Ροή
Της Δήμητρας Καδδά
Μεγάλη νέα υποχώρηση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης, για πέμπτο συνεχή μήνα δείχνουν οι μετρήσεις Νοεμβρίου που δόθηκαν σήμερα στη δημοσιότητα. Ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης παρουσίασε περαιτέρω υποχώρηση τον Νοέμβριο και διαμορφώθηκε στις –48,3 (από –45,5) μονάδες, επίπεδο πολύ χαμηλότερο εκείνου πριν ένα χρόνο (-6,8 μονάδες), που είναι τα χαμηλότερο σχεδόν των τελευταίων 2,5 ετών (από τον Ιούλιο του 2018). Αλλά και ο γενικός δείκτης οικονομικού κλίματος τον Νοέμβριο υποχώρησε ελαφρά τον Νοέμβριο και διαμορφώθηκε στις 91,0 μονάδες, έναντι 92,3 μονάδων τον Οκτώβριο.
Οι πιο μεγάλοι τριγμοί καταγράφονται ανάμεσα στους καταναλωτές. Το ΙΟΒΕ αναφέρει πως «η έντονη, πρωτοφανής επιδείνωση των επιδημιολογικών δεδομένων στην Ελλάδα στα τέλη Οκτωβρίου» αλλά και το δεύτερο lockdown «αποτέλεσαν τα βασικά αίτια της επιδείνωσης στις προσδοκίες των νοικοκυριών».
Επισημαίνει πως «η νέα αναστολή πολλών δραστηριοτήτων και τα υπόλοιπα περιοριστικά μέτρα, εκτός από τις άμεσες επιδράσεις τους, δημιουργούν και αβεβαιότητα ως προς το πότε και με ποιο τρόπο θα αρθούν, αυξάνοντας την ανησυχία για τις επιπτώσεις τους».
Η νέα υποχώρηση διατηρεί τους Έλληνες καταναλωτές στην πρώτη θέση στην κατάταξη ως προς τους περισσότερο απαισιόδοξους καταναλωτές στην ΕΕ, με διαφορά από εκείνους από τις υπόλοιπες χώρες. Την Ελλάδα ακολουθούν η Κύπρος και η Σλοβενία με -35,0 και -33,6 μονάδες αντίστοιχα.
Στην τέταρτη θέση βρίσκονται οι καταναλωτές της Βουλγαρίας, με -31,0 μονάδες, ενώ την πεντάδα κλείνει η Πορτογαλία με -30,8 από –27,3 τον προηγούμενο μήνα. Τη χαμηλότερη κατάταξη ως προς την απαισιοδοξία εμφάνισαν η Σουηδία (- 1,2) και η Δανία (-0,8), ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι μετά από πάρα πολύ καιρό καμιά χώρα δεν εμφάνισε θετικό πρόσημο. Οι μέσοι ευρωπαϊκοί δείκτες διαμορφώθηκαν στις -18,7 μονάδες στην ΕΕ και στις -17,6 μονάδες στην Ευρωζώνη, ενώ ανοδική τάση εμφάνισαν τον Νοέμβριο 7 χώρες.
Ο γενικός δείκτης
Σε επίπεδο γενικού δείκτη οικονομικού κλίματος η συγκράτηση είναι αποτέλεσμα κυρίως της βελτίωσης προσδοκιών στις Κατασκευές, τομέας ο οποίος δεν επηρεάζεται από τα νέα μέτρα προστασίας της δημοσίας υγείας στον ίδιο βαθμό με άλλους, αλλά και της ήπιας ανοδικής αντίδρασης σε επιμέρους κλάδους του Λιανικού Εμπορίου, όπως τα Τρόφιμα και κλάδοι με ισχυρά κανάλια ηλεκτρονικών πωλήσεων (όπως τα Είδη οικιακού εξοπλισμού), που φαίνεται να ρευστοποιούν μέρος των αποθεμάτων τους. Άλλωστε, στον κλάδο των Τροφίμων είχε παρατηρηθεί ενίσχυση και κατά το πρώτο lockdown.
Όμως, σύμφωνα με τις προσδοκίες που καταγράφονται στο μεγαλύτερο μέρος της οικονομίας, «η επιδείνωση εξαιτίας της νέας αναστολής λειτουργίας σε κλάδους και δραστηριότητες και των περιορισμών στις μετακινήσεις προβλέπεται να είναι σημαντική, ενώ κλιμακώθηκε εκ νέου η ανησυχία για τη διάρκεια και τις επιπτώσεις της πανδημίας» αναφέρει το ΙΟΒΕ.
Από την άλλη πλευρά, οι θετικές εξελίξεις στην αντιμετώπισή της (δημιουργία εμβολίου) αμβλύνουν σε κάποιο βαθμό τις αρνητικές προσδοκίες, εξηγεί. Κάνει όμως σαφές πως «καθώς πλησιάζουμε υπό αυτές τις συνθήκες στην εορταστική περίοδο - μια διαχρονικά θετική περίοδο για την οικονομία και το εμπόριο - εντείνεται η ανησυχία σε όλα τα επίπεδα».
Αναφέρει ότι «οι παρεμβάσεις στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων μετριάζουν σε κάποιο βαθμό τις οικονομικές επιπτώσεις του νέου lockdown, ωστόσο η επίδρασή τους εκ των πραγμάτων θα είναι διαφορετική από ό,τι στην περίοδο Μαρτίου-Μαΐου. Πολλές επιχειρήσεις και νοικοκυριά πιέστηκαν έντονα κατά την πρώτη φάση της πανδημίας και το σωρευτικό αρνητικό αποτέλεσμα εξαιτίας του δεύτερου lockdown ενδεχομένως να μην μπορεί να αμβλυνθεί εξίσου από τα νέα μέτρα στήριξης». Και για αυτό το λόγο εξηγεί πως «οι αποφάσεις σχετικά με τα επόμενα μέτρα προστασίας της δημόσιας υγείας θα είναι καθοριστικές για την εξέλιξη των προσδοκιών στους προσεχείς μήνες.
Ανά κλάδο το ΙΟΒΕ αναφέρει τα εξής:
1. Στη Βιομηχανία, το αρνητικό ισοζύγιο των εκτιμήσεων για τις παραγγελίες και τη ζήτηση παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητο, οι εκτιμήσεις για τα αποθέματα μεταβλήθηκαν οριακά και οι προβλέψεις για την παραγωγή τους προσεχείς μήνες επιδεινώθηκαν σημαντικά.
2. Στις Κατασκευές, οι αρνητικές προβλέψεις για την παραγωγή υποχώρησαν σημαντικά, σε αντίθεση με τις αρνητικές προβλέψεις για την απασχόληση οι οποίες μεταβλήθηκαν ελαφρά.
3. Στο Λιανικό Εμπόριο, οι αρνητικές εκτιμήσεις για τις τρέχουσες πωλήσεις ενισχύονται, όπως και οι προβλέψεις για τη βραχυπρόθεσμη εξέλιξή τους, αν και το ύψος των αποθεμάτων αποκλιμακώνεται.
4. Στις Υπηρεσίες, μπορεί οι αρνητικές εκτιμήσεις για την τρέχουσα κατάσταση των επιχειρήσεων να μεταβλήθηκαν ελαφρά, όπως και οι αντίστοιχες για τη ζήτηση όμως οι προβλέψεις για τη βραχυπρόθεσμη εξέλιξή της κινήθηκαν έντονα πτωτικά.
5. Στην Καταναλωτική Εμπιστοσύνη, οι προβλέψεις των νοικοκυριών για την οικονομική κατάσταση της χώρας επιδεινώνονται όπως και οι αντίστοιχες για την οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού τους, ενώ αντίθετα ενισχύονται οι εκτιμήσεις για μείζονες αγορές και η πρόθεση για αποταμίευση.
