυριότερων πληρωμών των δαπανών για τα μέτρα αντιμετώπισης της ενεργειακής κρίσης, που αφορούν στην Κεντρική Διοίκηση, για την περίοδο του Ιανουαρίου – Οκτωβρίου, έχει ως εξής:
α) επιχορήγηση προς τον ΟΠΕΚΑ ύψους 207 εκατ. ευρώ η οποία αναλύεται στα εξής επιμέρους: 120 εκατ. ευρώ για την έκτακτη δόση του επιδόματος τέκνου, 46 εκατ. ευρώ για την καταβολή της προσαύξησης της εισοδηματικής ενίσχυσης των δικαιούχων του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, 33 εκατ. ευρώ για την έκτακτη οικονομική ενίσχυση των ΑμεΑ και 7 εκατ. ευρώ για την προσαύξηση της σύνταξης των ανασφάλιστων υπερηλίκων,
β) επιχορήγηση προς τον e-ΕΦΚΑ ύψους 135 εκατ. ευρώ για την έκτακτη οικονομική ενίσχυση των ευάλωτων συνταξιούχων,
γ) επιχορήγηση προς την Κοινωνία της Πληροφορίας για την ενίσχυση φυσικών προσώπων και ελεύθερων επαγγελματιών με σκοπό την αντιμετώπιση της αύξησης του κόστους των καυσίμων κίνησης (fuel pass) ύψους 302 εκατ. ευρώ και για την ενίσχυση λόγω αυξημένων λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος (power pass) ύψους 296 εκατ. ευρώ,
δ) επιχορήγηση προς τον ΟΠΕΚΕΠΕ ύψους 50 εκατ. ευρώ για την αντιμετώπιση των συνεπειών στην ελληνική κτηνοτροφία λόγω των διεθνών εξελίξεων,
ε) αποζημίωση ειδικού σκοπού για τη στήριξη εκμεταλλευτών και οδηγών ΤΑΞΙ ύψους 5 εκατ. ευρώ,
στ) επιδότηση του πετρελαίου εσωτερικής καύσης (diesel) κίνησης ύψους 176 εκατ. ευρώ και
ζ) ενίσχυση του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης κατά 1.000 εκατ. ευρώ.
Για την περίοδο του Ιανουαρίου – Οκτωβρίου 2022 οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού παρουσιάζονται μειωμένες, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2021, κατά 2.018 εκατ. ευρώ.
