Ροή
Σειρά stress test «έτρεξε» η Standard & Poor's ώστε να διαπιστώσει τις επιπτώσεις που θα είχε μια αύξηση των επιτοκίων στα δημοσιονομικά μεγέθη των οικονομιών. Μέσω αυτών, ο αμερικανικός οίκος μέτρησε τις πρώτες επιπτώσεις της απότομης αύξησης του κόστους δανεισμού στα δημοσιονομικά ελλείμματα.
Τα αποτελέσματα φανερώνουν ότι ακόμα και στο σενάριο της αύξησης των επιτοκίων κατά 300 μ.β, οι 15 από τις 18 ανεπτυγμένες οικονομίες (εξαίρεση Ιαπωνία, ΗΠΑ, Πορτογαλία) και οι 16 από τις 20 αναδυόμενες θα δουν τις δαπάνες τους για τόκους να αυξάνονται κατά λιγότερο από 1% του ΑΕΠ στο βασικό σενάριο, έως το 2023. Επιπλέον, η πλειοψηφία των κρατών θα πληρώνει είτε τους ίδιους ή λιγότερους τόκους ως ποσοστό του ΑΕΠ σε σύγκριση με το 2018.
Ως προς την Ελλάδα, η S&P εκτιμά στο βασικό της σενάριο ότι οι δαπάνες για τόκους θα αυξηθούν κατά 2,7% το 2021, κατά 2,6% το 2022 και κατά 2,5% το 2023. Στο σενάριο της αύξησης των επιτοκίων κατά 100 μ.β, οι δαπάνες για τόκους αυξάνονται στο 2,8% του ΑΕΠ για κάθε ένα από τα τρία χρόνια, ενώ μια αύξηση κατά 300 μ.β, θα αυξήσει τις δαπάνες για τόκους στο 2,9% του ΑΕΠ για το 2021, στο 3% του ΑΕΠ για το 2022 και στο 3,1% για το 2023. Οι περιορισμένες αυτές αυξήσεις και η «προστασία» από τις επιτοκιακές διακυμάνσεις, παρότι το χρέος αναμένεται να φτάσει το 212% του ΑΠΕ φέτος, οφείλονται στην μεγάλη ωρίμανσή του και στη διακράτηση μεγάλου μέρους του από τους επίσημους πιστωτές (ESM, EFSF).
Έτσι, όπως επισημαίνει η Standard & Poor's, το άμεσο δημοσιονομικό κόστος των υψηλότερων επιτοκίων πλην ελαχίστων εξαιρέσεων είναι διαχειρίσιμο για τα κράτη. Αυτό θα πρέπει να προσφέρει σιγουριά στις κινήσεις των κεντρικών τραπεζών γύρω από το τρίπτυχο, ανάκαμψη, αύξηση των επιτοκίων και δημοσιονομικά. Ωστόσο αυτό που έχει σημασία σύμφωνα με τον οίκο, είναι η λογική που ακολουθείται γύρω από μια αύξηση στα επιτόκια. Εάν αυξηθούν γρήγορα ώστε να αντικατοπτρίσουν την ενίσχυση της απασχόλησης και την έντονη αναπτυξιακή δυναμική, με φόντο την ενίσχυση της παραγωγικότητας, τότε το υψηλότερο κόστος εξυπηρέτησης του χρέους σχεδόν σίγουρα θα αντισταθμιστεί από την ενίσχυση των κρατικών εσόδων, και την γρηγορότερη βελτίωση του πρωτογενούς ισοζυγίου.
Από την άλλη, εάν τα υψηλότερα επιτόκια έρχονται ως απάντηση στην καθυστερημένη απάντηση των κεντρικών τραπεζών στην έντονη άνοδο του πληθωρισμού λόγω της στασιμότητας της παραγωγικότητας μετά την πανδημία, τότε τα σοκ ενδέχεται να είναι ακόμη ισχυρότερα, η ανάπτυξη θα παραπαίει και οι συναλλαγματικές ισοτιμίες θα εξασθενήσουν.
