Δύο πρωταθλήματα Αγγλίας σε πολύ μακρινές χρονιές (1951 και 1961). Οκτώ Κύπελλα Αγγλίας με το τελευταίο χρονικά το 1991. Ο πιο πρόσφατος εγχώριος τίτλος, ένα Λιγκ Καπ το 2008. ΟΚ, η κατάκτηση τον περασμένο Μάιο του Europa League κάπως επούλωσε τις πληγές της... λειψυδρίας τίτλων και πρόσφερε χαρά στους οπαδούς αλλά και πολλά χρήματα από την UEFA.
Ωστόσο, η εντελώς χλιαρή παρουσία της Τότεναμ στην Premier League, το πιο επιφανές πρωτάθλημα ποδοσφαίρου στον κόσμο, που η κατάκτησή της αποτελεί διακαή πόθο για τους Άγγλους φιλάθλους, συνεχίζει να «τρώει» τους πιστούς της ομάδας που -εδώ και δεκαετίες- δείχνουν να μη συμφωνούν με τις κινήσεις της διοίκησης. Από την άλλη πάλι, οι επενδυτές «διαβάζουν» τον σύλλογο μέσα από ένα εντελώς διαφορετικό πρίσμα, αυτό της επιχειρηματικής άποψης. Και σύμφωνα με αυτή, η ανάπτυξη είναι τεράστια και δεν θα μπορούσαν να είναι περισσότερο ευχαριστημένοι.
Όταν η ENIC ανέλαβε τον έλεγχο του λονδρέζικου συλλόγου το 2001, η αξία του κλαμπ ήταν περίπου 80 εκατομμύρια λίρες, ένα ποσό που τώρα μοιάζει με ψίχουλα σε σύγκριση με την αποτίμηση των 2,6 δισ. λιρών που δημοσίευσε το Forbes το 2025, με ορισμένους αναλυτές να την τοποθετούν ακόμη υψηλότερα ανάλογα με τις υποθέσεις για τα μελλοντικά έσοδα.
Αυτό το άλμα δεν προήλθε από την κατάκτηση τροπαίων.
Προήλθε από την αναδιατύπωση του τι είναι η Τότεναμ. Το έργο του προέδρου Ντάνιελ Λέβι, ο οποίος αποχώρησε αιφνιδιαστικά την περασμένη εβδομάδα, δεν αφορούσε ποτέ απλώς το ποδόσφαιρο. Αφορούσε τη μετατροπή της Τότεναμ σε πλατφόρμα και το σημείο καμπής για την μετατροπή αυτή ήταν το στάδιο.
Με το κόστος κατασκευής να ξεπερνά το 1 δισ. λίρες, το Tottenham Hotspur Stadium σχεδιάστηκε όχι μόνο ως γήπεδο για εντός έδρας αγώνες της Premier League, αλλά και ως πολυεπίπεδος χώρος ψυχαγωγίας, όπως αναφέρει το Original Football.
Lifestyle asset: Από NFL και συναυλίες μέχρι μποξ και εκθέσεις
Το αναδιπλούμενο γήπεδο κρύβει από κάτω μια μόνιμη επιφάνεια προδιαγραφών NFL, κάτι που το μεταμορφώνει σε λιγότερο από μισή ώρα ώστε να είναι κατάλληλο για να φιλοξενεί αγώνες αμερικάνικου ποδοσφαίρου. Και αυτή η λεπτομέρεια λέει πολλά για το πώς σκόπευε να λειτουργήσει ο σύλλογος.
Η σύνδεση με το NFL ξεκίνησε το 2015, με την συμφωνία που υπογράφηκε να εγγυάται τουλάχιστον δύο αγώνες στο Λονδίνο ετησίως. Το deal αργότερα επεκτάθηκε έως το 2029-30, κλειδώνοντας premium αναμετρήσεις. Αυτή η συμφωνία, μαζί με τις αντίστοιχες συμφωνίες τηλεοπτικής μετάδοσης και τα πακέτα φιλοξενίας, διασφαλίζει ότι ο χώρος είναι ένα σταθερό πεδίο παραγωγής κερδών ακόμη και όταν η ομάδα ποδοσφαίρου δεν αποδίδει στην Premier League και δεν φέρνει τίτλους.
Τα οικονομικά των συναυλιών προσθέτουν ένα ακόμη επίπεδο.
Το κτίριο φιλοξένησε πέντε βραδιές της Beyoncé το 2023, μαζί με τους Guns N' Roses, τη Lady Gaga και τους Red Hot Chili Peppers, μετατρέποντας το θερινό ημερολόγιο σε μια πηγή εσόδων από μεγάλες συναυλίες, όπου οι περισσότεροι σύλλογοι δεν έχουν πρόσβαση.
Στη συνέχεια ήρθαν οι μεγάλες μάχες του μποξ: Η σύγκρουση βαρέων βαρών του Άντονι Τζόσουα με τον Αλεξάντρ Ούσικ το 2021 και η πρόσφατη Battle of Britain μεταξύ του Κρις Γιούμπανκ Τζούνιορ και του Κόνορ Μπεν, απέδειξαν ότι το στάδιο θα μπορούσε να φιλοξενήσει παγκόσμιες διοργανώσεις πυγμαχίας, προσθέτοντας ένα ακόμη επίπεδο διεθνούς προβολής και εισπράξεων.
Διάφορες εκθέσεις και events όπως το Dare Skywalk δίνουν νέες διαστάσεις στις εμπορικές δυνατότητες του χώρου, καθιστώντας το στάδιο έναν από τους κορυφαίους χώρους ψυχαγωγίας του Λονδίνου.
Το αρχικό έργο ανάπτυξης «Northumberland», δεν αφορούσε ποτέ μόνο την κατασκευή ενός σταδίου, αλλά ήταν ένα σχέδιο αναγέννησης της ευρύτερης περιοχής.
Στεγαστικά projects, ένα ξενοδοχείο, μια πανεπιστημιούπολη, λιανικό εμπόριο αλλά και ένα μουσείο αποτελούν όλα μέρος του σχεδίου, το οποίο με τη σειρά του συμβάλλει στη δημιουργία μίας περιοχής που φέρνει επισκεψιμότητα και έσοδα ακόμα και όταν το στάδιο κλείνει τα φώτα.
Πρόκειται για υποδομές που έχουν κατασκευαστεί για να παράγουν μια ροή μετρητών και όχι μια σειρά από έσοδα την ημέρα των αγώνων, και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Τότεναμ περιγράφεται τόσο ως ένα "lifestyle asset" όσο και ως ένας ποδοσφαιρικός σύλλογος.
Είναι επίσης ο λόγος για τον οποίο η σύγκριση με την Αμερική έχει νόημα.
Τα μεγάλα αθλητικά franchise στις ΗΠΑ αποτιμώνται ως υβρίδια που ενώνουν media-ιδιοκτησία-real estate, στα οποία έχει μεγαλύτερη σημασία και αξία η ανθεκτικότητα των ταμειακών τους ροών παρά η βραχυπρόθεσμη απόδοση στο γήπεδο. Το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα είναι οι Dallas Cowboys, οι οποίοι είναι η πιο πολύτιμη αθλητική ομάδα στον πλανήτη, με αξία περίπου 11 δισεκατομμύρια δολάρια.
Η Τότεναμ ουσιαστικά εισήγαγε αυτό το μοντέλο στην Premier League, κατασκευάζοντας ένα γήπεδο κατάλληλο για αγώνες NFL στο βόρειο Λονδίνο και σχεδιάζοντας μια επιχείρηση που ξεπερνά σε αξία και φήμη οποιονδήποτε προπονητή ή παίκτη.
Αυτό δεν σημαίνει ότι οι οπαδοί κάνουν λάθος που εκφράζουν απογοήτευση. Στα 25 χρόνια της βασιλείας του Λέβι, τα τρόπαια ήρθαν με το σταγονόμετρο την ώρα που οι μεγάλοι αντίπαλοι στο Μάντσεστερ και το δυτικό Λονδίνο έχτιζαν δυναστείες.
Η φήμη του ως εμμονικού διαπραγματευτή συχνά εξόργιζε τους οπαδούς που ένιωθαν ότι η επιδίωξη ισοσκελισμένων ισολογισμών γινόταν εις βάρος της φιλοδοξίας για επιτυχίες, και αυτή η αφήγηση διαμόρφωσε μεγάλο μέρος της έντασης γύρω από την εποχή του.
Ωστόσο, από οικονομικής άποψης, ο μετασχηματισμός είναι αναμφισβήτητος. Δεν υπάρχουν πολλά ανάλογα γήπεδα παγκόσμιας κλάσης στο Ηνωμένο Βασίλειο και στην Ευρώπη, που να μπορούν να συνδυάσουν τόσα πολλά.
Ο Λέβι παραιτήθηκε μετά από σχεδόν 25 χρόνια, αφήνοντας πίσω του μια δομή που δεν μοιάζει καθόλου με τον σύλλογο των 80 εκατομμυρίων λιρών που ανέλαβε. Η Τότεναμ μπορεί να έχει την πιο γεμάτη τροπαιοθήκη, ωστόσο αποτελεί σήμερα μια πολυεπίπεδη επιχείρηση που αξιοποιεί τον αθλητισμό, τη μουσική, τα ακίνητα και τον τουρισμό σε μια ολοκληρωμένη πλατφόρμα.
