Ροή
Ρευστότητα και δραστική μείωση των κόκκινων δανείων φέρνει στις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις η θετική πορεία του Τουρισμού και οι αισιόδοξες προβλέψεις για τη φετινή σεζόν. Παράλληλα, στον κλάδο σημειώνεται έντονη κινητικότητα εξαγορών και συγχωνεύσεων, ενώ funds αναζητούν να αγοράσουν έτοιμα ξενοδοχεία για να τα «τρέξουν», επενδύοντας στο ελληνικό τουριστικό προϊόν.
Όπως αναφέρουν στο insider.gr στελέχη τoυ corporate τραπεζών, οι τουριστικές επιχειρήσεις βρίσκονται στη νέα κρίση με επάρκεια ρευστότητας, σε επίπεδα τέτοια που να καθιστά σπάνια τα αιτήματα δανεισμού για κεφάλαιο κίνησης. Την ίδια στιγμή, ο κλάδος που άλλοτε είχε το υψηλότερο ποσοστό κόκκινων δανείων (είχε φτάσει το 52% στο αποκορύφωμα των μη εξυπηρετούμενων δανείων το 2016), σήμερα έχει μειώσει την επιβάρυνσή του στους ισολογισμούς των τραπεζών, με ποσοστό μη εξυπηρετούμενων δανείων που δεν ξεπερνά το 10%.
Ο Τουρισμός βρίσκεται στην αιχμή του δόρατος των τραπεζών λόγω της μεγάλης συμβολής του στο ΑΕΠ της χώρας και στην απασχόληση, ενώ είναι και από τους κλάδους (μαζί με την ενέργεια και την μεταποίηση) με τη μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία και στα κεφάλαια που εκταμιεύουν οι τράπεζες. Έχοντας ανακάμψει το 2021 και με προοπτική να επιστρέψει ή ακόμη και να ξεπεράσει τα έσοδα του 2019, ο κλάδος στηρίζει το μεγαλύτερο μέρος των προσδοκιών των τραπεζών για ρυθμό ανάπτυξης φέτος στην περιοχή του 3%.
Υπενθυμίζεται ότι το 2019 ήταν η χρυσή χρονιά για τον Τουρισμό, ο οποίος συνεισέφερε στην ελληνική οικονομία έσοδα 18,17 δισ. ευρώ, με αφίξεις 32 εκατομμυρίων τουριστών. Το 2021, δεύτερη χρονιά της πανδημικής κρίσης, ο Τουρισμός κατάφερε να ανακτήσει μεγάλο μέρος των απωλειών της νεκρής χρονιάς του 2020, με 14,7 εκατ. τουρίστες να επισκέπτονται τη χώρα μας και τις τουριστικές εισπράξεις να ανέρχονται στα 10,5 δισ. ευρώ.
Όπως αναφέρουν τα τραπεζικά στελέχη, οι περυσινές τουριστικές εισπράξεις, μαζί με τα μέτρα στήριξης, αλλά και προκαταβολές που εισέπραξαν από tour operators, δημιούργησαν απόθεμα ρευστότητας στις επιχειρήσεις του κλάδου. Έτσι, διαθέτουν κεφάλαιο κίνησης και προβαίνουν σε τραπεζικό δανεισμό μόνο για να υλοποιήσουν επενδύσεις που είχαν ξεκινήσει πριν ξεσπάσει ο πόλεμος Ρωσίας – Ουκρανίας και φουντώσει η πληθωριστική κρίση. Οι επιπτώσεις της αλματώδους ανόδου του πληθωρισμού αφορούν μόνο επενδύσεις που δεν είχαν ξεκινήσει. Στο πλαίσιο αυτό, η μεγάλη άνοδος των πρώτων υλών έχει βάλει στον «πάγο» σχέδια για ανέγερση ξενοδοχείων, με τους επιχειρηματίες να κρατούν στάση αναμονής μέχρι το φθινόπωρο.
Όπως λένε τα στελέχη τραπεζών στο insider.gr, «εξισορροπιστικά» στην αύξηση του κόστους από τον πληθωρισμό (σημειώνεται ότι ο πληθωρισμός, μέσω της μείωσης του εισοδήματος, θα περιορίσει τα κέρδη των τουριστικών επιχειρήσεων) θα λειτουργήσουν για τις επιχειρήσεις του κλάδου οι χρηματοδοτήσεις του Ταμείου Ανάκαμψης (Ελλάδα 2.0) και τα οφέλη του νέου Αναπτυξιακού Νόμου. Ο κλάδος του Τουρισμού εμπίπτει στους πυλώνες εξωστρέφειας και πράσινης μετάβασης του Ταμείου Ανάκαμψης και υπάρχει σημαντική ζήτηση από τις μεγάλες και μεσαίες επιχειρήσεις. Για τις μικρομεσαίες και τις μικρές επιχειρήσεις, αλλά βεβαίως και για τις μεγάλες, αναμένεται «μαζική προσχώρηση» στην «ομπρέλα» του Αναπτυξιακού Νόμου. Οι μικρές τουριστικές επιχειρήσεις προσβλέποντας σε υψηλές επιχορηγήσεις, οι μεγάλες σε φοροαπαλλαγές.
Αναλύοντας, τα τραπεζικά στελέχη αναφέρουν ότι προσφεύγοντας στις τράπεζες για δανεισμό, οι τουριστικές επιχειρήσεις δεν χρειάζεται να ανησυχούν ότι θα τους ζητηθούν πρόσθετες εξασφαλίσεις. Και αυτό, διότι υπάρχουν προγράμματα, όπως το PanEuropean από το Ευρωπαϊκό Επενδυτικό Ταμείο (European Investment Fund) που εγγυάται το 70% του δανείου που θα λάβει η επιχείρηση ή το πρόγραμμα του Γ΄ κύκλου της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας που εγγυάται το 80% του δανείου.
Για τη χρηματοδότηση των επενδύσεων τουριστικών επιχειρήσεων, λειτουργεί επίσης το PanEuropean του EIF, όπως και τα επενδυτικά δάνεια του ΤΕΠΙΧ ΙΙ και η συγχρηματοδότηση από το ΤΕΠΙΧ 40% άτοκα και 60% από την τράπεζα.
Ο Αναπτυξιακός, το ΕΣΠΑ και το Εξοικονομώ αποτελούν επίσης πηγή χρηματοδότησης για τις τουριστικές επιχειρήσεις. Ο νέος Αναπτυξιακός νόμος με το Καθεστώς 9 για την Ενίσχυση Τουριστικών Επενδύσεων και το Καθεστώς 10 για τις Εναλλακτικές Μορφές Τουρισμού.
Σε επίπεδο υγείας των τουριστικών δανείων, παρά τις μεγάλες υποθέσεις ξενοδόχων που δεν τηρούν τις δανειακές συμβάσεις τους και τα ξενοδοχεία τους οδηγούνται σε πλειστηριασμό, οι τράπεζες αναφέρουν πλέον πολύ χαμηλά ποσοστά κόκκινων δανείων από τον κλάδο. Σημειώνεται ότι η μεγάλη μείωση του ποσοστού των κόκκινων τουριστικών δανείων, τα οποία δεν ξεπερνούν τώρα το 10%, οφείλεται και στο γεγονός ότι οι τράπεζες έχουν βγάλει από τους ισολογισμούς τους μέσω τιτλοποιήσεων ή πωλήσεων μη εξυπηρετούμενα δάνεια του τουριστικού κλάδου.
Όπως αναφέρουν τα τραπεζικά στελέχη στο insider,gr, τα χειρότερα δάνεια στον Τουρισμό δόθηκαν από τις τράπεζες το 2007 – 2008. Πρόκειται για δάνεια που «έσκασαν». Στην περίοδο 2008 – 2009 τα προβλήματα δεν είχαν φανεί ακόμα σε όλο το μέγεθός τους, ενώ το 2010 άρχισαν να εμφανίζονται οι πρώτες καθυστερήσεις. Από το 2012 οι τράπεζες ξεκίνησαν τις πρώτες αναδιαρθρώσεις δανείων.
Σημειώνεται ότι τα δάνεια του τουριστικού κλάδου εμφανίζουν πολύ χαμηλά νέα μη εξυπηρετούμενα και κυρίως πρόκειται για επιχειρηματίες που είχαν ρυθμίσει τα δάνειά τους και ξανακοκκίνισαν εξαιτίας ατυχών συγκυριών.
