Συχνά πυκνά τελευταία στις αναλύσεις των μεγάλων επενδυτικών τραπεζών συναντά κανείς σενάριο πρόβλεψης για επιστροφή στην ποσοτική χαλάρωση από πλευράς Κεντρικών Τραπεζών ακόμα και μέσα στο 2023! Και αυτό όταν τόσο η Fed όσο και η ΕΚΤ ενεργούν σήμερα στο πλαίσιο μιας σχεδόν «βίαιης» αύξησης των επιτοκίων.
Η εκτίμηση πίσω από την ρηξικέλευθη πρόβλεψη για επιστροφή στα χαμηλά έως και μηδενικά επιτόκια μεσοπρόθεσμα και μάλιστα στον ορατό ορίζοντα, βασίζεται στην βεβαιότητα πλέον της πλειονότητας των αναλυτών, ότι οι Κεντρικές Τράπεζες έχουν αποφασίσει να ανακόψουν την άνοδο του πληθωρισμού μέσω της ύφεσης ακόμα και αν χρειασθεί να οδηγήσουν την οικονομία σε «κάμψη».
Με άλλα λόγια να «τσακίσουν» την οικονομική ανάπτυξη σε σημείο που να προκαλέσουν ένα βίαιο σοκ στις τιμές από την πλευρά της ζήτησης και σε δεύτερο επίπεδο της προσφοράς. Και στη συνέχεια να επιστρέψουν στην ελεγχόμενη νομισματική στήριξη της ανάκαμψης.
Επικίνδυνα παιχνίδια
Η τακτική αυτή είναι όπως αναφέρεται στην πλειονότητα των αναλύσεων, το αντίτιμο της επιλογής των Κεντρικών Τραπεζών να αγνοήσουν για μεγάλο διάστημα τις πληθωριστικές πιέσεις στην φάση της δημιουργίας και της απότομης ανόδου τους…
Το γεγονός μάλιστα ότι στο περιβάλλον της οικονομίας των ΗΠΑ, παρά την ξεκάθαρη εκκίνηση αυτής της νομισματικής «σύσφιξης» η απασχόληση δεν έχει θιγεί ακόμα εμφανώς, δίνει μεγαλύτερα περιθώρια στην Fed να είναι περισσότερο «απότομη» στην αυξήσεις των επιτοκίων παρά την «αχίλλειο πτέρνα» του ιδιωτικού χρέους.
Το τραπεζικό σύστημα «μετράει» στιγμή προς στιγμή τον «πυρετό» των συνεπειών αυτής της τακτικής και αναμφίβολα τα πρώτα απειλητικά σημάδια θα ληφθούν υπ’ όψη από την Fed.
Στην Ευρώπη η θέση της ΕΚΤ είναι πιο δύσκολη καθώς πέραν των συνεπειών της αύξησης των επιτοκίων στην οικονομική δραστηριότητα έχει να αντιμετωπίσει την ανισορροπία της πιστοληπτικής αξιολόγησης μεταξύ απλά χρεωμένων και υπερχρεωμένων χωρών.
Τα προβλήματα της ΕΚΤ
Η ΕΚΤ έχει αποκαλέσει τον κίνδυνο αυτό «κατακερματισμό» της ευρωπαϊκής αγοράς ομολόγων.
Kαι για την αντιμετώπισή του παρουσίασε πρόσφατα το νέο εργαλείο ανάσχεσης αυτού του κινδύνου, το TPI, με το οποίο θα μπορεί χωρίς όρια να παρέμβει για την υποστήριξη μιας οικονομίας που αντιμετωπίζει άμεσο πρόβλημα Ισοζυγίου Πληρωμών από την αύξηση των αποδόσεων και των spreads.
Οι αγορές βέβαια γνωρίζουν ότι η ενεργοποίηση αυτού του εργαλείου θα γίνεται με προϋποθέσεις «δημοσιονομικού ελέγχου» της οικονομίας που θα χρειασθεί βοήθεια.
Γι’ αυτό άλλωστε, η Ιταλία - για τις ανάγκες της οποίας κατά βάση σχεδιάσθηκε το TPI – αναμένεται να εισέλθει σε μία οικονομικο-πολιτική δύνη ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα των επικείμενων εκλογών, ένα μικρό δείγμα της οποίας είχαμε και με την κρίση χρέους στην Ελλάδα το 2011 – 2015.
Η αδυναμία του Ευρώ
Αυτή η δημοσιονομική ανισορροπία της Ευρωζώνης, καθιστά την «έξοδο» από την επικείμενη - λόγω της σφικτής νομισματικής πολιτικής – ύφεση, με μία ελεγχόμενη επιστροφή σε νομισματική χαλάρωση επιστροφής στα χαμηλά ή μηδενικά επιτόκια στο ορατό μέλλον, πολύ πιο δύσκολη απ’ ότι στις ΗΠΑ από την Fed.
Και ακριβώς αυτή η αδυναμία μέσα σε ένα περιβάλλον επιδείνωσης των συνεπειών από τις κυρώσεις στην Ρωσία, καθιστά τις αγορές εξαιρετικά επιφυλακτικές για το «μέλλον» του Ευρώ.
Τα επόμενα βήματα των Κεντρικών Τραπεζών μέσα από ένα ζιγκ – ζαγκ της νομισματικής πολιτικής για να πετύχουν την ανάσχεση του πληθωρισμού μέσω της «σκληρής ύφεσης», είναι μία εξαιρετικά δύσκολη οικονομική χορογραφία.
Και η ΕΚΤ δύσκολα θα μπορέσει να την εκτελέσει με στοιχειώδη επιτυχία, καθώς η Ευρωζώνη και το Ευρώ παραμένουν «κουτσοί», όσο αφορά την τραπεζική και δημοσιονομική ενοποίηση της περιοχής του ενιαίου (;) ευρωπαϊκού νομίσματος.
