Ροή
Τον Δεκέμβρη, σύμφωνα με τις προσωρινές εκτιμήσεις, βάση των μετρήσεων που ήδη έχουν γίνει, φαίνεται ότι ο πληθωρισμός θα συνεχίσει την ανοδική του πορεία. Για την Ελλάδα αυτό σημαίνει πιθανώς μία αύξηση του ΔΤΚ πάνω από το 5,2% – 5,4%, έναντι του 4,8% του Νοέμβρη. Για την Ευρωζώνη σημαίνει επίπεδα τιμών αυξημένα περίπου στα ίδια επίπεδα με την Ελλάδα και στις ΗΠΑ πολύ κοντά στο 7%.
Παρ’ όλα αυτά μεγάλος αριθμός προϊόντων κυρίως στα ράφια των σούπερ μάρκετ από τις αρχές του χρόνου θα εμφανισθούν με τις ίδιες τιμές ή έστω πολύ λίγο αυξημένες.
Μόνο που... δεν θα είναι τα ίδια προϊόντα, ή για την ακρίβεια θα είναι το ίδιο προϊόν σε μικρότερη ποσότητα, τόσο μικρότερη που η συσκευασία του δεν θα προδιαθέτει τον καταναλωτή να ψάξει να βρει τη διαφορά.
Η τακτική αυτή που αποκαλείται διεθνώς shrinkflation, αν και εμφανίζεται πλέον με «όνομα», δεν είναι καινούργια. Είχε χρησιμοποιηθεί και τη δεκαετία του '70 με την εκρηκτική άνοδο του πληθωρισμού ειδικά στα είδη διατροφής.
Για παράδειγμα, ένα κουτί μπισκότα, με το ίδιο μέγεθος, το ίδιο όνομα και την ίδια τιμή, θα διαφέρει από το παλιό στο ότι το περιεχόμενό του θα είναι μειωμένο κατά τόσα μπισκότα όσα και η διαφορά του πληθωρισμού στα υλικά, το κόστος παραγωγής και ίσως ένα μικρό επιπλέον κέρδος...
Μία πλαστική συσκευασία φέτα ή κίτρινο τυρί, ένα πακέτο συσκευασίας με μοσχαρίσιο κιμά, μία συσκευασία σαλάμι αέρος, ή άλλο, μία σοκολάτα, μπορούν να έχουν το ίδιο όνομα, την ίδια συσκευασία, αλλά μικρότερο περιεχόμενο, εξασφαλίζοντας την ίδια τιμή που έχει συνηθίσει να το αγοράζει ο καταναλωτής. Συρρίκνωση του περιεχόμενου για να μην αυξηθεί η τιμή, με την ίδια συσκευασία, αυτό είναι πλέον το αναγεννημένο φαινόμενο του shrinkflation.
Αυτή η τεχνική μάρκετινγκ, μπορεί να θολώνει την εικόνα της πραγματικής απώλειας του καταναλωτή λόγω του πληθωρισμού, δεν αλλάζει όμως την πραγματικότητα της διαρκούς απώλειας στο διαθέσιμο εισόδημά του. Και το μείζον ζήτημα πλέον που αρχίζει να γεννιέται είναι η απαίτηση της αποκατάστασης αυτού του εισοδήματος μέσω των αυξήσεων αμοιβών στην εργασία ή και στις συντάξεις.
Προς το παρόν, σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία, ούτε στις ΗΠΑ ούτε στην Ευρώπη η πίεση αυτή έχει γίνει ισχυρά αισθητή, αφενός λόγω των τεχνικών απόκρυψης μέσω του μάρκετινγκ, αλλά και της επιμονής των κυβερνήσεων και των Κεντρικών Τραπεζών ότι ο πληθωρισμός αυτός είναι παροδικό φαινόμενο.
Η απόφαση όμως της Fed να ανακοινώσει ότι ο χαρακτηρισμός «παροδικός» ήταν λάθος και πρέπει να ξεχαστεί, δρομολογεί μία νέα κατάσταση όπου το μείζον ζήτημα είναι το πως θα καλυφθεί αυτή η απώλεια στο διαθέσιμο εισόδημα που έχει ξαφνιάσει δυσάρεστα τους καταναλωτές. Πράγματι η ταχύτητα ανόδου του πληθωρισμού είναι τόσο μεγάλη που έχει να παρατηρηθεί από τη δεκαετία του 70’. Τόσο ο εναρμονισμένος όσο και ο δομικός πληθωρισμός χτυπάνε νούμερα που έχουν να ακουστούν από τις αρχές της δεκαετίας του 80’...
Σε κάθε περίπτωση ακόμα και αν στην Ευρωζώνη η ΕΚΤ επιμένει στα περί παροδικότητας του πληθωρισμού, η πίεση είναι τόσο ισχυρή που αυτή την εβδομάδα αναμένεται να πάρει θέση, περισσότερο... ρεαλιστική, όπως σχολιάζεται από τους αναλυτές ειδικά αυτούς που παρακολουθούν τις ζυμώσεις στο περιβάλλον της ΕΚΤ.
Την Πέμπτη η κα Λαγκάρντ θα πρέπει να δώσει το δικό της σήμα στις αγορές και αυτό δεν μπορεί να διαφέρει όσο το άσπρο από το μαύρο, από τις τελευταίες δηλώσεις του επικεφαλής της Fed, του κ. Πάουελ, ο οποίος αυτό το Δεκέμβρη δρομολογεί τη «στροφή» στη νομισματική πολιτική της αμερικανικής Κεντρικής Ομοσπονδιακής Τράπεζας.
Βέβαια υπάρχει ένα τεράστιο εμπόδιο στη στροφή αυτή που λέγεται... χρέος.
Κάθε κίνηση αντίθετη στη νομισματική χαλάρωση που επικρατούσε και εξακολουθεί να επικρατεί μέχρι σήμερα, θα ισοδυναμούσε με επιδείνωση της ικανότητας των χωρών και των ιδιωτών να αποπληρώσουν αυτό το χρέος, τροφοδοτώντας εκ νέου μία απειλητική ύφεση... Έτσι προς το παρόν η shrinkflation απλώς κρύβει για λίγο ακόμα αυτό που πραγματικά συμβαίνει στις αγορές καταναλωτικών ειδών και ειδικά των τροφίμων, από τα μάτια των καταναλωτών.
