Ροή
Το τελευταίο διάστημα έχει αρχίσει να γίνεται κάτι παραπάνω από ορατή η παραδοχή «ρωγμών» στην κυρίαρχη αντίληψη μεταξύ των οικονομολόγων και των θεσμικών παραγόντων διεθνώς, περί «προσωρινότητας» των πληθωριστικών πιέσεων.
Αυτό, άλλωστε, αποτέλεσε και το κεντρικό «αφήγημα» για τον καθησυχασμό των ανησυχούντων γύρω από τα αποτελέσματα της «υπερβολικής» ποσοτικής χαλάρωσης στην περίοδο της Covid-19, από την οποία ο πλανήτης ακόμη δεν έχει βγει. Τα πρόσφατα στοιχεία για τον πληθωρισμό, δεν δικαιολογούν τον εφησυχασμό καθώς είναι πλέον σαφές ποιος είναι ο... «ελέφαντας στο δωμάτιο».
Μέσα από τις ρωγμές στο κυρίαρχο αυτό αφήγημα, διαφαίνεται η αυξανόμενη ένταση με την οποία η ΕΚΤ πηγαίνει στο meeting της ερχόμενης εβδομάδας και με βάση το οποίο θα διατυπώσει τις νέες οικονομικές της προβλέψεις αλλά και θα αποφασίσει για τις αγορές ομολόγων στο δ’ τρίμηνο του έτους, στα πλαίσια του έκτακτου προγράμματος ύψους 1,85 τρισ. ευρώ.
Ακόμα κι αν τα μεγέθη που είχε να αντιμετωπίσει η ΕΚΤ ήταν μέχρι τώρα αρκετά διαχειρίσιμα σε σχέση με άλλες κεντρικές τράπεζες, την ερχόμενη εβδομάδα στο τραπέζι θα πέσουν «φρέσκα» στοιχεία που είναι αρκετά… «βαριά»:
Ο δείκτης τιμών καταναλωτή για την ζώνη του ευρώ αυξήθηκε 3% τον Αύγουστο σε ετήσια βάση, αφού είχε αυξηθεί 2,2% τον Ιούλιο. Τα στοιχεία για την Ευρωζώνη ακολούθησαν τις ανακοινώσεις της Δευτέρας, σύμφωνα με τις οποίες η πρώτη οικονομία της Ευρώπης, Γερμανία, ανέφερε τις υψηλότερες τιμές καταναλωτή από το 2008, με τον πληθωρισμό να αγγίζει το 3,4% τον Αύγουστο. Η Γαλλία, μία ημέρα μετά, ανέφερε επίσης το υψηλότερο ποσοστό πληθωρισμού στη διάρκεια των τριών τελευταίων ετών.
Αντίστοιχα, αναπάντεχα μεγάλη αύξηση σημείωσε ο δείκτης τιμών παραγωγού στην Ευρωζώνη τον Ιούλιο, καθώς με βάση τα στοιχεία της Eurostat, ετήσια ο σχετικός δείκτης ενισχύθηκε 12,1% έναντι 10,2% ένα χρόνο πριν, ξεπερνώντας τις εκτιμήσεις αναλυτών για 11,1%, κάτι που αποτελεί ιστορικό υψηλό για τον δείκτη στην περιοχή της Ευρωζώνης.
Σε μηνιαίο επίπεδο, ο δείκτης αυξήθηκε 2,3% από 1,4% τον Ιούνιο με τις εκτιμήσεις να κάνουν λόγο για αύξηση 1,8%.
Πληθαίνουν οι φωνές
Eνώ σχεδόν κανείς δεν διαφωνεί πως πολλές από τις αιτίες που συνέβαλλαν στην αύξηση του πληθωρισμού έχουν σχετικά μεταβατικό χαρακτήρα, (οι ελλείψεις των τσιπ, τα προβλήματα στις εφοδιαστικές αλυσίδες λόγω πανδημίας, φυσικά η ακατάσχετη ρευστότητα κλπ.), κανείς δεν μπορεί να «ορκιστεί» πλέον πως τα αποτελέσματα τους δεν έχουν ή δεν απειλούν να αποκτήσουν έναν πιο μόνιμο χαρακτήρα.
Ο «συνήθης ύποπτος» πρόεδρος της Bundesbank Γενς Βάιντμαν, θιασώτης της «σκληρής» γραμμής εντός της ΕΚΤ, «ξαναχτύπησε» προειδοποιώντας: «Εάν αυτοί οι προσωρινοί παράγοντες οδηγήσουν σε υψηλότερες προσδοκίες για πληθωρισμό και επιτάχυνση της αύξησης των μισθών, το ποσοστό του πληθωρισμού μπορεί να αυξηθεί αισθητά μακροπρόθεσμα». Στην ίδια εν γένει γραμμή συμπλέουν και οι κεντρικοί τραπεζίτες της Αυστρίας (Χόλτζμαν) και Ολλανδίας (Κνοτ).
Περισσότερο μετριοπαθής αλλά εντούτοις επιφυλακτικός ο Γάλλος κεντρικός τραπεζίτης Βιλλερουά, επισημαίνοντας διακριτικά πως η ΕΚΤ θα πρέπει να λάβει υπόψη την πρόσφατη οικονομική ανάκαμψη όταν θα συζητήσει τι θα κάνει με το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης.
Αλλά και στις κορυφές της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ο αντιπρόεδρος Ντε Γκίντος έκρουσε αυτή την εβδομάδα το καμπανάκι του κινδύνου για την περίπτωση που ένα τμήμα αυτής της αύξησης εισχωρήσει στον «υποκείμενο πληθωρισμό»: «Θα πρέπει να εξασφαλίσουμε πως θα δεν θα υπάρξουν συνέπειες σε δεύτερο γύρο, γιατί αυτό θα σήμαινε πως αυτή η προσωρινή επίδραση θα γινόταν διαρθρωτική».
«Μετάβαση» προς την εξομάλυνση ή την επιδείνωση;
Το ανοιχτό ερώτημα το οποίο κανείς δεν μπορεί να απαντήσει με σιγουριά, συμπεριλαμβανομένης της συνάντησης της 9ης Σεπτεμβρίου, είναι αν οι επιπτώσεις των «προσωρινών» παραγόντων, όπως οι υψηλότερες τιμές στα αγαθά δεν μπορούν να «μεταφραστούν» σε γενικό πληθωρισμό, κυρίως διαμέσου των μισθολογικών πιέσεων.
Στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού, ήδη κορυφαίες εταιρείες έχουν προχωρήσει σε αυξήσεις στους μισθούς: Target, Starbucks, Wayfair, Costco, Walmart, και McDonalds, είναι μόνο μερικές από αυτές, αναγκάζοντας κι άλλους να συμβαδίσουν, στηριγμένοι στην πρωτοφανή προσφορά φθηνού χρήματος που ακόμη πλημμυρίζει τις αγορές.
Επιπρόσθετα, όσον αφορά τις υψηλές τιμές παραγωγού που επιφορτίζονται οι επιχειρήσεις για να λειτουργήσουν, όπως λένε αναλυτές, έχουν εξαντληθεί τα όρια απορρόφησης τους από τις ίδιες, και είναι αναπόφευκτη η ολοένα αυξανόμενη μετακύλιση τους στους πελάτες, για την αποφυγή περαιτέρω συμπίεσης των περιθωρίων κέρδους τους.
Παράγοντες που, αν συνυπολογιστούν, θέτουν ερωτήματα αν η ΕΚΤ θα καταφέρει να πιάσει τους πληθωριστικούς στόχους που έχει θέσει μέχρι το 2023.
Ερωτήματα που δεν μπορεί να απαντήσει η συνάντηση της 9ης Σεπτεμβρίου, αλλά σίγουρα απασχολούν πολλά από τα «κεφάλια» που θα συμμετάσχουν σε αυτή…
