Η διανομή χρηματοοικονομικών υπηρεσιών βρίσκεται σε μια από τις πιο κρίσιμες περιόδους μετασχηματισμού των τελευταίων δεκαετιών. Ενώ, οι τράπεζες κατείχαν τον πλήρη έλεγχο της σχέσης με τον πελάτη, από τις καταθέσεις και τις πληρωμές μέχρι τη χρηματοδότηση και τις επενδύσεις, η ψηφιοποίηση, η άνοδος των fintech και η εισβολή των μεγάλων τεχνολογικών πλατφορμών έχουν ανατρέψει αυτήν την ισορροπία.
Συγκεκριμένα έχει δημιουργηθεί ένα ανταγωνιστικό τρίγωνο που καθορίζει ποιος θα ελέγχει τη σύνδεση με τον πελάτη και, κατ’ επέκταση, τα δεδομένα και την εμπιστοσύνη που συνδέεται με τα χρηματοοικονομικά προϊόντα.
Οι παραδοσιακές τράπεζες εξακολουθούν να διατηρούν ισχυρά πλεονεκτήματα. Η ρυθμιστική άδεια και η κεφαλαιακή επάρκεια τους παρέχουν ένα σημαντικό «φραγμό εισόδου» για νέους παίκτες, ενώ η πρόσβαση σε καταθέσεις και η μακροχρόνια σχέση με πελάτες αποτελούν στοιχεία που δύσκολα αναπαράγονται. Παρά τα πλεονεκτήματα αυτά, οι τράπεζες περιορίζονται συχνά από παλαιά συστήματα, σύνθετες ιεραρχίες και αυστηρή κανονιστική εποπτεία, γεγονός που επιβραδύνει την ευελιξία τους στην παροχή καινοτόμων υπηρεσιών και την εμπειρία του πελάτη.
Αντίθετα, οι fintech εταιρείες εισέρχονται στην αγορά με μεγάλη ταχύτητα, τη στιγμή που ειδικεύονται σε συγκεκριμένα προβλήματα όπως οι άμεσες μεταφορές, οι διεθνείς πληρωμές χαμηλού κόστους και η αυτοματοποίηση προσωπικών ή επιχειρηματικών χρηματοοικονομικών λειτουργιών. Η εμπειρία που προσφέρουν στους χρήστες είναι συνήθως ανώτερη από αυτή των παραδοσιακών τραπεζών, ενώ τα επιχειρηματικά τους μοντέλα είναι «asset-light» και επεκτάσιμα. Ωστόσο, η κερδοφορία παραμένει μια πρόκληση, δεδομένου ότι πολλά μοντέλα εξαρτώνται από τραπεζικές συνεργασίες ή κεφάλαια τρίτων, ενώ η κλίμακα των δραστηριοτήτων τους είναι πιο περιορισμένη σε σχέση με τις μεγάλες τράπεζες.
Η περίπτωση της Revolut στην Ελλάδα αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της δυναμικής. Η εταιρεία, που ξεκίνησε ως ψηφιακό wallet, έχει καταφέρει να προσελκύσει περισσότερους από 1,5 εκατομμύριο πελάτες στη χώρα, με ταχύτατη αύξηση μέσα σε ένα μόλις έτος. Στόχος της Revolut είναι να προσφέρει ελληνικό IBAN αντί των παλιών λιθουανικών, καθώς και να δημιουργήσει φυσική παρουσία μέσω γραφείου στην Ελλάδα, προκειμένου να διευρύνει το αποτύπωμα της και να μπορεί να παρέχει υπηρεσίες καταθέσεων, πιστώσεων και επενδύσεων. Αυτό σηματοδοτεί την προσπάθεια της fintech να λειτουργήσει όχι μόνο ως ψηφιακή εφαρμογή αλλά ως πλήρης τραπεζικός πάροχος στην ελληνική αγορά. Η κίνηση αυτή επιτρέπει στη Revolut να ελέγχει πλέον το interface με τον πελάτη και να ανταγωνίζεται άμεσα τις παραδοσιακές τράπεζες σε σημαντικές λειτουργίες, όπως η καθημερινή διαχείριση χρημάτων και οι ψηφιακές πληρωμές.
Η τεχνολογική διάσταση είναι καθοριστική σε αυτή τη μάχη. Η είσοδος των fintech απαιτεί ολοκληρωμένα backend συστήματα για τη διαχείριση συναλλαγών, τη συμμόρφωση με κανονιστικές απαιτήσεις και την ασφάλεια δεδομένων. Η σχέση με τον πελάτη και η πρόσβαση στα δεδομένα γίνονται κρίσιμα στρατηγικά πλεονεκτήματα, καθώς καθορίζουν ποιος μπορεί να προτείνει προϊόντα, να μειώσει τα κόστη συναλλαγών και να βελτιώσει την εμπειρία χρήσης.
Για τις παραδοσιακές τράπεζες, η είσοδος των fintech όπως η Revolut και άλλες σημαίνει ότι η συνήθης στρατηγική τους δεν αρκεί. Γιαυτό και αυξάνουν διαρκώς τις επενδύσεις τους σε IT, εκσυγχρονίζοντας το core banking σύστημα ώστε να υποστηρίζουν real‑time υπηρεσίες, και να επανεξετάσουν τα προϊόντα τους ώστε να είναι ανταγωνιστικά σε μια αγορά όπου η εμπιστοσύνη, η ταχύτητα και η ποιότητα της ψηφιακής εμπειρίας γίνονται καθοριστικοί παράγοντες.
Η ελληνική αγορά δείχνει ήδη ότι η μάχη για την κυριαρχία στη διανομή χρηματοοικονομικών υπηρεσιών δεν είναι θεωρητική. Οι fintech εταιρείες, μέσα από τη στρατηγική τους επέκταση, αποδεικνύουν ότι οι ψηφιακές πλατφόρμες μπορούν να αποκτήσουν πραγματική κλίμακα και να λειτουργήσουν ως νόμιμοι τραπεζικοί πάροχοι, μετατοπίζοντας την ισορροπία δυνάμεων. Το μέλλον της διανομής χρηματοοικονομικών προϊόντων και υπηρεσιών θα διαμορφωθεί μέσα από τη συνεργασία και τον ανταγωνισμό μεταξύ τραπεζών, fintech και Big Tech.
