Ροή
Με φαντάσματα των προ της κρίσης εαυτών τους μοιάζουν οι ελληνικές τράπεζες. Από πανίσχυροι τραπεζικοί όμιλοι με εξίσου ισχυρές θυγατρικές και ηχηρή παρουσία στα Βαλκάνια, μετά από οχτώ χρόνια κρίσης και τρεις ανακεφαλαιοποιήσεις οι τέσσερις μεγαλύτερες τράπεζες της χώρας χάνουν συνεχώς μέγεθος και ισχύ πουλώντας τα ασημικά τους. Και αυτό επηρεάζει ολόκληρους κλάδους της ελληνικής οικονομίας όπως τον ασφαλιστικό, τον κλάδο ακίνητων και τον τουριστικό.
Χαρακτηριστική εικόνα της κατάστασης δίνει η σημαντική μείωση του ενεργητικού των ελληνικών τραπεζών από τα 358,1 δισ. ευρώ το 2008 στα 312,4 δισ. ευρώ το 2016. Ούτε λίγο, ούτε πολύ οι τράπεζες μέσα σε οχτώ χρόνια έχασαν 45,7 δισ. ευρώ από το ενεργητικό τους, λόγω της πώλησης συμμετοχών και περιουσιακών στοιχείων αλλά και βέβαια της μείωσης στο μισό των καταθέσεων (από 227,6 δισ. το 2008 σε 121,4 δισ. το 2016). Και η τάση αυτή θα συνεχιστεί.
Αυτό το μπαράζ πωλητηρίων είναι σε μεγάλο βαθμό αποτέλεσμα της τελευταίας ανακεφαλαιοποίησης του 2015, η οποία οδήγησε σε επιθετικά σχέδια αναδιάρθρωσης τους που προβλέπουν μεγάλης έκτασης ρευστοποιήσεις περιουσιακών στοιχείων. Ουσιαστικά οι ελληνικές τράπεζες έχουν δεσμευθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι μέχρι το 2019 θα πρέπει να έχουν πουλήσει τις μη τραπεζικές θυγατρικές τους (non-core business) αλλά και τις περισσότερες θυγατρικές τους στο εξωτερικό.
Δομικές αλλαγές βιώνει ο ασφαλιστικός κλάδος. Κραταιοί ασφαλιστικοί όμιλοι που λειτουργούσαν ως θυγατρικές των τραπεζών πουλήθηκαν και πωλούνται σε ξένους επενδυτές. Μεταξύ αυτών η ΑΤΕ Ασφαλιστική που πέρασε στον γερμανικό ασφαλιστικό όμιλο Ergo από την Τράπεζα Πειραιώς αλλά και η θυγατρική της Eurobank, Eurolife στην οποία μπήκε ως βασικός επενδυτής η καναδική Fairfax Financial Holdings. Σε εξέλιξη βρίσκεται και η διαδικασία της πώλησης τουλάχιστον του 75% της μεγαλύτερης ασφαλιστικής της Ελλάδας. Ο λόγος για την Εθνική Ασφαλιστική, θυγατρική της Εθνικής Τράπεζας, η οποία σύμφωνα με τις μέχρι τώρα πληροφορίες θα περάσει πιθανότατα σε κινεζικά, αμερικανικά, ή ελληνοαμερικανικά χέρια.
Άλλος ένας κλάδος που άλλαξε άρδην εν μέσω κρίσης και ανακεφαλαιοποιήσεων είναι αυτός του real estate. Οι μεγάλες εγχώριες επενδυτικές εταιρείες ακινήτων πέρασαν σε ξένα κεφάλαια. H αρχή έγινε το 2013 όταν η τότε θυγατρική της Eurobank, Eurobank Properties πέρασε στον έλεγχο της Fairfax η οποία έγινε και ο βασικός της μέτοχος με ποσοστό 41,5% και στη συνέχεια άλλαξε όνομα σε Grivalia Properties. To 66% της Εθνικής Πανγαία, θυγατρική Ανώνυμη Εταιρεία Επενδύσεων σε Ακίνητη Περιουσία (ΑΕΕΑΠ) της Εθνικής Τράπεζας, πέρασε το 2015 στην ισραηλινών συμφερόντων Invel Real Estate. Τέλος, πριν από λίγους μήνες μπήκε και στην θυγατρική της Τράπεζας Πειραιώς, Trastor ΑΕΕΑΠ νέος επενδυτής, η αμερικανική επενδυτική εταιρεία Verde Partners.
Ακόμα και στον ξενοδοχειακό τομέα υπήρξαν ανακατατάξεις. Ξεκινώντας από την πώληση του Hilton Αθηνών καθώς πέρσι η ιδιοκτήτρια εταιρεία του ξενοδοχείου Ιονική Ξενοδοχειακαί Επιχειρήσεις πέρασε από την Alpha Bank σε κοινοπραξία της ΤΕΜΕΣ (οικογένεια Κωνσταντακόπουλου) και της τουρκικής Dogus. Και φτάνοντας στην Εθνική Τράπεζα και το ελληνικό δημόσιο που πούλησαν τον Αστέρα Βουλιαγμένης στην Apollo Investment ΗoldCo, θυγατρική εταιρεία της Jermyn Street Real Estate Fund IV LP.
Τέλος μιας εποχής
Εκτός όμως των ελληνικών θυγατρικών οι ελληνικές τράπεζες μειώνουν την παρουσία τους στο εξωτερικό. Από ισχυρούς περιφερειακές παίχτες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης που ήταν μέχρι πριν από λίγα χρόνια οι τράπεζες σίγα σιγά παίρνουν θέση κομπάρσου δίνοντας έδαφος στους ανταγωνιστές τους.
Ήταν τέλη του 2015 όταν η Εθνική Τράπεζα πούλησε την Finansbank στην Τουρκία, η οποία ήταν το μεγαλύτερο περιουσιακό στοιχείο της. Τον ίδιο δρόμο παίρνουν και οι θυγατρικές των τραπεζών στα Βαλκάνια με τις επόμενες κινήσεις να αναμένονται στην αγορά της Ρουμανίας. Πληροφορίες θέλουν την Eurobank να ξεκινάει διαδικασίες για την πώληση της Bancpost το επόμενο διάστημα, ενώ η Εθνική πραγματοποιεί διερευνητικές επαφές για την πώληση της θυγατρικής BCR. Στην αγορά της Ρουμανίας θα παραμείνει η Alpha Bank όπως και στην Αλβανία και την Κύπρο, εκτιμάται όμως πως θα αποχωρήσει από τη Σερβία, ενώ βρισκόταν εκεί από το 2002.
